Գլուխ չորրորդ – «ԹԵ ԻՆՉՊԵՍ ԷՐ ԱՆԳԵՏԻԿԸ ՈՏԱՆԱՎՈՐՆԵՐ ՀՈՐԻՆՈւՄ»

Գլուխ երրորդ

Երբ Անգետիկից նկարիչ էլ դուրս չեկավ, նա վճռեց բանաստեղծ դառնալ և ոտանավորներ հորինել: Նա մի ծանոթ բանաստեղծ ուներ, որ ապրում էր Խատուտիկների փողոցում: Այդ բանաստեղծի իսկական անունը Պուդիկ էր, բայց, ինչպես հայտնի է, բոլոր բանաստեղծները շատ են սիրում գեղեցիկ անուններ: Դրա համար էլ, երբ Պուդիկն սկսեց ոտանավորներ գրել, իր համար ուրիշ անուն ընտրեց և սկսեց կոչվել Ծաղկանունի:

Մի անգամ Անգետիկը գնաց Ծաղկանունու մոտ և ասաց.

— Լսիր, Ծաղկանունի, ինձ ոտանավոր հորինել սովորեցրու: Ես էլ եմ ուզում բանաստեղծ դառնալ:

— Իսկ շնորհք ունե՞ս, — հարցրեց Ծաղկանունին:

— Իհարկե, ունեմ: Ես շատ շնորհալի եմ, — պատասխանեց Անգետիկը:

— Դա դեռ պիտի ստուգել, — ասաց Ծաղկանունին: — Դու գիտե՞ս, թե ինչ բան է հանգը:

— Հանգը: Չէ, չգիտեմ:

— Հանգն այն է, երբ երկու բառ նման վերջավորություն ունեն, — բացատրեց Ծաղկանունին: — Օրինակ՝ բադ-մատ, ողկույզ-ընկույզ: Հասկացա՞ր:

— Հասկացա:

— Դե, «փայտիկ» բառի հանգով ուրիշ բառ ասա:

— Ծածանիկ, — պատասխանեց Անգետիկը:

— Դա ի՞նչ հանգ է՝ փայտիկ-ծածանիկ: Դրանց հանգերն իսկի էլ չեն բռնում:

— Ինչու չեն բռնում: Դրանք միանման վերջավորություն ունեն:

— Դա քիչ է, — ասաց Ծաղկանունին: — Հարկավոր է, որ բառերն իրար նման լինեն ու ներդաշնակ հնչեն: Այ, լսիր, փայտիկ-քողտիկ, վառարան- բառարան, գրիչ-բրիչ:

— Հասկացա՜, հասկացա՜, — ճչաց Սնգետիկը: — Փայտիկ-քողտիկ, վառարան-բառարան, գրիչ-բրիչ: Այ թե լավ է, հա՜: Հա՛— հա՛— հա՛:

— Դե գտիր բամբակ բառի հանգը, — ասաց Ծաղկանունին:

— Մամբակ, — պատասխանեց Անգետիկը:

— Ի՞նչ մամբակ, — զարմացավ Ծաղկանունին: — Այդպիսի բառ կա՞ որ:

— Բա չկա՞:

— Իհարկե, չկա:

— Դե այդ դեպքում՝ անբակ:

— Անբակն ի՞նչ բան է, — կրկին զարմացավ Ծաղկանունին:

— Դե որ բակ չեն ունենում, ստացվում է անբակ, էլի, — բացատրեց Անգետիկը:

— Մի գլուխ փչում ես, — ասաց Ծաղկանունին, — այդպիսի բառ չի լինում: Հարկավոր է ընտրել եղածներից, այլ ոչ թե հնարել:

— Իսկ եթե ես ուրիշ բառ չեմ կարողանում գտնել:

— Ուրեմն բանաստեղծի շնորհք չունես:

— Դե այդ դեպքում դու գտիր հանգը, — պատասխանեց Անգետիկը:

— Իսկույն, — համաձայնեց Ծաղկանունին:

Նա կանգնեց սենյակի մեջտեղը, ձեռքերը ծալեց կրծքին, գլուխը թեքեց ու սկսեց մտածել: Հետո գլուխը բարձրացրեց ու, առաստաղին նայելով, սկսեց միտք անել: Ապա ձեռքերով բռնեց սեփական ծնոտն ու հատակին նայելով սկսեց մտածել: Այդ բոլորն անելուց հետո նա ետ ու առաջ արեց սենյակում և ինքն իրեն կամացուկ փնթփնթաց.

