Լաբորատոր պայմաններում կարելի է սպիտակ կրակ ստանալ, որը հնարավոր կլինի որոշել միայն այրման տարածքում օդի տատանման ժամանակ։ Կենցաղային կրակը միշտ «գունավոր» է։ Կրակի գույնը հիմնականում կախված է բոցի ջերմաստիճանից և այրվող նյութի քիմիական հատկություններից։ Բոցի բարձր ջերմաստիճանը ատոմներին հնարավորություն է տալիս որոշ ժամանակ «թռիչք կատարել» դեպի ավելի բարձր էներգետիկ վիճակներ։ Երբ ատոմները վերադառնում են իրենց սկզբնական վիճակին, նրանք սկսում են որոշակի երկարության ալիքների լույս ճառագայթել։ Դա համապատասխանում է տվյալ տարրի էլեկտրոնային ամպի կառուցվածքին։
Բոլորիս հայտնի կապույտ կրակը, որը տեսանելի է բնական գազի այրման ժամանակ, պայմանավորված է շմոլ գազով, որն էլ հենց տալիս է այդ երանգը։ Շմոլ գազը, որի մոլեկուլը կազմված է մեկ ատոմ թթվածնից և մեկ ատոմ ածխածնից, հանդիսանում է բնական գազի այրման արգասիք։
Եթե գազի վառարանի այրիչի վրա լցնենք մի փոքր կերակրի աղ, կրակի մեջ կհայտնվեն դեղին բոցեր։ Այդպիսի դեղնա-նարնջագույն բոցն առաջանում է նատրիումի աղերից (իսկ կերակրի աղը նատրիումի քլորիդ է NaCl)։ Նատրիումական աղերով են հարուստ փայտամթերքները, այդ իսկ պատճառով սովորական անտառային խարույկը կամ կենցաղում կիրառվող լուցկին այրվում են դեղին բոցերով։
Պղինձը կրակին տալիս է կանաչ երանգ։ Այրվող նյութի մեջ պղնձի մեծ պարունակության դեպքում կրակն ունենում է վառ կանաչ գունավորում։
Կրակը կանաչ գույն և նրա երանգներ ստանում է նաև բարիումի, մոլիբդենի, ֆոսֆորի ազդեցությունից։ Կրակը կապույտ գույն ստանում է սելենի ազդեցության տակ, իսկ կապտականաչագույն երանգ՝ բորի ազդեցությամբ։ Կարմիր երանգ կրակին հաղորդում են լիթիումն ու կալցիումը, մանուշակագույն՝ կալիումը, դեղնա-նարնջագույն՝ նատրիումը։
Բոցի ջերմաստիճանը որոշ նյութերի այրման ժամանակ
| Այրվող նյութի անվանումը | Այրման ջերմաստիճանը, °C |
|---|---|
| Բենզին | 1300-1400 |
| Բնական գազ | 400-800 |
| Լուցկի | 750-1200 |
| Մագնեզիում | 2200 |
| Նավթ | 1100 |
| Սպիրտ | 900 |
Մոմի բոցը
Իսկ դուք գիտե՞ք, որ…
Ի շնորհիվ ատոմների ու մոլեկուլների տարբեր երանգների բոց ունենալու հատկությունների, մշակվեց նյութերի բաղադրությունների որոշման մեթոդը, որը կոչվում է սպեկտրալ անալիզ։ Գիտնականները հետազոտում են այն սպեկտրը, որն ի հայտ է գալիս նյութի այրման ժամանակ, այդ սպեկտրը համեմատում արդեն հայտնի նյութերի սպեկտրների հետ, ապա որոշում անհայտ նյութի բաղադրությունը։
