1863թ. Մեծ Բրիտանիայի մայրաքաղաքում տեղի ունեցավ հիշարժան իրադարձություն՝ բացվեց աշխարհում առաջին մետրոյի գիծը։ Նրա ստեղծման միտքը հղացել է 1843թ. անգլիացի ինժեներ Պրիսոնը։ Սակայն այդ մտահաղացումը նա չկարողացավ շուտ իրականացնել։ Աշխատանքները տարվում էին բաց տարածքներում կամ ոչ շատ մեծ խորություններում։ Սկզբում ռելսերի վրայով երթևեկում էին շոգեքարշներ, և միայն 1906թ.-ից սկսեցին շահագործվել էլեկտրագնացքները։ 1912թ.-ին ամբողջ մետրոպոլիտենը «թարմացվեց»։
Հետաքրքրական է այն հանգամանքը, որ 19-րդ դարում Լոնդոնից հետո մետրո կառուցվեց ոչ թե մեծ ու խիտ բնակեցված մայրաքաղաքներում, այլ այդ ժամանակներում նահանգ հանդիսացող Աթենքում, Գլազգոյում ու Բուդապեշտում։
Ներկայումս մետրոյի լոնդոնյան գետնուղին խիստ փոփոխությունների է ենթարկվել, այժմ այն ունի ավելի քան 300 կայարան և բաժանված է քաղաքի կենտրոնը ծայրամասերին միացնող 6 հատվածների։
Ի դեպ…
Հայաստանում մետրոն սկսել է կառուցվել 1972թ.-ից և շահագործման է հանձնվել 1981թ.-ի մարտի 7-ից։ Ի սկզբանե մետրոն նախագծվել է որպես ստորգետնյա տրամվայի երթուղի, ապա վերափոխվել է մետրոյի։ Երևանի մետրոյի ուղիների ընդհանուր երկարությունը 12,1 կմ է, գործում է 10 կայարան։ Կայարաններից երեքը՝ Սասունցի Դավիթ, Գործարանային և Չարբախ կայարանները վերգետնյա են, մնացած յոթը՝ ստորգետնյա։
Երևանի մետրոպոլիտենի կայարանները
| Կայարանի անվանումը | Մուտքը/ելքը | Շահագործման հանձնելու ամսաթիվը |
|---|---|---|
| Բարեկամություն | Կիևյան խաչմերուկ | 1981թ. Մարտի 7 |
| Մարշալ Բաղրամյան | Բաղրամյան փողոց, Սիրահարների այգի | 1981թ. Մարտի 7 |
| Երիտասարդական կայարան | Իսահակյան և Աբովյան փողոցների խաչմերուկ | 1981թ. Մարտի 7 |
| Հանրապետության Հրապարակ | Կառավարության 3-րդ մասնաշենք | 1981թ. Դեկտեմբերի 26 |
| Զորավար Անդրանիկ | Տիգրան Մեծ պողոտա, Խորենացու և Ագաթանգեղոսի փողոցներ | 1989թ. Դեկտեմբերի 2 |
| Սասունցի Դավիթ | Երկաթուղային կայարան | 1981թ. Մարտի 7 |
| Գործարանային | 1-ին մաս | 1983թ. Հուլիսի 11 |
| Շենգավիթ | Շենգավիթ | 1985թ. Դեկտեմբերի 26 |
| Գարեգին Նժդեհ Հրապարակ | Գարեգին Նժդեհի հրապարակ | 1987թ. Հունվարի 1 |
| Չարբախ | Չարբախ | 1996թ. Դեկտեմբերի 26 |
