Սովորեցնում ենք գուշակել հանելուկները
Հանելուկը ժողովրդական ստեղծագործության տեսակ է, որտեղ սեղմ վիճակում տրվում է որևէ առարկայի կամ երևույթի բնութագրիչ նկարագրություն։ Հանելուկները զարգացնում են երեխայի երևակայությունը, վերլուծական կարողությունը, համադրելու կարողությունը։
Առաջին հանելուկներում, որոնք կարելի է առաջարկել երեխային, պետք է նկարագրված լինեն առարկայի ակներև ու հասկանալի հատկությունները (գույն, ձև, մեծություն), այնպիսի բնութագրիչներ, որոնց երեխան լավ ծանոթ է։ Հանելուկների թեմատիկան պետք է համապատասխան լինի երեխայի կեսափորձին։ Նպատակահարմար է առաջին հանելուկները լինեն խաղալիքների, տնային և վայրի կենդանիներ մասին, որոշ կենցաղային իրերի ու սննդի մասին։
Հանելուկ-հարցեր
Երեխայի առջև դրվում են մի քանի իրեր, օրինակ՝ խաղալիք կատու և նապաստակ, ավտոմեքենա, սանր, ձեռնոցներ, բաժակ։ Մեծահասակն առաջարկում է հանելուկ-հարցերը. «Ո՞վ է մլավում», «ո՞ւմ ականջներն են երկար», «ինչո՞վ կարելի է երթևեկել», «ինչո՞վ ենք մենք սանրվում», «ի՞նչ ենք հագնում ձեռքերին», «կաթը որտե՞ղ ենք լցնում»։ Երեխան պետք է ցույց տա համապատասխան իրը և անվանի այն։
Հանելուկներ
Նախնական շրջանում երեխային հանելուկ առաջարկելիս նրան ներկայացրեք պատասխանը նկարի տեսքով։ Իհարկե, երեխան պատասխանը կկռահի պատկերի շնորհիվ, բայց դա նրան կօգնի հասկանալ հանելուկի իմաստը։ Առաջին հանելուկները պետք է լինեն պարզ ու ինչքան հնարավոր է, շատ նկարագրություն պարունակեն։
Գետնին կպած սող է տալիս,
Ասեղների վրա սունկ է ման տալիս։
ոզնի
Փափուկ մորթի ու երկար ականջ ունի,
Արագ թռչկոտում, գազար է ուտում։
նապաստակ
Ծառից ծառ է նա թռչում,
Ընկուզեղեն հավաքում,
Գետնից սնկեր է գտնում
Ձմեռվա պաշար պատրաստում։
սկյուռիկ
Գուշակիր հանելուկը
3-ից 5 տարեկան երեխաների առջև կենդանիների պատկերներով նկարներ դրեք։ Հանելուկներ առաջարկեք, իսկ երեխան պետք է գուշակի, թե որ պատկերին է համապատասխանում հանելուկը։
Ամռանը գիշեր-ցերեկ երգեր է երգում
Ապրում է ճահճի մեջ ու ճանճ է ուտում։
գորտ
Տիրոջը հավատարիմ ընկեր,
Տունն է հսկում ցերեկ ու գիշեր։
շուն
Ոսկե մորթով, փափուկ պոչով
Ապրում է անտառում,
Բայց հավ է ուտում։
աղվես
Փոքրիկ պստիկ երկար պոչով,
Սուր ատամով, մոխրագույն մաշկով։
մուկ
Հանելուկ-պահմտոցի
Այժմ մի քիչ բարդացնենք առաջադրանքը։ Երեխայի դիմաց դրեք հանելուկների պատասխաններով պատկերները, թարս կողմով։ Երեխային առաջարկեք նրան արդեն ծանոթ հանելուկները և երեխան նախ թող գուշակի ճիշտ պատասխանը, ապա շուռ տալով նկարը՝ համոզվի իր ճշմարտացիության մեջ։
Այն որ գազանն է քնքուշ ու փափուկ,
Սիրում է խաղալ ինչպես խաղալիք։
փիսիկ
Այդ ծուռթաթն ապրում է խոր անտառում,
Տանձ է շատ սիրում ու մեղր։
արջ
Առավոտ շուտ իր երգն է երգում,
Իր ծուղրուղուով մարդկանց արթնացնում։
աքաղաղ