«Մի անմորուք Ձմեռ պապի». Սաղաթել Հարությունյան

1

Ցուրտ է, ցուրտ է, ձմեռ նորից,
Սառնամանիք համատարած,
Ձյունն է իջել սար ու ձորին՝
Ճերմակ սավանն իր բաց արած։

Սարի ուսից բուքն է փչում՝
Դաշտը առած թևերի տակ.
Մի թռչուն է անվերջ ճչում
Մութ անտառից չարագուշակ։

Ողջ անտառում այս ուշ ժամին
Այդ թռչունն է միայն արթուն
Եվ որջերում իրենց մթին
Գազանները մտել են քուն։

Բայց այն ի՞նչ է,
Ո՞վ է գալիս,
Ո՞վ է այնտեղ
Կաղին տալիս։ 

Ո՞վ է գալիս
Հենված փայտին,
Արցունքները՝
Սառած այտին։

Մեկը Քոթն է՝
Միոտանի,
Մեկը Թոթն է՝
Միականի,

Երրորդն էլ, տես,
Քոթոթն է մեր՝
Ոչ թաթ ունի,
Ոչ էլ թևեր։

Իսկ հետևից իր ահագին
Գավազանը ձեռքին պահած
Ճերմա՜կ, ճերմա՜կ քուրքը հագին
Մի ծերուկ է գալիս ահա։

Ձմեռ պապը
Կարծես լինի,
Բայց, այ հրաշք՝
Մորուք չունի։

Թողած կաղանդ,
Տոն ու հանդես,
Տեսնես ո՞ւր է
Գնում այդպես՝

Հետը առած
Քոթին, Թոթին,
Չարաճճի
Մեր Քոթոթին…

2

Մի հարցնող լինի այսպես,
Թե ինչու՞ եմ պատմում կեսից
Եվ ինչու՞ եմ մոռացել ես
Այն անպիտան, չար Վարդգեսին…
Վարդգես չի՞ հո, պատիժ է մի,
Մի իսկական կրակ ու ցեց:
Իրենց տանը նստած հիմի,
Ձայնը գլուխն է նա գցել:

— Տոնածառ եմ ուզում սիրուն,
Ուզում եմ մեծ գնդակ բերեք,
Խաղալիքներ՝ նոր ու փայլուն
Եվ արջուկները իմ երեք:

Ուզում եմ իմ Ձմեռ պապին,
Նորը բերեք, թե չեք գտնում,
Բերեք տնակ ինձ մեծ չափի,
Թե չէ՝ սրա մեջ չեմ մտնում:—

Ասում է, ու հետն էլ լալիս,
Մի հարցնող լինի սակայն,
Ի՞նչ է այդպես գլխին տալիս,
Երբ մեղավորն ինքն է միայն:

Ո՞վ է պոկել
Ոտքը Քոթի,
Ո՞վ է հանել
Աչքը Թոթի,

Իսկ Քոթոթին
Ո՞վ է թակել.
Ո՞վ է՜ այդպես
Այլանդակել:

Ձմեռ պապի մորուքը շեկ
Ո՞վ է այդպես տեղից հանել.
Ո՞վ է ամբողջ սենյակով մեկ
Խաղալիքներն այդպես ցանել:

Այդ բոլորը ինքն է արել,
Դրա համար Ձմեռ պապին
Փախել է ու հետն էլ տարել
Քոթին, Թոթին ու Քոթոթին:

Եվ ինչքան էլ Վարդգեսը լա,
Խաղալիքներն էլ ետ չեն գա:

3

Ցուրտ է, ցուրտ է, ձմեռ նորից:
Ճերմակ սավանն իր բաց արած,
Ձյունն է իջել սար ու ձորին,
Ծածկել անտառն համատարած:

Անտառի մեջ, գետի ափին
Մի փայտաշեն տուն կա կանգնած.
Ու գնում է Ձմեռ պապին
Այդ տնակի ճամփան բռնած:

