Սովորում ենք ընկերանալ

Երեք տարեկանից սկսած յուրաքանչյուր երեխայի մոտ սկսում է դրսևորվել տարեկիցների հետ շփման անհրաժեշտություն: Եթե մինչ այդ, այգում խաղալիս` երեխան առավել հաճախ հետաքրքրվել է մյուս երեխաների խաղալիքներով, ապա երեք տարեկանից երեխան սկսում է հետաքրքրվել հենց երեխաներով: Սակայն երեք տարեկանում նա դեռ ամբողջությամբ ծանոթ չէ հասարակական վարքագծի բոլոր կանոններին, չգիտի, թե ինչպես կարելի է ուրիշների համար հասկանալի ձևով արտահայտել սեփական հույզերն ու զգացմունքները: Այս դեպքում պետք է երեխային բացատրել, թե ինչ է ընկերությունը և ինչպես պետք է ընկերանալ: Օգնեք, որպեսզի երեխան հաճախակի արտահայտի սեփական զգացմունքները: Հայտնի է, որ այդ տարիքում, երբ երեխային դուր է գալիս ինչ-որ մեկը, ապա նա իր համակրանքն այդ երեխայի նկատմամբ դրսևորում է ագրեսիվորեն (հրում է, կծում, խլում է խաղալիքը): Նա այդպես է վարվում, քանի որ չգիտի, թե ինչպես պետք է մյուս երեխայի ուշադրությունը գրավել: Եթե Ձեր երեխան հենց այդպես է վարվում, ապա այնպայման պետք է խոսել նրա հետ և բացատրել, որ նման պահվածքը հաճելի չէ մյուսների համար: Եթե նա ցանկանում է ընկերանալ, ապա պետք է առաջարկի խաղալիքների փոխանակում, միասին աշտարակների կառուցում և այլն: Այս դեպքում մյուս երեխաների համար հաճելի կլինի խաղալ Ձեր երեխայի հետ և նրանք անպայման կընկերանան:

Ընկերությունն առանց վիրավորանքի

Հաճախ երեխաները համակրում են միմյանց, սակայն նրանց համատեղ խաղերը դառնում են իրական փորձություններ: Երբ ընկերներից մեկին պետք է լինում որևէ խաղալիք, ապա մյուսին ևս սկսում է հետաքրքրել այդ խաղալիքը, երբ նրանցից մեկը ցանկանում է ճոճորվել, ապա մյուսը ևս սկսում է նույնը ցանկանալ, անգամ այն դեպքում, երբ ճոճանակը մեկն է:
Նման դեպքերում երեխաներն ունենում են մեծահասակների աջակցության կարիքը: Պետք չէ թողնել ինքնահոս վիճակում: Մեծերի խնդիրը՝ երեխաներին հաղորդակցվելու և մյուս երեխաների հետ շփվելու հմտություններ սովորեցնել է: Կոնֆլիկտային իրավիճակներում ճիշտ է որևէ խաղի հնարումը, որի ընթացքում երեխաները հաջորդականությամբ կկարողանան խաղալ որևէ խաղալիքով: Եթե վեճն առաջացել է այն բանի համար, որ երեխաները միաժամանակ ցականում են միևնույն հեծանիվը քշել, ապա պետք է որևէ զվարճալի մի խաղ հնարել, որում երեխաները կարող են մասնակցել առանց սպասելու, թե երբ իրենց համար ցանկալի խաղալիքն ազատ կլինի: Օրինակ, երեխաներից մեկը կարող է փախչել, իսկ մյուսը հեծանիվով կփորձի հասնել նրան, այնուհետև տեղերով կփոխվեն:
Վերոնշյալ իրավիճակները վկայում են այն մասին, որ երեք տարեկանում երեխաներն այնքան էլ մեծ չեն, որպեսզի ինքնուրույն կարողանան կոնֆլիկտային իրավիճակները լուծել: Հետևաբար,երեխաներն ունեն Ձեր աջակցության կարիքը:

Ամոթխածություն

Ոչ բոլոր երեխաներն են երեք տարեկանում կարողանում անկաշկանդ ու առանց որևէ խնդրի շփվել իր տարեկիցների հետ: Նրանցից շատերը բավականին ամոթխած են: Եթե Դուք նկատում եք, որ Ձեր երեխան համակրում է որևէ այլ երեխայի և ամաչում է նրան մոտենալ, ապա ինքներդ կարող եք խաղ առաջարկել՝ միասին խաղալու համար: Սկզբում հնարավոր է Ձեր երեխան, պարզապես, կանգնի Ձեր կողքին և նայի, թե ինչպես եք ուրիշ երեխայի հետ խաղում և մի քանի րոպե անց նա ևս կմիանա Ձեր խաղին:

Սեփականատիրական զգացում

Այս տարիքում երեխաները սեփականատիրական զգացումներ են ցուցաբերում ոչ միայն սեփական խաղալիքների և անձնական իրերի, այլ նաև ընկերների նկատմամբ: Եթե նա սովոր է ավազներով խաղալ որևէ երեխայի հետ, ապա նորեկին նա կարող է ընկալել որպես սպառնալիք իր ընկերության նկատմամբ և սկսի ագրեսիվորեն վերաբերվել նրան: Ծնողները պետք է բացատրեն, որ պետք է ջերմորեն և ընկերաբար վերաբերվել բոլոր երեխաներին, քանի որ ընկերությունը հրաշալի բան է, ընկերները միշտ դժվար պահերին օգնում են միմյանց:

Պատրաստեց՝ Նարին Մուրադյանը
(«Այբ Բեն Գիմ» զարգացման ակումբի էրգոթերապիստ,
հատուկ հոգեբան)

Սիրելի այցելու, եթե դու այլևս ՓՈՔՐԻԿ չես, այլ ՊԱՏԱՆԻ, եթե արդեն քո հետաքրքրությունների շրջանակն ընդլայնվել է և դու ուզում ես տարիքիդ համապատասխան հետաքրքիր հոդվածներ կարդալ, ապա «Պատանի եմ» կայքը հենց այն հարթակն է, որը կհագեցնի քո հետաքրքրասիրությունները։ Այստեղ դու կարող ես նաև ինքդ լինել հեղինակ, ունենալ ու վարել քո բլոգային էջը։ Միացի՛ր պատանիների թիմին։ Դարձի՛ր «Պատանի եմ» կայքի մի մասնիկը։