Չգիտեմ, թե հետապնդում էր արդյոք ինձ միսիս Բերկը: Ես վազում էի մեր փողոցով և նույնիսկ ետ չէի նայում: Միսիս Ուինքշիփը ինձ տեսավ և իմ վախեցած դեմքից հասկանալով, որ ես մեծ վտանգից եմ փախչում, գոռաց ինձ.
– Փախիր, Ջիմմի, փախիր, տղա որ քեզ չհասնեն:
Մեր նրբափողոցից ես անցա Տերնմիլ փողոցը և շուռ եկա դեպի Սմիթֆիլդի շուկան: Ես հասկանում էի, որ բաց տեղում միսիս Բերկը հեշտությամբ կբռնի ինձ, բայց շուկայի հրապարակի նեղ և ծուռումուռ անցքերում ինձ գտնել չէր կարող:
Շուկայի օր չէր: Հրապարակը խաղաղ էր ու դատարկ: Ես այդ հրապարակը լավ էի ճանաչում, որովհետև հաճախ էի խաղացել այնտեղ ընկերներիս հետ: Հիշում էի, որ տղաները «խոզի շարքը» գնալ չէին սիրում, ուստի և հենց այնտեղ գնացի: Բարձրացա մի փակ խանութի սանդուղքի վրա և սկսեցի այդտեղից շուրջս դիտել: Միսիս Բերկը ոչ մի տեղ չէր երևում: Արագ վազելուց շունչս կտրվում էր. լալիս էի ցավից ու սրտնեղությունից: Արցունքս խառնվում էր արյունին, որ ծորում էր իմ երեսից, միսիս Բերկի չանգռած տեղերից: Մազերս խճճված էին, գլխիս գլխարկ չկար: Բոբիկ ոտքերս ցեխոտվել էին, բաճկոնս քրքրված էր և կարկատաններով պատած: Ահա ինչ վիճակում էի ես նստել խոզի շարքի խանութի աստի-ճանների վրա մայիսյան այն ջերմ երեկոյին:
Առաջին կես ժամը իմ միտքն զբաղված էր մեկ բանով, ես շարունակ վախենում էի, թե միսիս Բերկը մի որևէ անկյունում թաքնված կլինի և ահա հանկարծ կհարձակվի ինձ վրա: Անվերջ այս ու այն կողմ էի նայում ու ականջ էի դնում ամեն մի խշշոցի: Բայց ժամանակն անցնում էր, իսկ իմ թշնամին ոչ մի տեղ չէր երևում: Քիչ-քիչ հանգստացա և լսելով, որ ժամը չորսը խփեց, սկսեցի լուրջ մտածել, թե ի՞նչ պիտի անեմ: Տուն գնամ: Ո՛չ, անկարելի է, նա ինձ կսպանի: Այժմ ինչ ուզենա կանի ինձ. հայրիկիս ցույց կտա իր կծած մատը, և հայրս կասի, որ հենց տեղն է եղել ինձ ծեծելը։ Ինչո՞վ կարող եմ արդարանալ: Ես կծեցի նրա ձեռքը, այդ արդեն վատ էր: Բացի դրանից երեխային ցած գցեցի: Ինձ հրամայված էր հանգիստ նստել և պինդ պահել երեխային, իսկ ես նրան ցած գցեցի, նա երևի վնասվածք ստացավ, գուցե և շատ խիստ: Խե՜ղճ Պոլլի: Նա վայր ընկավ սարսափելի թխկոցով ու ճիչով: Գուցե հենց հիմա նրա բոլոր ոսկորները կոտրվել են: Գուցե հենց դրա համար էլ խորթ մայրս իմ ետևից չվազեց: Ոչ, տուն վերադառնալու մասին մտածել անգամ չի կարելի:
Բայց ո՞ւր գնամ: Փողոցում արդեն մութ էր: Սկսեցին լապտերները վառել: Խոզի շարքում նստելը շատ անդուրեկան բան էր: Ես քայլեցի մինչև շուկայի առաջին շարքը և այնտեղ նորից նստեցի՝ աշխատելով մտածել իմ դրության մասին: Որքան ավելի էր մթնում, այնքան ավելի ուտել էի ուզում: Սկսեցի մտածել, թե ինչ կպատահի ինձ, եթե վերադառնամ տուն: Մտաբերում էի իմ կերած ամենաուժեղ ծեծերը և աշխատում էի պատկերացնել, թե կարող եմ դիմանալ այդպիսի պատժի: Հանկարծ մեկը դիպավ իմ թևին: Վերև նայելով՝ ես տեսա իմ առջև կանգնած մի մարդու, ձեռքին բռնած երկու պենս:
– Ա՜խ, խեղճ մոխրատիտիկ, – ասաց նա կարեկից ձայնով: – Առ, հաց գնիր քեզ համար:
Մինչև ես զարմանքից ուշքի կգայի, անցորդը մթության մեջ անհետացավ; Ես նույնիսկ չհասցրի շնորհակալություն հայտնել նրան և չգիտեի, ուրախանա՞մ ստացածս փողի համար: Ինչու նա ուղղակի չասաց. «Ահա քեզ երկու պեննի»: Ինձ շատերն Էին մոխրատիտիկ անվանել, և ես դրանից չէի նեղանում, բայց ինչու նա ինձ պատվիրեց հաց գնել, կարծես ես մուրացկան եմ: Իմ արժանապատվությունը պահելու համար ես բարձր ու առողջ ձայնով գոռացի այն կողմը, ուր անհետացել Էր գթասիրտ մարդը.