Ցուրտ է սաստիկ, սառնամանիք,
Բայց գնում է հենված փայտին,
Եվ սառել են արցունքները
Ցրտից շիկնած նրա այտին:

Տանում է նա արջուկներին
Դեպի տնակն այդ մենավոր,
Ուր գույնզգույն շորեր հագին՝
Տոնածառ կա մի լուսավոր:

Կա աչքերով ջինջ ու լազուր
Մի խելացի ու լավ տղա,
Որ Նոր տարուն է սպասում
Հայրիկի հետ անտառապահ:

Եվ նա անչափ կուրախանա,
Անտառապահ այդ լավ տղան,
Եթե հանկարծ Նոր տարվա հետ
Ձմեռ պապ ու արջուկներ գան:

Իսկույն կելնի,
Կառնի դանակ,
Թոթին մի նոր
Աչք կբանա:

Ոտք կշինի
Քոթի համար,

Իսկ Քոթոթին՝
Թևեր հարմար:

Ձմեռ պապին մի նոր մորուք
Նուրբ բամբակից նա կշինի,
Այնքան լավը, որ իր օրում
Ծերուկն հազիվ տեսած լինի:

Հետո կելնեն և իրար հետ
Պար կբռնեն, կուրախանան…
………………………………………….
Իսկ Վարդգե՞սը… լալիս է դեռ…
Հենց այդպես էլ պետք է նրան:

Կար ու չկար, մի տղա կար՝
Չարաճճի ու անհամբեր.
Դպրոցից հենց վերադառնար,
Տունը կրակ նա կգցեր.

– Մայրիկ, հաց տուր,
– Դե շո՛ւտ արա,
– Մի բաժակ ջո՜ւր,
– Արա՛գ, արա՜գ…

Հենց այդպես էյ արագ-արագ,
Ոտ ու ձեռը չյվացած,
Մի կտոր հաց, մի քիչ կարագ
Ուտում էր ու… սլանում ցած:
Շտապում էր ամեն բանում,
Կուլ էր տալիս բառը ծերից,
Ոչ ոք ոչինչ չէր հասկանում
Նրա գրած նամակներից:
Եթե նրան խոստանային
Երեկոյան մի տեղ տանել,
Ամբողջ օրը սպասումից
էլ չէր կարող ոչինչ անել:
Գիշերներն էլ հո քուն չուներ,
Վեր էր թռչում հազար անգամ.
Մի բաժակ ջուր խմելու էլ
Համբերություն չուներ անգամ:

…Կար ու չկար՝ ցավ ու կրակ
Մի տղա կար շատ անհամբեր…
Ու մի օր էլ հայրը նրան
Բերեց մի զույգ նոր դահուկներ:
Ի՜նչ դահուկներ՝ ճկո՜ւն-ճկո՜ւն,
Կոշիկներով իրենց հարմար.
Կապիչները պինդ ու փայլուն,
Երիզները՝ երկաթակար:
Ուրիշ խոսքով, կարելական
Լեռնավազքի նոր դահուկներ.
Չտեսնված բաներ… սակայն
Դրսում ոչ ձյուն կար, ոչ ձմեռ:
Դե տղան էլ տեղից կրակ,
Անհամբեր էր, գիտեք արդեն.
Դահուկները ուսին դրած՝
Այստեղ վազեց, վազեց այնտեղ
Եվ, երբ արդեն բոլորի մոտ
Դահուկներով իր պարծեցավ,

