Պինյատա

Իսպաներեն Piñata բառից։ Սա մեքսիկական խոշոր չափերի խաղալիք է։ Սրանով խաղերը կազմակերպվում է մանկական հանդիսությունների ժամանակ։ Խաղալիքը սովորաբար ունենում է կենդանու (հիմանակնում ձիու) կամ երկրաչափական մարմինների ձև և զարդարված է լինում տարբեր իրերով։ Այս խաղալիքները պատրաստվում են պապյե-մաշե տեխնոլոգիայով, դրանց մեջ լցվում են տարբեր անակնկալ իրեր, կոնֆետներ ու խաղալիքներ։ Խաղի իմաստը կայանում է նրանում, որ երեխաները փակ աչքերով պետք է փայտիկի օգնությամբ կոտրեն բարձր տեղից կախված խաղալիքը, և անակնկալները պետք է ցած թափվեն։
Ենթադրվում է որ պինյատայի հիմք են հանդիսացել չինական լապտերիկներն ու պարող վիշապները։ Սրանց հետ եվրոպացիները (իտալացիներն ու իսպանացիները) ծանոթացել են միջնադարի վերջում։ Հենց իսպանացիներն էլ այդ գաղափարը տարան Լատինական Ամերիկա, որտեղ գունագեղ պինյատան պայծառացրեց մեքսիկացիների միպաղաղ կյանքը։ 19-րդ դարի սկզբներին պինյատան արդեն տարածվեց ողջ աշխարհում։ Իսկական ձեռագործ պինյատա պատրաստելու համար պահանջվում է 7-ից 14 օր։
Մեքսիկացիները պինյատա պատրաստում են ցանկացած տոնի ժամանակ, դրանք զարդարելով ժապավեններով ու գույնզգույն ներկելով։ Պինյատայով խաղը մանկական զվարճալիք է հիշեցնում։ Երեխայի ձեռքը տալիս են փայտ, կապում աչքերը, տեղում նրան պտտեցնում (մյուս երեխաները անվտանգ հեռավորության վրա անընդհատ շարժման մեջ են գտնվում, որպեսզի մոլորեցնեն փակ աչքերով երեխային)։ Փակ աչքերով երեխան փորձում է գտնել ու փայտի օգնությամբ կոտրել պինյատան, որի արդյունքում երեխաները պարգևատրվում են անակնկալնե
րով ուքաղցրեղենով։ Խաղը սովորաբար ուղեկցվում է երաժշտությամբ ու մանկական երգերով։
Տոնից մի քանի օր առաջ կանայք ու երեխաները պապյե-մաշե սկզբունքով պատրաստում են մեծ կենդանու և զարդարում դրանք։ Պինյատայի հիմնական խաղալիքը համարվում է ձիու կամ բազմանկյուն աստղի տեսքով խաղալիքը։ Պինյատան կոտրելու փայտիկի վրա օղակ է արվում ձեռքի համար, որպեսզի փայտիկը հանկարծ չթռնի ձեռքի միջից ու չվնասի շրջապատի մարդկանց։ Խաղալիքը պատրաստելուց հետո նրա հետին մասում փոքրիկ անցք է բացվում, ապա դրա մեջ են լցնում քաղցրավենիք, մանր խաղալիքներ։ Այնուհետև բացված անցքը կրկին անգմա պապյե-մաշե տեխնիկայով փակվում է, ու պատրաստի խաղալիքը կախվում է բարձր տեղից։ Խաղն ավելի հետաքրքիր դարձնելու համար ցանկալի է, որ կախելու համար նախատեսված թելը ամուր չկապվի, որպեսզի կապված խաղալիքը շարժական լինի։ Խաղը վարողը թելի օգնությամբ կտեղաշարժի խաղալիքը և այն գտնելը ավելի կբարդանա։