Սկզբից բարի տիկինը պնդում էր, որ նա այն կապույտ մազերով փոքրիկ Ֆեյան չէ, բայց հետագայում, տեսնելով, որ ամեն ինչ արդեն պարզ է և չուզենալով դեռ երկար շարունակել այդ կատակերգությունը, խոստովանեց ու, դիմելով Պինոքիոյին, ասաց.
— Ա՛յ դու ծույլ բուրատինո, այդ ո՞նց նկատեցիր, որ ես եմ։
— Կարևորն այն է, որ դուք խոստովանեցիք այն, ինչ ես ցանկանում եմ իմանալ։
— Հիշո՞ւմ ես, դու ինձ թողեցիր, երբ ես փոքրիկ աղջիկ էի, իսկ այժմ գտնում ես ինձ, երբ արդեն տիկին եմ և այնքան մեծ, որ նույնիսկ կարող եմ քո մայրը լինել։
— Այդ ինձ համար ավելի հաճելի է, որովհետև, փոքրիկ քույրիկ ասելու փոխարեն՝ հիմա կարող եմ մայրիկ ասել։ Վաղուց է ինչ իմ սիրտն էլ է ուզում մայր ունենալ՝ մյուս երեխաների նման… բայց ինչպե՞ս եք արել, որ այդքան շուտ մեծացել եք:
— Դա գաղտնիք է։
— Ինձ էլ սովորեցրեք, ես էլ կուզենայի մի քիչ մեծանալ։ Չե՞ք տեսնում, մինչև հիմա էլ նույն հասակին եմ մնացել:
— Բայց չէ՞ որ դու չես կարող մեծանալ,— պատասխանեց Ֆեյան։
— Ինչո՞ւ։
— Որովհետև բուրատինոները երբեք չեն մեծանում։ Բարատինո ծնվում են, բուրատինո ապրում, բուրատինո էլ մեռնում։
— Ա՜խ, ես ձանձրացել եմ բուրատինո լինելուց,— գլխին խփելով բղավեց Պինոքիոն։— Արդեն ժամանակն է, որ ես էլ մարդ դառնամ, ինչպես բոլորն են:
— Դու մարդ կդառնաս, երբ կարողանաս արդարացնել մարդ կոչումը…
— Ինչ է, ես վա՞տ տղա եմ։
— Այդ ուրիշ բան է։ Խելամիտ տղաները լսող են լինում, իսկ դու ընդհակառակը…
— Իսկ ես երբե՛ք չեմ լսում։
— Խելամիտ տղաները սիրով են վերաբերվում դեպի սովորելն ու աշխատանքը, իսկ դու…
— Իսկ ես, ընդհակառակը, ողջ տարին դատարկապորտի նման թափառում եմ։
— Խելամիտ տղաները միշտ ճիշտ են խոսում….
— Իսկ ես անվերջ խաբում եմ։
— Խելամիտ տղաները մեծ սիրով են հաճախում դպրոց…
— Իսկ ես դպրոցի անունը լսելիս ուզում եմ մեռնել։ Բայց սրանից հետո կյանքս փոխելու եմ։
— Խո՞սք ես տալիս։
— Խոսք եմ տալիս։ Ես էլ եմ ուզում խելամիտ տղա դառնալ, որպեսզի իմ հայրն էլ ինձանով մխիթարվի… Որտե՞ղ կարող է լինել հիմա խեղճ հայրս։
— Չգիտեմ։
— Բախտ կունենա՞մ, արդյոք, կրկին տեսնել նրան և գրկել։
— Կարծում եմ, որ կունենաս. ավելին, համոզված եմ դրանում։
Այս պատասխանը լսելով, Պինոքիոն այնպիսի գոհունակությամբ լցվեց, որ առավ Ֆեյայի ձեռքն ու սկսեց ջերմորեն համբուրել, կարծես թե ուրախությունից իրեն կորցրել էր։
Ապա երեսը վեր բարձրացնելով ու սիրալիր նայելով նրան, հարցրեց.
