Ինչպե՞ս վարվել «փոքրիկ-խորամանկների» հետ

Շատ հաճախ ծնողներն իրենց հարց են տալիս, թե ինչու՞ է իրենց փոքրիկը խորամանկություն անում: Խորամանկությունն երեխաների մոտ սկսում է դրսևորվել 2 տարեկանից: Դրսևորման պատճառները տարբեր են.
• Երեխան սկսում է ինքնուրույն ուտել. այս ընթացքում երեխաների մոտ սկսում է ձևավորվել սեփական ԵՍ-ը, փորձում են դառնալ ինքնուրույն, ուստի երբ ծնողները փորձում են օգնել փոքրիկին, նա մի կողմ է քաշվում և ասում՝ «ես- ինքս»:
• Երեխան հագնում է կոշիկները, իսկ մայրիկը շտապեցնում է. «Դե՛ արագացրու, վերջացրու, մենք արդեն ուշանում ենք»: Ի պատասխան՝ երեխան շարունակում է դանդաղորեն հագնել, քանի որ նա չի կարող կատարել մեծերի բոլոր հրահանգները, չէ որ դեռ նոր է սովորում: Եթե երկար սպասելու համար ժամանակ չունեք, ապա ավելի լավ է օգնեք, քան շտապեցնեք երեխային:
• Երեխան ուզում է խաղալ, իսկ մայրիկն առաջարկում է դադարեցնել խաղը և հավաքել խաղալիքները: Սակայն, երեխան շարունակում է խաղը, քանի որ նրա համար դժվար է միանգամից հրաժարվել դրանից և հետաքրքիր զբաղմունքից անցում կատարել ձանձրալիին: Խաղն ավարտելու մասին երեխային պետք է նախապես զգուշացնել, այնուհետև հավաքել թափված խաղալիքները: Եթե երեխան չի ցանկանում հավաքել թափված խաղալիքները, ապա դրա լավագույն լուծումը խաղն է. խաղալով, մրցույթ կազմակերպելով միասին հավաքեք դրանք և կտեսնեք, թե այդ գործընթացը որքան հետաքրքիր կլինի ձեր երեխայի համար (օրինակ՝ օ՜, շուտով փոթորիկ է լինելու, պետք է արագ թաքցնենք խաղալիքները տուփերի մեջ):
• Երեխան ամանները լվանալուց բաժակ է կոտրում. մայրիկը պահանջում է դադարեցնել գործընթացը, սակայն երեխան շարունակելու ցանկություն է հայտնում: Ինքներդ մտածեք. «մի՞թե բաժակը երեխայի զգացմունքից կարևոր է: Չէ՞ որ նա ցանկանում է օգնել ձեզ»:
• Խանութում երեխան հերթական անգամ լացակումած խնդրում է իր համար կոնֆետ գնել: Նա մտածում է. «երեկ լացեցի ու մեքենաս ստացա, հիմա էլ լացեմ, ու կհասնեմ ուզածիս»: Պետք է շատ հստակ, առանց երկմտելու ասել «ո՛չ» և իրավիճակը հարթելու համար առաջարկել այլընտրանքային տարբերակ: Կարևոր է ոչ միայն մերժել, այլ նրան փոխարինող տարբերակ առաջարկելը:
• Մայրիկը երեխային խնդրում է հավաքել սեղանը, սակայն նա հրաժարվում է: Այդ ամենին ի պատասխան, հայրիկը սեղանի անկյունում նստած ժպտում է: Երեխան էլ ավելի է համառանում: Կարևոր է հիշել, որ ծնողներից յուրաքանչյուրը երեխաների կյանքում պետք է իր հստակ դերն ունենա:
Սիրելի ծնողները հիշեք, որ ձեր երեխաների համար կարևոր են ձեր իսկ շուրթերից հնչած գովասանքի խոսքերը, ուստի նրանց լավ արարքներին ի պատասխան մի ափսոսեք դրանք շռայլել:

Պատրաստեց՝ Անի Գարամյանը
(197 դպրոցի և «Այբ Բեն Գիմ» զարգացման
ակումբի սոցիալական մանկավարժ)