• 1-3 տարեկաններ
  • 3-5 տարեկաններ
  • 5-7 տարեկաններ
  • 7 և բարձր տարիքի երեխաներ
  • Լավ վարվեցողության դասեր
  • Ծնողներին
  • Նոր տարի
Փոքրիկ.am
  • Մանկական գրականություն
    • Հայ գրողներ
    • Հանելուկներ
    • Հեքիաթներ
    • Վեպեր, վիպակներ
  • Մտքի զարգացում
    • Վիկտորինա
    • Ստվերներ
    • Գլուխկոտրուկներ
      • Ճապոնական խաչբառներ
      • Ստերեոգրամմա
      • Գտիր տարբերությունը կամ նմանությունը
      • Լաբիրինթոսներ
      • Հետաքրքիր խնդիրներ
      • Խնդիրներ լուցկու հատիկներով
      • Սուդոկու
        • Հեշտ
        • Միջին
    • Ինչուիկ
    • Փոքրիկ նկարիչ
      • Ներկիր ինքդ
      • Ինչպես նկարել
      • Կետից կետ
      • Համակարգչային աշխատասեղանի նկարներ (wallpaper)
      • Շրջանակներ նկարների համար
      • Ֆոտոշոփի շաբլոններ
    • Հետաքրքիր փորձեր
    • Լավ վարվեցողության դասեր
    • Դիդակտիկ քարտեր
  • Հմուտ ձեռքեր
    • Աշխատանքներ թղթով
      • Խառը ստեղծագործություններ թղթից
      • Կիրիգամի
      • Քվիլլինգ
        • Տեսադասեր
      • Պապյե-մաշե
      • Օրիգամի
      • Մոդուլային օրիգամի
    • Ծեփ
      • Ծեփ խմորից
      • Ծեփ պլաստիլինից
    • Խառը պատրաստվածքներ
    • Պատրաստվածքներ խեցիներից
    • Տիկնիկներ ձեռնոցներից
    • Ամանորի զարդեր
    • Գործեր պլաստիկ շշերից
    • Փափուկ խաղալիքներ
    • Տիկնիկային թատրոն
    • Փոքրիկ աճպարար
  • Մուլտիմեդիա
    • Տեսանյութեր
      • Հայալեզու տեսանյութեր
      • Հեքիաթի աչքերով
      • Գրքասեր
    • Խաղեր
  • Ծնողներին
    • Անվտանգ մանկություն
    • Մանկական հոգեբանություն
    • Մանկական միջոցառումներ
    • Հետաքրքիր խոհանոց
No Result
View All Result
  • Մանկական գրականություն
    • Հայ գրողներ
    • Հանելուկներ
    • Հեքիաթներ
    • Վեպեր, վիպակներ
  • Մտքի զարգացում
    • Վիկտորինա
    • Ստվերներ
    • Գլուխկոտրուկներ
      • Ճապոնական խաչբառներ
      • Ստերեոգրամմա
      • Գտիր տարբերությունը կամ նմանությունը
      • Լաբիրինթոսներ
      • Հետաքրքիր խնդիրներ
      • Խնդիրներ լուցկու հատիկներով
      • Սուդոկու
        • Հեշտ
        • Միջին
    • Ինչուիկ
    • Փոքրիկ նկարիչ
      • Ներկիր ինքդ
      • Ինչպես նկարել
      • Կետից կետ
      • Համակարգչային աշխատասեղանի նկարներ (wallpaper)
      • Շրջանակներ նկարների համար
      • Ֆոտոշոփի շաբլոններ
    • Հետաքրքիր փորձեր
    • Լավ վարվեցողության դասեր
    • Դիդակտիկ քարտեր
  • Հմուտ ձեռքեր
    • Աշխատանքներ թղթով
      • Խառը ստեղծագործություններ թղթից
      • Կիրիգամի
      • Քվիլլինգ
        • Տեսադասեր
      • Պապյե-մաշե
      • Օրիգամի
      • Մոդուլային օրիգամի
    • Ծեփ
      • Ծեփ խմորից
      • Ծեփ պլաստիլինից
    • Խառը պատրաստվածքներ
    • Պատրաստվածքներ խեցիներից
    • Տիկնիկներ ձեռնոցներից
    • Ամանորի զարդեր
    • Գործեր պլաստիկ շշերից
    • Փափուկ խաղալիքներ
    • Տիկնիկային թատրոն
    • Փոքրիկ աճպարար
  • Մուլտիմեդիա
    • Տեսանյութեր
      • Հայալեզու տեսանյութեր
      • Հեքիաթի աչքերով
      • Գրքասեր
    • Խաղեր
  • Ծնողներին
    • Անվտանգ մանկություն
    • Մանկական հոգեբանություն
    • Մանկական միջոցառումներ
    • Հետաքրքիր խոհանոց
No Result
View All Result
Փոքրիկ.am
No Result
View All Result