— Ասա ինձ, մայրիկ, ուրեմն ճիշտ չէ՞, որ դու մեռնել էիր:
— Ինձ թվում է՝ ո՛չ,— ժպտալով պատասխանեց Ֆեյան։
— Եթե իմանայիր, թե ինչպե՜ս մղկտաց սիրտս, երբ կարդացի՝ այստեղ հանգչում է…
— Գիտեմ… և հենց այդ պատճառով է, որ քեզ ներում եմ։ Քո ցավի անկեղծությունը ինձ համոզեց, որ դու բարի սիրտ ունես, իսկ ազնիվ սիրտ ունեցող երեխաներից, եթե նույնիսկ նրանք մի փոքր չարաճճի են կամ վատ սովորությունների տեր, միշտ կարելի է մի բան սպասել կամ հուսալ, որ նորից ճիշտ ճամփի կգան։ Ահա թե ինչու եմ եկել մինչև այստեղ քեզ որոնելու։ Սրանից հետո ես քո մայրն եմ լինելու…
— O՛հ, այդ ի՜նչ հրաշալի բան է,— բացականչեց Պինոքիոն, ուրախությունից թռչկոտելով։
— Դու ինձ պետք է լսես և անես այն, ինչ որ քեզ ասեմ։
— Մեծ ուրախությամբ, մեծ ուրախությամբ, մեծ ուրախությամբ։
— Վաղվանից,— ավելացրեց Ֆեյան,— դու կսկսես դպրոց հաճախել։
Պինոքիոն անմիջապես մի փոքր լրջացավ։
— Այնուհետև քո ցանկությամբ կընտրես որևէ մասնագիտություն կամ արհեստ…
Պինոքիոն բոլորովին լրջացավ։
— Ի՜նչ ես փնթփնթում քթիդ տակ,— հարցրեց Ֆեյան նկատելի դժգոհությամբ։
— Ասում էի…— կիսաձայն մռթմռթաց բուրատինոն,— որ այժմ արդեն դպրոց գնալը մի քիչ ուշ է…
— Չէ, սիրելիս։ Միշտ միտդ պահիր, որ դաստիարակվելն ու սովորելը ոչ մի դեպքում ուշ չէ։
— Բայց ես չեմ ուզում ոչ մասնագիտություն և ոչ էլ արհեստ սովորել։
— Ինչո՞ւ։
— Որովհետև աշխատելը դժվար է։
— Տղաս,— ասաց Ֆեյան,— նրանք, ովքեր այդպես են ասում, գրեթե միշտ էլ կա՛մ բանտ են ընկնում, կա՛մ հիվանդանոց։ Իմացած եղիր, որ մարդ, անկախ նրանից՝ հարուստ է ծնվում, թե աղքատ, պարտավոր է այս աշխարհում որևէ բան անել, մի բանով զբաղվել, աշխատել։ Վա՜յ նրան, ով իրեն հանձնում է ծուլության ձեռքը։ Ծուլությունը մի սոսկալի հիվանդություն է, որ անհրաժեշտ է բուժել իսկույն ևեթ, դեռ մանկությունից, թե չէ, երբ մեծանում ենք, այլևս չի բուժվում։
Այս բառերը մտան Պինոքիոյի սիրտը, նա աշխուժորեն գլուխը վեր բարձրացնելով, ասաց Ֆեյային:
— Ես կսովորեմ, կաշխատեմ, կանեմ այն ամենը, ինչ դու ասես, որովհետև, միևնույնն է, բուրատինոյի կյանք ունենալն ինձ ձանձրացրել է. ուզում եմ ինչ գնով էլ լինի՝ սովորական տղա դառնալ։ Այդ դու ինձ խոստացար, ճի՞շտ է։
— Ես այդ քեզ խոստացա և այժմ դա կախված է քեզանից։
XXVI. Պինոքիոն դպրոցական ընկերների հետ գնում է ծովափ ահեղ Շնաձկանը տեսնելու