Ինչպես վարվել աուտիզմով երեխաների հուզական պոռթկումների և հիստերիաների հետ

Աուտիզմով երեխաների մեծամասնությունն ագրեսիվ չեն, սակայն, հայտնվելով իրենց համար դժվարին իրավիճակում, պարզապես հիստերիայի մեջ են ընկնում: Ընդ որում՝ անում են միայն այն պարզ պատճառով, որ այլ կերպ չեն կարողանում դրսևորել դժգոհությունն իրենց համար տհաճ երևույթների հանդեպ: Երեխաները տարբեր կերպ են դրսևորում իրենց հուզական պոռթկումները (բացականչություններով, լացով, ականջները ձեռքերով փակելով, ինքն իրեն վնասելով կամ էլ ագրեսիվ վարքագիծ ցուցադրելով): Ընդ որում՝ այս երևույթը կարող է նկատվել ոչ միայն աուտիզմով երեխաների, այլ նաև մյուսների մոտ: Ուստի կարևոր է, որպեսզի ծնողը կարողանա հմտորեն շտկել ստեղծված իրավիճակը և ինչքան շուտ, այնքան ավելի լավ և՛ երեխայի, և՛ ծնողների համար: Ստորև կներկայացվեն մի քանի մեթոդներ, որոնց շնորհիվ դուք կկարողանաք ոչ միայն նվազեցնել նման երևույթների դրսևորման քանակը, այլ նաև՝ սովորեցնել երեխային ինքնակառավարման հմտություններ:

Առաջին հերթին փորձեք հասկանալ տվյալ վարքագծի դրսևորման պատճառները:
Հուզական պոռթկումները սկսվում են միայն այն ժամանակ, երբ երեխան այլևս չի կարողանում տանել այն սթրեսային իրավիճակը, որը երկար ժամանակ է, ինչ նրան ճնշում է: Հիշեք, որ նրանք հիստերիայի մեջ չեն ընկնում այն պատճառով, որ դա նրանց դուր է գալիս, այլ այն, որ ինչ-որ բան սթրեսի առաջացման պատճառ է հանդիսացել:
Սթրեսի համար հնարավոր պատճառներն են.
Բարկություն՝ սեփական ցանկությունների բացատրման անկարողության հետևանքով: Ինքներդ պատկերացրեք, թե որքան տհաճ է, երբ երեխան ինչ-որ բան պետք է բացատրի, իսկ նա չի կարողանում արտահայտվել բառերով կամ հասկանալի նախադասություններով: Այն առաջացնում է հուսահատության զգացում և կարող է նյարդայնացնել երեխային:

Զգայական գերծանրաբեռնում:
Աուտիզմով երեխաները կարող են նյարդայնանալ սենյակում չափից ավել խթանիչների, գրգիռների առկայությունից: Ուժեղ լույսը կամ բարձր ձայնը ստեղծում են անհարմարություն և բարկացնում նրանց: Այն կարող է անգամ առաջացնել նյարդային պոռթկումներ (որը նման է հիստերիայի, ընդ որում երեխան չի կարողանում ինքակառավարվել) կամ մեկուսացում (այս դեպքում երեխան
դադարում է արձագանքել շուրջը կատարվող երևույթներին):
Ոչինչ չանելու ցանկություն: Երբ երեխային ստիպում են կատարել իր համար անցանկալին, նա կարող է հունից դուրս գալ:
Վերջին միջոցը: Եթե երեխան չի հավատում, որ իր ցանկությանը կարող է հասնել խոսքի կամ հաղորդակցման այլընտրանքային միջոցներով, ապա նա կարող է դրսևորել բացասական վարքագիծ, հուսալով, որ դա հասկացված լինելու միակ միջոցն է:

Երեխայի համար տանը հարմարավետ միջավայր ստեղծեք
Քանի որ հուզական պոռթկումները տեղի են ունենում սթրեսի արդյունքում, ապա տանը ստեղծված հարմարավետ միջավայրը կնվազեցնի դրանց առաջացման հավանականությունը:
• Երեխայի մոտ ստաբիլության զգացողության համար, հետևեք նախօրոք կազմված օրակարգին: Եթե այն մատուցվի նկարների միջոցով, երեխայի համար ավելի հեշտ կլինի ընկալել այն:
• Եթե օրակարգում փոփոխություններ պետք է լինեն, ապա նախօրոք նախապատրաստեք դրան: Բացատրեք, թե ինչու՞ տեղի ունեցան այդ փոփոխությունները: Այդպես երեխան կիմանա, թե ինչ է սպասվում իրեն և կընդունի տեղի ունեցող փոփոխությունները:
• Հնարավորության դեպքում խոսափեք սթրեսային իրավիճակներից:

Սովորեցրեք ինքնուրույն հաղթահարել սթրեսային իրավիճակները
Աուտիզմով երեխաները հաճախ չեն իմանում, թե ինչպես վարվեն իրենց հույզերի հետ: Նրանք ձեր օգնության կարիքն ունեն: Միասին մշակեք սթրեսային իրավիճակների հաղթահարման տարբերակներ: Երեխային սովորեցրեք, թե ինչպես նա կարող է զգուշացնել այն ամենի մասին, որը նրան անհանգստացնում է: Սովորեցրեք՝ ինքնուրույն հաղթահարել սեփական պոռթկումները՝ խորը շունչ քաշելու վարժությունների, հաշվելու, ժամանակավոր տվյալ վայրից հեռանալու միջոցով: Հարմար միաջավայր ստեղծեք երեխայի համար, որտեղ չեն լինի լրացուցիչ զգայական գրգիռներ (հոտ, լուսավորում, ձայներ և այլն) որտեղ երեխան կկարողանա հանգստանալ:

Անտեսեք հիստերիան

Սա ավելի արդյունավետ մեթոդ է, քան երեխային սպառնալը կամ բարկանալը: Դա կսովորեցնի
երեխային, որ նման պահելաձևի միջոցով ուշադրություն չի կարողանա գրավել: Կարևոր է, որ նա հասկանա հետևյալ գաղափարը. «Ես չեմ հասկանում, թե ինչը քեզ դուր չի գալիս, երբ դու բղավում ես: Երբ հանգստանաս և կարգին բացատրես, թե ինչ է պատահել, ես հաճույքով կլսեմ և կօգնեմ քեզ»:

Եղեք հանգիստ և համբերատար

Երբեք մի սպառնացեք երեխային և մի բարձրացրեք ձեր ձայնը: Ցուցադրեք այն պահելաձևը, վարքը, որը ինքներդ կցանկանայիք տեսնել երեխայի մոտ: Երեխան միշտ կրկնօրինակում է վարքային մոդելները:

Առաջարկեք ձեր օգնությունը

Ցույց տվեք երեխային, որ հուսահատությունը կամ զգայական գերծանրաբեռնվածությունը ստիպված չի լինելու միայնակ հաղթահարել: Եթե երեխան բարկանում է անկողինը հավաքելու համար, ապա նրան առաջարկեք այդ ամենը միասին անել: Իսկ այն դեպքում, երբ երեխան հրաժարվում է անկողինը հավաքել, մանր մոտորիկայի թույլ զարգացվածության պատճառով, ապա մի ստիպեք նրան:

Խրախուսեք երեխային

Արդյունավետ կլինի, որ երեխային խրախուսեք այն բանի համար, որ նա կատարել է առաջադրանքը կամ հաղթահարել է նյարդայնացնող իրավիճակը: Օրինակ, ձեր երեխան վախենում է գնալ բժշկի մոտ, սակայն սիրում է հավաքել մեքենաների մոդելներ: Ասացեք երեխային, որ բժշկի մոտ գնալուց հետո միասին մեքենաներ կհավաքեք: Սրա շնորհիվ երեխան կարող է հաղթահարել տհաճ իրավիճակը:

 

Պատրաստեց՝ Նարին Մուրադյանը
(«TMM-Սովորեցրու ինձ ավելին- ուսուցման
և զարգացման կենտրոն»-ի էրգոթերապիստ)

Նախորդ հոդվածը
Հաջորդ հոդվածը

Նման հոդվածներ

Մեկնաբանություններ

  1. Barev dzez . Inchpes kareli e tarberakel te erexayi mot inch iravichak e. Ete na shrjapatox erexaneric tarbervum e miayn antarberutyamb. Xosq@ 2.5 tarekan erexayi masin e vor@ vor der chi xosum.

  2. Կասեք, թե կոնկրետ ինչի հանդեպ է անտարբեր` երեխաների, ասված խոսքի, շուրջը կատարվող ամեն ինչի, խաղալիքների..

Մեկնաբանել

խնդրում ենք մուտքագրել Ձեր մեկնաբանությունը!
խնդրում ենք մուտքագրել ձեր անունը այստեղ

Գովազդ

Սիրելի այցելու, եթե դու այլևս ՓՈՔՐԻԿ չես, այլ ՊԱՏԱՆԻ, եթե արդեն քո հետաքրքրությունների շրջանակն ընդլայնվել է և դու ուզում ես տարիքիդ համապատասխան հետաքրքիր հոդվածներ կարդալ, ապա «Պատանի եմ» կայքը հենց այն հարթակն է, որը կհագեցնի քո հետաքրքրասիրությունները։ Այստեղ դու կարող ես նաև ինքդ լինել հեղինակ, ունենալ ու վարել քո բլոգային էջը։ Միացի՛ր պատանիների թիմին։ Դարձի՛ր «Պատանի եմ» կայքի մի մասինկը։

Նոր հոդվածներ