Մարմնային զգայություններ և զգայական ինտեգրացիա

Անվտանգ մանկություն, Ծնողներին, Մանկական հոգեբանություն
Կիսվել ՖեյսբուքումՈւղարկել Տելեգրամով
image_print

Փոքրիկ երեխաները, բոլորիս հայտնի է, երբեմն բավականին շատ են լացում: Նրանք դեռևս որևէ մեկին չեն ճանաչում, սակայն լսում, տեսնում ու ձեռք են տալիս իրենց մայրիկներին և հանգստանում: Այս ամենը հենց կատարվում է զգայարանների միջոցով: Նախ հասկանանք, թե ինչ է Զգայական ինտեգրացիան:

Զգայական ինտեգրացիան մի գործընթաց է, որի ժամանակ մարդու նյարդային համակարգը բոլոր զգայարանների միջոցով ինֆորմացիա է ստանում, այնուհետև կարգավորում, պահպանում և մշակում է դրանք այնպես, որ հնարավոր լինի կիրառել մեկ այլ նպատակաուղղված գործունեության մեջ: Մենք ունենք 7 զգայարան, որոնցից յուրաքանչյուրի շնորհիվ էլ հենց գլխուղեղն արտաքին միջավայրից ստանում է այդ ինֆորմացիան: Այդ զգայարաններն են.

1) Տեսողական
2) Լսողական
3) Համի
4) Հոտի
5) Պրոպրիոցեպտիվ (որի ժամանակ գլխուղեղը մկանների, ջլերի և հոդերի միջոցով ինֆորմացիա է ստանում տարածության մեջ մարմնի դիրքի, քաշի, ճնշման, շարժումների և փոփոխման մասին),
6) Վեստիբուլյար (կենտրոնը տեղակայված է ներքին ականջում և ինֆորմացիա է ստանում հավասարակշռության, գրավիտացիայի փոփոխման, տարածության մեջ մարմնի տեղաշարժման մասին),
7) Շոշափական կամ տակտիլ ( հպում):

Այս զգայարանների մասին, հավանաբար, շատ ենք լսել, բայց պետք է հիշել, որ
զգայական ազդակների մշակման գործընթացի խանգարման հետևանքով խնդիրներ են ի հայտ գալիս երեխայի շարժողական համակարգի և ճանաչողության զարգացման գործընթացում, ինչպես նաև վարքային դրսևորումներում: Զգայական ինտեգրացիոն թերապիայի գլխավոր նպատակը հանդիսանում է ամրապնդել, կարգավորել և զարգացնել կենտրոնական նյարդային համակարգի կողմից տեղի ունեցող զգայական ազդակների ձեռքբերման և մշակման գործընթացը:
Մի փոքր խոսենք կարևորագույն զգայություններից մեկի՝ շոշափման մասին: Սրա միջոցով է, որ մենք ինֆորմացիա ենք ստանում արտաքին միջավայրից: Մեր մաշկում տեղակայված են զգայական ռեցեպտորներ, այսինքն՝ շոշափական ռեցեպտորների կողմից ստացված ինֆորմացիան համապատասխան նյարդային «լարերի» միջոցով հասնում է գլխուղեղ, որտեղ այդ ազդակները ճանաչվում, մշակվում և դասակարգվում են: Եվ այդ ամենը տեղի է ունենում ընդամենը կես վայրկյանի ընթացքում` գրեթե ակնթարթորեն: Շոշափական գրգիռներն ընկալվում են մարմնի ամբողջ մակերեսով:
Շոշափական զգայությունները մարդու կյանքի կարևոր մասն են կազմում: Նրանց ճիշտ ընկալումը հանդիսանում է զգայական ինտեգրացիայի զարգացման կարևորագույն նախապայմանը: Երկու հարազատ մարդիկ հանդիպեցին, գրկախառնվեցին, և նրանց հաճելի է: Մայրը շոյեց երեխայի գլուխը՝ նա հանգստացավ: Ձեռքդ հայտնվեց ինչ-որ տաք բանի վրա, և ուղեղը միանգամից հրահանգեց՝ արագությամբ հեռացնել ձեռքն այդտեղից:
Ճիշտ (համապատասխան) շոշափական ընկալումն անհրաժեշտ է լիարժեք կյանքի համար:
Երբ հպման զգացողությունը չի համապատասխանում ստացված գրգիռներին (ինչպես օրինակ` դուք մեղմորեն գրկել եք երեխային (չափահասին), իսկ նրա համար դա, կարծես, ուժեղ ճնշում լինի), այդ դեպքում ի հայտ են գալիս հպման ռեակցիայի ընկալման խանգարումներ (երեխան սկսում է փախչել իր համար ամուր սեղմումից, գրկախառնումից):
Երեխայի մոտ շոշափական զգացողությունները սկսում են դրսևորվել դեռևս ներարգանդային զարգացման շրջանից, իսկ ծննդից հետո այն դառնում է առաջնային: Նորածնության շրջանում շոշափումը դոմինանտ զգացողություն է: Հիմնականում, երեխաների մեծամասնության մոտ շոշափական զգացողությունների ընկալման և համապատասխան արձագանքի մշակման գործընթացի զարգացումը բնականոն ընթացքով է տեղի ունենում, սակայն նկատվում են նաև այնպիսի զարգացման խանգարումներ, ինչպիսիք են.