– Ես հաց չեմ գնի: Կգնեմ ինչ-որ քեֆս ուզի:
Եվ ճամփա ընկա հաստատ որոշելով ինձ ողորմություն տվող մարդու ասածի հակառակն անել: Ես վճռականորեն հեռանում էի ճանապարհին ինձ հանդիպող հացի խանութներից և աշխատում էի մտածել միայն քաղցրավենիքի մասին: Այսպես հասա մի փոքրիկ խանութի, որտեղ վաճառում Էին զանազան անուշեղեն ու դոնդողներ: Դրանք լցված Էին ապակե խոշոր ամանների մեջ, և յուրաքանչյուր ամանի վրա նշանակված Էր գինը: Ինձ առանձնապես հրապուրեց մի աման, որի մեջ սալորի անուշ կար: Նրա վրա գրված Էր՝ «ֆունտը 18 պեննի»: Ես սկսեցի մատներով հաշվել և գտա, որ այդ անուշի երկու ունցին կարժենա 2 պեննի և 1 ֆարտինգ: Ճիշտ Է, ինձ մեկ ֆարտինգ պակասում էր, բայց միևնույն է, ես կարող էի պարզապես երկու պեննիի անուշ խնդրել: Երկու պեննին լավ փող է, դա մի ինչ-որ կես պեննի չէ:
– Խնդրեմ ինձ երկու պեննիի սալորի անուշ տաք, – կրկնեցի ես ինքս ինձ և հաստատ քայլերով ուղղվեցի դեպի խանութի դուռը: Բայց հազիվ էի ոտքս շեմքին դրել, մեկ էլ ականջիս մի հարված իջավ, որն ինձ ետ շպրտեց դեպի փողոց:
– Կորի՛ր այստեղից, – գոռաց խանութպան պառավը: – Արդեն տասը րոպե է հետևում եմ քեզ, գող անպիտան: – Այս ասելով նա դուռը շրխկոցով ծածկեց:
Ես դրանից շատ նեղացա: Նետվեցի փողոց, որ մի քար վերցնեմ ու զզվելի խանութի լուսամուտները փշրեմ, բայց այդ րոպեին ինձ շշմեցրեց այնպիսի մի հրապուրիչ բուրմունք, որ իմ զայրույթն իսկույն չքացավ:
Բուրմունքը գալիս էր հարևան խորտկարանից: Երևի այնտեղ հենց նոր փռից հանել էին սիսեռի պուդինգ և յուղոտ բլիթներ: Ի՞նչ կլիներ ինձ հետ, եթե ես խորտկարանին մոտենայի իմ երկու պեննին անուշի մի չնչին կաթիլի վրա ծախսելուց հետո: Առանց մի րոպե տատանվելու մտա խորտկարան և ինձ համար ընթրիք գնեցի, մեկ յուղաբլիթ, մի կտոր սիսեռի պուդինգ կես պեննիի և կես պեննիի էլ՝ տապակած կարտոֆիլ: Ուզեցի անմիջապես սկսել ընթրիքս, բայց լսել էի, որ աշխարհում կան չար մարդիկ, որոնք հետամուտ են լինում անպաշտպան երեխաներին և կողոպտում նրանց: Դրա համար էլ ես իմ ընթրիքը փաթաթեցի կաղամբի տերևի մեջ, թաքցրի բաճկոնիս փեշի տակ, գնացի խոզի շարքը և այնտեղ մեծ բավականությամբ ամբողջը կերա մինչև վերջին փշրանքը:
Չի կարելի ասել, թե կշտացա: Ո՛չ, ես կարող էի երեք անգամ ավելի ուտել, բայց և այնպես ընթրիքը փոքր-ինչ հագեցրեց իմ քաղցը: Իմ մտքերը նորից դարձան դեպի փոքրիկ Պոլլին: Ի՞նչ դրության մեջ է նա հիմա: Նրա մասին ես ավելի շատ էի մտածում, քան հայրիկիս, տան կամ որևէ բանի մասին: Նա ինձ հետ խոսել չէր կարողանում, բայց ես տեսնում էի, որ նա իրեն շատ վատ էր զգում, երբ ես լաց էի լինում: Երբ միսիս Բերկը ինձ ծեծում էր, փոքրիկ Պոլլին իր թաթիկները փաթաթում էր վզիս և քնքշությամբ համբուրում ինձ:
Սիրտս այնպես ծանրացավ, որ ես որոշեցի գնալ տուն կամ գոնե մեր նրբափողոցի մոտերքը թափառել, մինչև որ հարևաններից որևէ մեկը հանդիպի ու ինձ պատմի, թե ինչ դրություն է մեր տանը:
Արդեն բոլորովին մութն էր, և Սմիթֆիլդի շուկայի ճանապարհին ինձ քիչ անցորդներ էին պատահում: Ես քայլում էի շատ զգույշ, շուրջս նայելով, և երբ ինձ թվում էր, թե դեմս է գալիս հայրիկիս կամ միսիս Բերկին նման որևէ մեկը, իսկույն թաքնվում էի դարպասների տակ: Բայց իմ երկյուղն իզուր էր. ես արդեն Տերնմիլ փողոցի կեսից ավելին անցել էի անվտանգ: Հանկարծ, մեր նրբափողոցից դեռ մի քսան սաժեն հեռու, հանդիպեցի իմ ընկերներից մեկին՝ Ջերրի Պեպին, որը երեք-չորս տարով ինձանից մեծ մի տղա էր: Ասենք, ավելի ճիշտ, ոչ թե ես նրան հանդիպեցի, այլ նա ուղղակի կպավ ինձ: Փողոցի մյուս կողմից նա վազեց ինձ մոտ, երկու ձեռքով գրկեց ինձ, կարծես շատ էր ուրախացել, որ ինձ տեսավ:
– Ջիմ, սիրելի բարեկամ, – գոչեց նա: – Այդ ո՞ւր ես գնում:
– Ինքս էլ չգիտեմ, Ջերրի, – պատասխանեցի ես: – Ուզում էի գնալ տուն, տեսնեմ ինչ կա…
– Մի՞թե դու դեռ տանը չես եղել: Առավոտվանից չես եղել, այն ժամանակից, երբ փախար։
– Այո, ամբողջ օրը փողոցում եմ եղել: Ի՞նչ կա մեզ մոտ, Ջերրի: Այսօր ճաշից հետո դու չե՞ս տեսել փոքրիկ Պոլլիին:
Պեպը իմ հարցերին չէր պատասխանում:
– Եթե դու տանը չես եղել, ուրեմն շուտ գնա, – ասաց նա՝ բռնելով օձիքս և հրելով մեր նրբափողոցի կողմը: – Գնանք, գնանք:
Ջերրիի արարքն ինձ կասկածելի թվաց:
– Ես կգնամ տուն, երբ ինքս ուզեմ, – ասացի՝ նստելով փողոցում: – Կարիք չկա, որ դու ինձ հրես, Պեպ:
– Ես քեզ հրո՞ւմ եմ: Ա՛յ թե հնարեցիր: Ինչո՞ւ պետք է հրեմ քեզ: Դու ինքդ ասացիր, որ տուն ես գնում: Ինչ արժանի ես, որ մարդ քեզ ծառայություն անի:
– Ի՞նչ ծառայություն, Ջերրի:
– Ինչ ծառայությո՞ւն: Շատ պարզ է, թե ինչ: Այնտեղ, մեր փողոցում, բոլորը ողբում են քեզ համար, հայրդ էլ, մայրդ էլ, փոքրիկ Պոլլին էլ. լսելիս մարդու սիրտը մղկտում է: Առանց քեզ ընթրիքի նստել չեն ուզում: Իսկ ընթրիքի համար մի ահագին մսե պուդինգ են պատրաստել, կարտոֆիլով: Ես էլ ինքս ինձ մտածեցի, սրանք այստեղ լացուկոծ են անում, իսկ խեղճ Ջիմմին թափառում է փողոցներում, վախենում է տուն վերադառնալ: Գնամ գտնեմ նրան, ասեմ, որ չվախենա: Եվ ահա եկա: Իսկ դու թափառում ես փողոցում և կարծում ես, թե ես խաբում եմ:
Ես նայեցի ուղիղ Ջերրիի երեսին, և գազե լապտերի լույսի տակ նրա դեմքն ինձ այնպես ազնիվ երևաց, որ դադարեցի կասկածել: Մինչդեռ նրա պատմությունը համարյա անհավանական էր: Բոլորը լալի՞ս են ինձ համար: Մսե պուդինգը պաղո՞ւմ է իմ պատճառով: Ես խղճի խայթ զգացի ու նույնիսկ աչքերս արտասվակալեցին:
– Ջերրի, այդ բոլորը ճի՞շտ ես ասում, – գոչեցի ես՝ վեր ցատկելով: – Դու համոզվա՞ծ ես, որ այդ ճիշտ է: Ախր դու գիտես, թե ինչ վատ կլինի իմ օրը, եթե ճիշտ չես ասում: Դու հո գիտես, թե միսիս Բերկը ինչպես Է ծեծում ինձ ու մազերս քաշքշում:
– Ի՞նչ կա սուտ ասելու: Բոլորը քեզ են ողբում, կարծես ամբողջ տունը վառվում Է, իսկ ամենից ավելի հայրդ է ողբում: Թե որ ինձ չես հավատում, մտիր մեր փողոցը, հենց Ուինկշիպների տան մոտից կլսես նրա ձայնը: Նա պատրաստ Է վշտից կախվելու:
– Իսկ Պոլլի՞ն: Ինչպե՞ս է նա: Առո՞ղջ է: Որևէ ոսկորը չի՞ կոտրվել, երբ ես նրան ցած գցեցի սանդուղքից: Քիթը չի՞ արնոտվել: Գլխին ուռուցքներ չե՞ն առաջացել:
– Ա՜, այ թե ինչից ես վախենում, – ուրախ վրա բերեց Ջերրին: – Դատարկ բան: Նա բոլորովին առողջ է: Երբ նրան բարձրացրին, նա քրքջում էր խելագարի պես: Նրան վերցրին և տարան բժշկի մոտ…
– Ինչպե՞ս: Իսկ ինչո՞ւ տարան բժշկի մոտ, Ջերրի: Ախր դու ասում ես նա չի վնասվել:
– Մի՞թե ես ասացի՝ բժշկի մոտ, – պատասխանեց Պեպը՝ շփոթված երեսը դարձնելով ինձանից:
– Ասացիր, ասացիր, Պեպ: Դու ասացիր, որ նրան տարան բժշկի մոտ:
– Դե լավ, բայց հո ես չասացի, թե ինչու տարան: Ես միայն ասացի, որ երբ նրան բարձրացրին, նա քրքջում էր: Եվ այնպես էր քրքջում, որ նույնիսկ վախեցան, մտածելով, թե դա հո հիվանդությունից չէ, և դրա համար էլ տարան բժշկի մոտ:
Այս բացատրությունից բոլորովին հանգստացած ու մխիթարված՝ ես վազեցի դեպի մեր փողոցը: Ջերրին ուրախ շատախոսելով գալիս էր ինձ հետ: Մենք արդեն մի քանի քայլ էինք հեռու մեր փողոցից, երբ հանկարծ մեզ մոտ վազեց մի տղա, որի հետ նույնպես շատ անգամ էի խաղացել, և բռնեց իմ ձեռքը:
– Բռնեցինք, Ջերրի, – գոռաց նա: – Հը, կես ենք անելու, չէ՞:
– Չէ, չէ, – գոռաց Ջերրին՝ բռնելով իմ մյուս ձեռքը: – Ես քեզ հետ կես չեմ անի: Այն րոպեից, երբ նրա հայրը տուն է եկել, ես եմ վազվզում սրա ետևից: Նախ ես եմ բռնել սրան:
– Իսկ ես քեզ ասում եմ՝ կես ենք անելու, – ասաց մյուս տղան՝ ավելի ամուր բռնելով ձեռքս: – Ես հետևում եմ ձեզ այն րոպեից, երբ դուք հանդիպեցիք իրար: Առանց ինձ դու սրան տուն քարշ տալ չես կարող: Դատարկ խոսքերի ժամանակ չէ, տանենք սրան:
– Հեռու կորիր: Ջեմս Բալիզետն ի՞նչ ասաց: Ով ամենից առաջ նրան բռնի ու տուն բերի, նրան մեկ շիլլինգ կտամ: Իսկ երկրորդի մասին ոչինչ էլ չասաց:
– Ձայնդ կտրիր, ձայնդ կտրիր, – ասաց մյուս տղան, որ Ջերրիից ավելի ուժեղ էր:
– Դե արի, արի, – այս վերջին խոսքերը վերաբերում էին ինձ: – էլ ես քեզանից չեմ բաժանվի: Հայրդ քեզ մահու չափ կծեծի, հենց որ ձեռքն ընկար:
Վախից սարսափահար ես դուրս պրծա նրանց ձեռքից և ընկա սալահատակի վրա, ամբողջ կոկորդով գոռալով, որ ավելի շուտ կմեռնեմ, քան մեկ քայլ կանեմ դեպի մեր փողոցը: Որովհետև իմ ոտքերին կոշիկ չկար, ես այնքան էլ ուժեղ քացի տալ չէի կարող, բայց և այնպես բավական հաջող պաշտպանվում էի իմ թշնամիներից և չէի թողնում, որ ինձ բռնեն: Երկուսն էլ կատաղության էին հասել: Ստոր դավաճան Պեպը չարությունից սփրթնել էր: Թեև նա հայտնի էր իր վախկոտությամբ, բայց այստեղ նրա մեջ հանկարծ քաջություն էր երևան եկել: Նա շուռ եկավ դեպի իր հակառակորդը և ամբողջ թափով բռունցքը խփեց նրա երեսին: Տղան՝ հարվածից շշմած, մի վայրկյան անշարժ կանգնած մնաց, աչքերը չռած նայեց Պեպին՝ տրորելով իր ցաված քիթը։ Հետո հանկարծ մի ոստյունով հարձակվեց նրա վրա, գետին գլորեց և սկսեց ամբողջ ուժով ծեծել:
Իմ թշնամու այդ անհաջողությունն այնքան հաճելի էր ինձ, որ ես վտանգը մոռացած, մի քանի րոպե դիտում էի այդ պատկերը: Բայց շուտով իմ գլխում մի միտք ծագեց. «Քանի նրանք կռվում են, գլուխս ազատեմ»: Ես նույն վայրկյանին վեր թռա տեղիցս և կայծակի արագությամբ փախա, քանի դեռ իմ հակառակորդները փողոցի ցեխի մեջ թավալած՝ ծեծում էին իրար:
Գլուխ 7. ԵՐԵԿՈՆ ՍՄԻԹՖԻԼԴԻ ՇՈՒԿԱՅՈՒՄ: ԻՆՁ ԼՈՒՐՋ ՎՏԱՆԳ է ՍՊԱՌՆՈՒՄ
Նման հոդվածներ
Մեկնաբանություններ
Գովազդ
Սիրելի այցելու, եթե դու այլևս ՓՈՔՐԻԿ չես, այլ ՊԱՏԱՆԻ, եթե արդեն քո հետաքրքրությունների շրջանակն ընդլայնվել է և դու ուզում ես տարիքիդ համապատասխան հետաքրքիր հոդվածներ կարդալ, ապա «Պատանի եմ» կայքը հենց այն հարթակն է, որը կհագեցնի քո հետաքրքրասիրությունները։ Այստեղ դու կարող ես նաև ինքդ լինել հեղինակ, ունենալ ու վարել քո բլոգային էջը։ Միացի՛ր պատանիների թիմին։ Դարձի՛ր «Պատանի եմ» կայքի մի մասինկը։