— Բամբակ, մամբակ, չամբակ, ծամբակ… — նա երկար այդպես փնթփնթաց, հետո ասաց, — թյո՜ւ: Սա ինչ բառ է: Սա ինչ-որ անհանգ բառ է:

— Դե, ըհը, — ուրախացավ Անգետիկը: — Ինքդ ես այնպիսի բառեր առաջարկում, որ հանգ չունեն, ու դեռ ասում ես անշնորհք եմ:

— Լավ, լավ, շնորհքով ես, շնորհքով, մենակ թե ձեռ քաշիր ինձնից, — պատասխանեց Ծաղկանունին: — Գլուխս ցավեց: Հորինիր այնպես, որ միտք լինի ու հանգ՝ ահա քեզ և ոտանավոր:

— Միթե դա այդքան հեշտ բան է, — զարմացավ Անգետիկը:

— Իհարկե, հեշտ է: Գլխավորը շնորհքն է:

Անգետիկը գնաց տուն և իսկույն անցավ ոտանավոր հորինելու գործին: Ամբողջ օրը նա գնաց— եկավ սենյակում՝ մերթ հատակին, մերթ առաստաղին նայելով, ձեռքերով ծնոտը բռնած և ինչ-որ բան փնթփնթալով քթի տակ: Վերջապես ոտանավորը պատրաստ էր, և նա ասաց.

— Լսեցեք, եղբայրներ, թե ինչ ոտանավոր եմ հորինել ես:

— Մի ասա, ասա տեսնենք, թե դա ինչ ոտանավոր է, — հետաքրքրվեցին բոլորը:

— Ձեր մասին եմ հորինել, — խոստովանեց Անգետիկը: — Նախ և առաջ ոտանավոր Գիտունիկի մասին.

Գիտունիկը գետափ հասավ,

Գառնուկի վրայից թռավ:

— Ի՜նչ, — ճչաց Գիտունիկը: — Ես ե՞րբ եմ գառնուկի վրայից թռել:

— Դե ոտանավորում է այդպես ասվում՝ հանգի համար է, — բացատրեց Անգետիկը:

— Ուրեմն հանգի համար ամեն տեսակ սուտ պիտի հնարե՞ս, — տաքացավ Գիտունիկը:

— Իհարկե, — պատասխանեց Անգետիկը: — Ինչիս է պետք ճիշտը հորինել: Ճշմարտությունը հորինել պետք չէ, նա առանց այն էլ կա:

— Դե մեկ էլ փորձիր, էն ժամանակ կիմանաս, — սպառնաց Գիտունիկը: — Հը՛, ուրիշների համար ի՞նչ ես հորինել:

— Ահա, լսեցեք Հապճեպիկի մասին, — ասաց Անգետիկը.

Շատ քաղցած էր Հապճեպիկը.

Կուլ տվեց սառն արդուկիկը:

— Եղբայրներ, — ճչաց Հապճեպիկը: — Էս ինչե՞ր է իմ մասին հորինում: Ես ոչ մի սառը արդուկ էլ կուլ չեմ տվել:

— Դե դու մի գոռա, — պատասխանեց Անգետիկը: — Ես պարզապես հանգի համար եմ ասում, թե արդուկը սառն էր:

— Ախր ես արդուկ կուլ չեմ տվել, ոչ սառը, ոչ տաք, — աղաղակեց Հապճեպիկը:

— Դե ես չեմ ասում, թե դու տաք ես կուլ տվել, այնպես որ հանդարտվիր, — պատասխանեց Անգետիկը: — Ահա լսեցեք մի ոտանավոր Երևիկի մասին.

Երևիկի բարձի տակ

Կա մի համեղ կարկանդակ:

Երևիկը մոտեցավ իր մահճակալին, նայեց բարձի տակ ու ասաց.

— Փչոց է: Այստեղ ոչ մի կարկանդակ էլ չկա:

— Դու պոեզիայից ոչինչ չես հասկանում, — պատասխանեց Անգետիկը: — Դա հանգի համար է ասվում, իսկ իրականում՝ չկա: Այ, ես Հաբիկյանի մասին էլ եմ հորինել:

— Եղբայրներ, — գոչեց բժիշկ Հաբիկյանը, — հարկավոր է վերջ տալ այս ծաղրուծանակին: Մի՞թե մենք հանգիստ պիտի լսենք, թե սա ինչ ստեր է փչում բոլորի մասին:

— Հերի՛ք է, — գռռացին բոլորը: — Էլ չենք ուզում լսել: Դրանք ոտանավորներ չեն, այլ ինչ-որ զրպարտություններ:

Միայն Գիտունիկը, Հապճեպիկն ու Երևիկն էին գոռում.

— Թող կարդա: Մեր մասին որ կարդաց, թող մյուսների մասին էլ կարդա:

— Պետք չի: Մենք չենք ուզում, — գոռում էին մյուսները:

— Դե որ չեք ուզում, ես էլ կգնամ հարևանների համար կկարդամ, — ասաց Անգետիկը:

— Ի՜-ինչ, — ճչացին բոլորը: — Դեռ ուզում ես հարևանների մոտ մեզ խայտառակ անել: Հլա փորձիր: Կարող ես էլ տուն չվերադառնալ:

— Դե լավ, եղբայրներ, չեմ կարդա, — համաձայնեց Անգետիկը: — Միայն թե մի բարկացեք ինձ վրա:

Այդ օրվանից Անգետիկը վճռեց այլևս ոտանավոր չհորինել:

Գլուխ հինգերորդ