• Երեխան զգում է այն, ինչ մեզնից շատերը չեն էլ նկատում: Սա հպման նկատմամբ գերզգայունակությունն է: Պատկերացրեք միայն` երեխան զգում է այն, ինչ նրա շրջապատողներից շատերը չեն զգում: Նա չի էլ կարողանում բացատրել, քանի որ բոլորի նման «տակտիլ զգացողությունների փորձառություն» չունի: Դա շատ անհատական զգացողություն է: Մեկի համար կարող է տհաճ լինել որոշակի մատերիալը, մյուսի համար՝ ճնշումը մաշկի վրա, իսկ երրորդի համար անտանելի մեծ թվով մարդկանց բավականին մոտ լինելը: Ինչ-որ մեկը կարող է չսիրել գլուխը լվանալը, կամ գլխարկ դնելը, կամ էլ հրաժարվել որոշակի սննդամթերքից: Գերզգայունակությունը կարող է ունենալ տարբեր աստիճաններ. այն կարող է ազդել մարմնի մի փոքրիկ հատվածի կամ էլ ողջ մարմնի վրա:
• Լինում են նաև դեպքեր, երբ երեխան չի զգում այն, ինչ զգում են մյուսները: Սա էլ ցածր տակտիլ զգայունակությունն է: Նման դեպքում կարող եք շոյել երեխային, իսկ նա չնկատի: Ամուր գրկել, իսկ երեխան ավելի ու ավելի ամուր է ցանկանում, որ իրեն գրկեն: Ցածր տակտիլ զգայունակություն ունեցող երեխաներն անդադար փնտրում են այն, նրանք պարզապես կենտրոնացած են լրացուցիչ տակտիլ զգացողություններ գտնելու վրա: Քանի որ «նյարդային լարերով» ազդակները վատ են փոխանցվում, երեխային սկսում է չբավարարել տակտիլ զգացողությունները: Իսկ երբ ինչ-որ բան չի բավարարում, փորձում ենք ձեռք բերել: Այդպիսի երեխաները կարող են շոյել, հարվածել և անգամ եղունգներով ճանկռել մարմինը, հպվել տարբեր առարկաներին, տակտիլ զգացողություններ որոնել այլ մարդկանց հետ և այլն:
• Հանդիպում են նաև այնպիսի դեպքեր, երբ երեխայի մոտ նկատվում են միաժամանակ և՛ բարձր, և՛ ցածր զգայունակություն:

Ի՞նչ անել

Նման դեպքում կարևոր է ուսումնասիրել և գտնել երեխային օգնելու ռազմավարություն: Հնարավոր է հրաժարվել բրդե հագուստից և գտնել լոգանքի համար համապատասխան ջերմաստիճան, սակայն լինում են նաև այնպիսի դեպքեր, երբ անհրաժեշտ է խորությամբ ուսումնասիրել խնդիրը, գտնել մասնագետ, ով կօգնի հասկանալ իրավիճակը և մշակել ադապտացման ծրագիր:

Ամեն դեպքում պետք է լինել ուշադիր, հմուտ և համբերատար երեխայի նկատմամբ: Կարևոր է հիշել, որ նրանց քմահաճությունները կապված են զգայությունների ընկալման որոշակի մակարդակի հետ, և ոչ թե չարաճճիության, ինչպես հաճախ մենք ենք մտածում:

Պատրաստեց՝ Նարին Մուրադյանը
(«TMM-Սովորեցրու ինձ ավելին – ուսուցման
և զարգացման կենտրոն»-ի Էրգոթերապիստ)

Դիտումներ՝ 195
Նախորդ հոդվածը

Ո՞ր տարիքից է անհրաժեշտ սովորեցնել գույները

Հաջորդ հոդվածը

Պարզ նկարչություն

Հաջորդ հոդվածը

Պարզ նկարչություն

Մեկնաբանել Չեղարկել պատասխանը

Ձեր էլ-փոստի հասցեն չի հրապարակվելու։ Պարտադիր դաշտերը նշված են *-ով

Նոր հոդվածներ

Թարս ու շիտակ

3-5 տարեկաններ

Բերված պատկերները թե պտտես, նոր պատկեր կտեսնես.

Կարդալ

Գրաֆիկական թելադրություններ

5-7 տարեկաններ

Որպես սկիզբ ընտրելով կարմիր կետը, հետևեք քայլերի հաջորդականությանը և ստացեք պատկերներ.

Կարդալ

Աջ ու ձախ

5-7 տարեկաններ

Զարգացնում ենք երեխայի տարածական պատկերացումը, սովորեցնում աջն ու ձախը տարբերել իրարից։

Կարդալ

Պատահական հոդված

Անվտանգ մանկություն

Խորհուրդներ նորաթուխ մայրիկներին

  1. Երեխայի մայրը դուք եք։ Խորհուրդներ լսեք, բայց պարտադիր չի, որ դրանք իրականացնեք։ Դուք եք որոշում, թե որն է...

Կարդալ

Պիտակների ամպ

ամանոր ապլիկացիա գիրք գրադարան երեխա զատիկ զարդ էթիկետ էլեկտրոնային գիրք էլեկտրոնային գրադարան թուղթ ինչպե՞ս նկարել ինչպես նկարել լաբիրինթոս լուցկի խաղալիք խնդիր ծաղիկ հետաքրքիր հեքիաթ հմուտ ձեռքեր հոգեբանություն ձմեռ ձմեռ պապ ձնեմարդ մաթեմատիկա մանկական մանկական գրադարան մանկական հոգեբանություն մտքի զարգացում ներկիր ինքդ նկարել նկարիչ նկարչություն նոր տարի նվեր պլաստիլին տեխնոլոգիա տոնածառ տրամաբանություն փոքրիկ փոքրիկ նկարիչ փոքրիկ շրջմոլիկը քվիլլինգ օրիգամի
Փոքրիկ.am

© 2021 Փոքրիկ.am

Տարիքային բաժանում

  • 1-3 տարեկաններ
  • 3-5 տարեկաններ
  • 5-7 տարեկաններ
  • 7 և բարձր տարիքի երեխաներ
  • Լավ վարվեցողության դասեր
  • Ծնողներին
  • Նոր տարի

Հետևեք մեզ

No Result
View All Result
  • Մանկական գրականություն
    • Հայ գրողներ
    • Հանելուկներ
    • Հեքիաթներ
    • Վեպեր, վիպակներ
  • Մտքի զարգացում
    • Վիկտորինա
    • Ստվերներ
    • Գլուխկոտրուկներ
      • Ճապոնական խաչբառներ
      • Ստերեոգրամմա
      • Գտիր տարբերությունը կամ նմանությունը
      • Լաբիրինթոսներ
      • Հետաքրքիր խնդիրներ
      • Խնդիրներ լուցկու հատիկներով
      • Սուդոկու
    • Ինչուիկ
    • Փոքրիկ նկարիչ
      • Ներկիր ինքդ
      • Ինչպես նկարել
      • Կետից կետ
      • Համակարգչային աշխատասեղանի նկարներ (wallpaper)
      • Շրջանակներ նկարների համար
      • Ֆոտոշոփի շաբլոններ
    • Հետաքրքիր փորձեր
    • Լավ վարվեցողության դասեր
    • Դիդակտիկ քարտեր
  • Հմուտ ձեռքեր
    • Աշխատանքներ թղթով
      • Խառը ստեղծագործություններ թղթից
      • Կիրիգամի
      • Քվիլլինգ
      • Պապյե-մաշե
      • Օրիգամի
      • Մոդուլային օրիգամի
    • Ծեփ
      • Ծեփ խմորից
      • Ծեփ պլաստիլինից
    • Խառը պատրաստվածքներ
    • Պատրաստվածքներ խեցիներից
    • Տիկնիկներ ձեռնոցներից
    • Ամանորի զարդեր
    • Գործեր պլաստիկ շշերից
    • Փափուկ խաղալիքներ
    • Տիկնիկային թատրոն
    • Փոքրիկ աճպարար
  • Մուլտիմեդիա
    • Տեսանյութեր
      • Հայալեզու տեսանյութեր
      • Հեքիաթի աչքերով
      • Գրքասեր
    • Խաղեր
  • Ծնողներին
    • Անվտանգ մանկություն
    • Մանկական հոգեբանություն
    • Մանկական միջոցառումներ
    • Հետաքրքիր խոհանոց

© 2021 Փոքրիկ.am