Ու առաջին հրճվանքը հորդ,
Ցնծությունը երբ որ անցավ,
Ուզեց սահել բլուրներից
Ականջները քամուն տված,
Բայց աշունն էր ոսկեդեղին
Գորգն իր փռել համատարած:
Եվ ամեն օր առավոտ վաղ
Տղան քնից վեր էր թռչում,
Դուրս էր վազում, սակայն, ավաղ,
Շուրջը աշուն էր, խոր աշուն:
Այսպես երկար սպասեց նա,
Համբերությունն հատավ մինչև.
Ու մի օր էլ ելավ գնաց.
Որ ձմռանը ինքը կանչե:
Գնաց, գնաց գիշեր ու զօր.
Անցավ անտառ, անցավ հովիտ,
Տեսավ գետեր արծաթազօծ
Ու լճակներ տեսավ թովիչ.
Իջավ կիրճերը մութ ու սև.
Շավիղներով նա բարձրացավ,
Գագաթները ելավ թեթև
Ու լանջերով արագ անցավ,
Մինչև հասավ մի մեծ սարի՝
Լայնալանջ ու բարձրագագաթ,
Որ բազմել էր լեռնապարին՝
Ամբողջովին ճերմակ հագած:
Իսկ ալդ սարի լանջի վրա
Ձմեռ պապն հր հանգստանում,
Ոտքը անփույթ սարին դրած՝
Պաղպաղակ էր անուշ անում:
Հենց որ տեսավ մեր հերոսին,
Նա մոտ կանչեց, ասաց՝ «Արի,
Այդ ինչպե՞ս ես եկել հասել
Իմ հեռավոր բարձր սարին»։
– Եկել եմ ես, որ ձյուն տանեմ,
Ուզում եմ, որ լինի ձմեռ։
– Լավ, քո ուզածը ես կանեմ,
Ես կծածկեմ անտառ ու լեռ
Ճերմակ ձյունով,
Գետը՝ սառցով,
Ճյուղ ու տերև՝
Պաղ եղյամով։
Գիշեր-ցերեկ ձյուն կթափեմ
Ոսկի հագած ծեր անտառին,
Սառցե կամուրջ ես կկապեմ
Վերադարձիդ ճանապարհին…-

Ուրախացավ տղան իսկույն
Ու ցած նետվեց սարի լանջից,
Մինչդեռ պապի ձայնը հուժկու
Հասնում էր դեռ իր ականջին.
– Զգույշ եղիր, ո՞ւր ես վազում,
Շատ բան ունեմ դեռ ասելու…-
Սակայն էլ ո՜ւր, ո՞ւր ես ասում,
Համբերանք կա՞ր սպասելու։
Շնչակտուր իջավ նա ձոր,
Հետո մտավ անտառը կից,
Այնինչ արդեն խոշոր-խոշոր
Ձյուն էր թափվում մութ երկնքից։
Դժվարացավ շուտով ճամփան,
Ձյունը դարձավ մարդահասակ,
Ու շաբաթներ անցան մինչև
Տղան ճամփի կեսը հասավ։
Հայտնվեին հանկարծ եթե
Դահուկներն իր երկաթակար,
Կսլանար թեթև-թեթև,
Հովի թևով տուն կգնար:
Ու թե լսեր լեռան լանջին
Ձմեռ պապին նա մինչև վերջ,
Իրեն այսպես էլ չէր տանջի
Ու չէր ընկնի փորձանքի մեջ:
Բայց դե ճամփան երկար էր դեռ
Ու նա երկար գնար պիտի,
Եվ դեռ պիտի հաղթահարեր
Լեռնանցքներ ու կիրճեր մթին:
Եվ նա գնաց ու երբ մի օր
Հեռվում տեսավ տունն հայրենի,
Արդեն գարուն էր չորս բոլոր
Ու ծաղկել էր կեռասենին…

Կա ու չկա, մի տղա կա՝
Չարաճճի ու անհամբեր,
Ունի մի զույգ կարելական
Լեռնավազքի նոր դահուկներ,
Ի՞նչ դահուկներ՝ ճկուն ու լավ,
Կապիչները՝ պինդ ու փայլուն…
…Բայց նա տանն է նստում հիմա
Ու սպասում ձմռան գալուն:

Տոնածառի շուրջը ես
Շատ պար եկա, հոգնեցի:
Մայրիկն ասաց. «Չքնե՜ս»:
Բայց ոնց եղավ՝ քնեցի:

Երազիս մեջ իբրև թե
Ընկել էի մի անտառ.
Շուրջս խավար ու մութ էր,
Չէր երևում ոչ մի ծառ:

Ոչ էլ մարդ էր երևում.
Ոչ ճանապարհ, ոչ կածան.
Բայց ովքե՞ր են վերևում՝
Սիրտս ընկավ կասկածանք:

Հա խոսում են, քչփչում,
Ծիծաղում են կամացուկ,
Մեկ հազում են, մեկ ճչում,
Փսփսում են մեկ ծածուկ:

Ես ուզում եմ նայել վեր՝
Գլուխս չի բարձրանում.
Ինչ-որ մազոտ սև թևեր
Հանկարծ ինձ վեր են տանում:

Գրկած տանում են, տանում,
Թե ո՞ւր՝ ես չեմ հասկանում:
Մեկ էլ շուրջս լուսանում,
Դառնում է շոգ մի կեսօր.

Տեսնեմ՝ ինձ վեր է հանում
Մի մարդ բրդոտ երեսով։

Տարօրինակ մի պապիկ,
Ամբողջ դեմքը ծռմռված,
Չէ, դա մարդ չէր, այլ կապիկ,
Մի այլանդակ արարած,

Որ ինձ տարավ ու տարավ,
Դրեց բարակ մի ճյուղի.
Սիրտս խփում էր արագ
Ու կծկվում երկյուղից:

Մեկ էլ ի՞նչ եմ ես տեսնում.
Ծառի բոլոր ճյուղերին
Կապիկներ են օրորվում
Ու աչքով են անում ինձ:

Կախված գնում են, գալիս,
Հռհռում են, ծիծաղում.
Ինձ լեզու են ցույց տալիս
Ու մազերիս հետ խաղում:

– Ի՞նչ եք ուզում, ովքե՞ր եք,-
Խոսում եմ ես վերջապես.
– Իսկ մենք քո նոր գրքերն ենք,
Չե՞ս ճանաչում միթե մեզ:

Լավ մտածիր, կհիշես,
Ի՞նչ ես նայում զարմացած.
Իսկ մի բրդոտ աներես
Առաջ եկավ ու ասաց.

— Չե՞ս ճանաչում, նայիր տես.
Տիմբո-Բումո, Տիմբա-Կում:
Հին ծանոթներ ենք կարծես,
Տիմբա-Կումո, Տիմբո-Բում:

Հիշիր, որտե՞ղ կապիկ կա,
Տիմբո-Բումո, Տիմբա-Կում.
Ախ, դու փնթի, ապիկար,
Տիմբա-Կումո, Տիմբո-Բում:

Հանկարծ նայեմ, ի՞նչ տեսնեմ,
Ճիշտ որ ծանոթ է կարծես,
Թվում է, թե տեսել եմ
Ինչ-որ մի տեղ նրան ես:

Էլ ի՞նչ «ինչ-nր», ի՞նչ «մի տեղ»,
Իմ գրքի մեջ եմ տեսել.
Խեղկատակին այդ տգեղ
Հենց ես ինքս եմ նկարել:

Գրքիս բոլոր էջերին
Նկարել եմ ես դրան.
Հիմա էլ, տես, եկել է՝
Ծիծաղում է ինձ վրա:

Ու ես ելա, որ դաս տամ
Այդ Տիմբոյին գազազած,
Հանկարծ ճյուղը կոտրվեց,
«Թրը՜մփ»… ծառից ընկա ցած:

Հենց այստեղ էլ զարթնեցի
Ու երազն էլ չքացավ.
Բայց գրքերս հիշեցի
Եվ ամեն ինչ հասկացա:

Որոշեցի էլ երբեք
Նկար չանեմ գրքիս մեջ,
Մաքուր պահեմ տետրերս,
Չկեղտոտեմ ոչ մի էջ:

Թե ուզեմ էլ նկարել
Կապիկներին՝ Տիմբա-Կում,
Կնկարեմ նրանց իմ
Նկարչական տետրակում:

Ցերեկն ինչքան երկարի,
Հո չի՞ դառնա մի տարի.
Բայց մի ամբողջ ցերեկ կա
Մինչև Ձմեռ պապը գա:
ժամացույցն էլ թարսի պես
Այսօը կանգնել է կարծես:
Սաթիկն հիմա ի՞նչ անի,
Օրը ինչպե՞ս սպանի:
Նստել ու միտք է անում,
Քունն էլ տանում է, տանում…
Եթե հայրիկը շուտ գար,
Հետը մի քիչ կխաղար.
Բայց նա մինչև իրիկուն
Գործարանից չի գա տուն:
Իսկ մայրիկը չի խաղում,
Էլի ալյուր է մաղում,

Էլի կրակ է անում,
Ամաններն է լվանում:
Գործ շատ ունի մայրիկը,
Միայն պարապ է ինքը:
Մայրիկը գործ է անում,
Միայն ինքն է ձանձրանում:
Իսկ ի՞նչ, եթե վեր կենա
Ու մայրիկի մոտ գնա,
Ոչ թե ոտի տակ ընկնի,
Այլ նրա հետ գործ անի.
Սրբիչն առնի ու արագ
Սրբի ափսե ու բաժակ:
Մայրիկն էլ գոհ կլինի,
Հայրիկն էլ գոհ կլինի,
Կհամբուրեն աղջկան,
Ձմեռ պապն էլ շուտ կգա:

Ես ներկերը առա
Ու մի թղթի կտոր,
Նկարեցի արագ
Երկու կարմիր խնձոր:

Հետո փոքրիկ տնակ
Ու ծառ նկարեցի.
Զուլալ ջրով առվակ
Եվ հրեղեն մի ձի:

Երբ ամեն ինչ արդեն
Ներկել էի կարգին,
Ես նկարս տարա
Փակցրեցի պատին:

Եղբայրս ասաց.- Ինչ լավ
Քարտեզ է նկարեր
Մայրիկն ասաց.- Բնավ,
Սա պարտեզ է, Կարեն:

Տատիկն ասաց.- Մեռնե՛մ
Փոքրիկ նկարիչիս.

Բալիկ, ասա տեսնեմ,
Սա իմ կծիկը չի՞։

Քույրիկս ասաց.- Կարծես
Նման է առյուծի,
Հայրիկն ասաց.- Իսկ ես
Լավ տեսնում եմ մի ձի.

Հետո ինչ-որ բաներ,
Խոտի դեզեր կարծես.
Ի՞նչ ես լռել, Դանիել,
Տեսնենք դու՜ ինչ կասես:

Դե, ես ի՞նչ ասեի,
Ես բարձրացա արագ
Եվ նկարս պատից
Սուսուփուս ցած առա։

Ինչքան շա՜տ են ծիտիկները,
Հազար հատ են ծիտիկները…
Ձյուն-ձմեռին,
Ծառի ծերին
Թռի-վռի են անում,
Անվերջ կռիվ են անում:

Բա չե՞ն մրսում ծիտիկները,
Նրանց բոբիկ տոտիկները…
Ծվծվում են
Ճիկ-ճիկ անում,
Մի տեղում չեն
Տիտիկ անում:

Բա բուն չունե՞ն ծիտիկները,
Բա տուն չունե՞ն ծիտիկները:
Ելնեմ կուտ տամ
Ծիտիկներին,
Մի օգուտ տամ
Ծիտիկներին…

Ինչքան շա՜տ են ծիտիկները,
Միլիոն հատ են ծիտիկները:

Նապաստակը
Ծառին հենված,
Ոտքը ոտքի
Վրա գցած,
Մի աչքը փակ,
Մյուսը՝ բաց,
Ականջներից
Մեկը ցցած,
Մյուսը՝ ցած,
Միտք է անում
Թե ոնց անի,

Որ Նոր տարուն
Ագահ գայլին
Նվեր տանի:
Նվեր տանի
Հարգով, պատվով
Ու ետ դառնա…
… Վախենում է,
Որ ինքն հանկարծ
Գայլի փորին
Նվեր դառնա:

Մուշտակն հագին
Բրդոտ արջը,
Գլխի տակին
Մեղրի փարչը,
Անուշ ու խոր
Մտել է քուն,
Երբ չորս բոլոր
Ձմեռ է, ձյուն:
Բայց հենց եկավ
Գարունը տաք,
Էլ չի մնա
Նա գետնի տակ:
Մրթմրթալով
Կելնի ոտի,
Հոգեպահուստ
Մեղրը կուտի,

Մարզանք կանի
Մի քանի օր,
Հետո կընկնի
Նա սար ու ձոր:
Ում որ տեսնի
Բարև կտա,
Մեծ ու փոքրին
Նա կժպտա:
Բայց չար բալիկ
Լալկան Սեթին
Կտապալի
Թաթով գետին,
Հետո կանգնած
Ոտների մոտ,
Թևը կանթած,
Կասի.— Ամո՜թ…

Ամբողջ ձմեռ
Դու քո լացով
Հարամ արիր
Իմ քունը ծով:
Երազներս
Թողիր կիսատ,
Այ դու լալկան,
Բա գո՞րծ է սա:
Դե շուտ վեր կաց,
Փախի՛ր արագ
Եվ ականջիդ
Դու օղ արա՝
Թե որ եկող
Ձմեռ դու լաս,
Մեկ էլ ներման
Հույս չունենա՜ս…

Երազիս մեջ ձյուն էր եկել,
Շատ էր եկել, ամպի չափ:
Ու ձյան միջից տեսնեմ մեկ էլ
Դուրս եկավ մի Ձմեռ պապ:

Եկավ կանգնեց քուրքը հագին,
Թավ հոնքերին փաթիլներ.
Գավազանն էլ մի ահագին
Գերան ասես թե լիներ:

Ճերմակ-ճերմակ մորուքն երկար
Իջնում, հասնում էր գոտուն,
Քիթը՝ կարմիր, ասես ներկած,
Աչքերը մեղմ ու ժպտուն:

Շուրջը հսկա ծառեր կային,
Վրան՝ կոնֆետ ու շաքար,
Մի դղյակ կար հեքիաթային,
Ու մի կախարդ պառավ կար:

Պառավն եկավ ու ժպտալով
Ձեռքը դրեց իմ ուսին,
— Մի վախեցիր,— ասաց,— Գալո,
Արի սահենք միասին:

Ու սահեցինք… Տղերք, իրոք,
Այնպես էի ես սահում,
Որ ձյունախառ քամին էր լոկ
Ականջներիս մեջ խաղում:

Դահուկներն էլ ոտքերիս տակ
Չմուշկ դարձան արծաթե,
Պտտվում եմ ոնց որ կրակ,
Ոնց որ փետուր մի թեթև,

Իսկ պառավր առած թևեր
Ասես օդով էր թռչում,
Մեկ իջնում էր, մեկ ելնում վեր
Ինչպես հսկա մի թռչուն:

Ձմեռ պապն էլ ծափ էր տալիս,
Հորդորում էր’ «Ձեզ տեսնեմ…»
… Այստեղ հանկարծ միտս է գալիս,
Որ ես սղղալ չգիտեմ:

Հենց հիշում եմ, քիչ է մնում
Գլխի վրա ընկնեմ ցած:
Բայց աչքերս բաց եմ անում
Ու մնում եմ զարմացած:

Ոչ ոք չկա:
Այդ բոլորը
Ես տեսել եմ երազում.
Արդեն կես է դարձել օրը,
Եվ արագ բակ եմ վազում:
Երբ պատմեցի հետո ես այս
Իմ երազը մեր բակում,
Բոլորն ասին.
— Ոչ թե երազ,
Այլ հեքիաթ ես տեսել դու:

Մի oր Սաքոն
Անցավ բակով
Ձեռքին փետուր.
Գալոն թե’ տուր:
Ասաց. «Չէ՜ մի…».
Մեկ էլ դեմից
Ելավ Շանթը
Թևը կանթեց.
– Ոնց թե չես տա.
Ա՛յ անպիտան,
Սա մեր դուռն է։
– Իմ փետուրն է:
– Քեզնից մեծ ենք,
Քեզ կծեծենք,

Մենք՝ ու՜ր,
Դու՝ ու՜ր…
Փետուրը տո՛ւր:
– Չեմ տա, ասի։
– Գալո՛, հասի:
Երկու եղբայր
Վրա հասան,
Խեղճ Սաքոյին
Քաշքշեցին,
Հայհոյեցին
Փոքրին, մեծին,
Փետուրն առան
Ու ետ դառան:

Սաքոն մնաց
Վիզը ծռած:
Էլ ի՞նչ ասեմ,
Բոլորն այս է.
Փետուրն էլ դե
Դատարկ բան Է:
Ի՞նչ կորցրեց
Սաքոն լալով…
Կորցրեցին
Շանթն ու Գալոն:

Սարի տակ կա մի աղբյուր՝
Ջուրը վճիտ ու մաքուր.
Աղբյուրի մոտ մի ծառ կա՝
Կաղամախի մի հսկա:
Ծառի մոտ կա մի շավիղ,
Ու թե իջնես դու ուղիղ,
Կհանդիպեն վրաններ,
Դա էլ ճամբարն է հենց մեր:
Հետաքրքիր ի՜նչ ասես
Մեր ճամբարում կգտնես՝
Էլ երգ ու պար, էլ խաղեր,
Էլ հերբարիում, էլ քարեր.
Քարեր տարբեր երանգի
Էլ հասարակ, էլ անգին:

Մի տեղ ծաղիկ են քաղում,
Մի տեղ գնդակ են խաղում,
Սովորում են մի տեղ պար,
Մյուսում՝ մի աճպարար
Ինչ-որ բաներ է անում,
Աչքից սունկեր է հանում:
Իսկ լեռնային ջինջ լճում,
Ջրերի մեջ պաղպաջուն
Լողանում են, չոփ անում,
Արևի տակ տաքանում:
Հետաքրքիր ինչ ասես
Մեր ճամբարում կգտնես,
Բայց դու ճամբար մի’ գնա,

Կաղամախու մոտ մնա
Ու կտեսնես հրաշք բան…
Սոսն ու Կարենը անբան
Քիթ ու բերան արնոտած
Ահա իրար պինդ կպած
Ծեծկվում են, թավալվում.
Խոզապարկուկ են անում…
Բայց խոզեր չեն նրանք. չէ՛,
Ուզում եմ, որ ճանաչեք՝
Դրանք «անվախ ու արի»
Աքլորներն են ճամբարի:

Պապը բերեց թոռան համար
Մի եղևնի ընտիր,
Մի Ձմեռ պապ ճերմակափառ,
Խաղալիքներ անթիվ:

Ամբողջ օրը նստեց՝ թղթից
Դրոշակներ կտրեց,
Աղավնիներ կտրեց անբիծ,
Փղեր կտրեց մեծ-մեծ:

Հետո մինչև գիշերը խոր
Ոտքի վրա անվերջ
Տոնածառից կախեց բոլոր
Խաղալիքները պերճ:

Ոսկեթելով շրջապատեց
Ծառը՝ վերից ներքև,
Ճերմակ բամբակ շուրջը փռեց՝
Ձմեռ ու ձյուն իբրև:

Իսկ գագաթին ամրացրեց
Բախտի աստղը սուտակ.
Մեկիկ-մեկիկ լույսեր վառեց,
Ու եղևնին խայտաց:

Երբ արթնացավ, ճչաց թոռը
Խնդությունից անափ…
Ու պարեցին ամբողջ օրը
Ուրախ թոռնիկ ու պապ:

Պարում էին, ու չգիտեր
Դեռ մանկիկը լուսե,
Որ մանկությունը պապիկի
Մանկություն չի տեսել:

Որ պապիկը չի ունեցել
Խաղալիքներ այսքան,
Որ եղևնի չի ունեցել՝
Բախտի աստղը վրան:

Որ պապիկի մեջ ալևոր
Կա մի զրկված մանուկ,
Եվ այդ նա՛ է հրճվանքից խոր
Խենթություններ անում: