Գլուխ տասնհինգերորդ – «ՀԻՎԱՆԴԱՆՈՑՈւՄ»

Գլուխ տասնչորսերորդ

Ձյունիկը կանգ առակ դռան մոտ և քաշեց զանգակի բռնակը Զանգը հնչեց «զընգ— գընգ»։ Դուռը բացվեց։ Շեմին հայտնկեց դայակը սպիտակ խալաթով և գլխարկով, որի տակից դուրս էին թափվել ոսկեգույն խոպոպները։

— Վա՜յ, տեր աստված, — բացականչեց նա և վախեցած ձեռքերն իրար զարկեց, մի հի­վանդ էլ են բերել։ Էլ տեղ չկա պառկեցնելու, ազնիվ խոսք։ Եվ որտեղի՞ց էլ գտնում են սրանց։ Ամբողջ տարին հիվանդանոցը դատարկ էր, ոչ ոք չէր ուզում բուժվել, իսկ այսօր արդեն տասնհինգերորդ հիվանդն է գալիս։

— Այս մանչուկն իսկի էլ հիվանդ չի, — պատասխանեց Ձյունիկը։ — Նա ընկերներին այցելության է եկել։

— Հա՜, դե որ այդպես է, համեցեք։

Աչոնիկներն ու Անգետիկը մտան բժշկի առանձնասենյակը։ Մեղրածաղիկը նստել էր սեղանի առաջ և ինչ-որ բան էր գրում։ Նրա առջև փռված էին հիվանդանոցային քարտեր, որոնց մեջ գրում են հիվանդությունների մասին։ Ձյունիկին ու Կապտաչիկին տեսնելուն պես նա ասաց.

— Երևի եկել եք հիվանդներին տեսնելու։ Չի կարելի, չէ՛։ Դուք մոռանում եք, որ նրանց հանգիստ է պետք։ Իսկ դուք, Կապտաչիկ, արդեն սպեղանին ճակատներիդ եք ման գալիս։ Շնորհավորում եմ։ Ախր, ես ասում էի, չէ՞։ Ինձ հո քաջ հայտնի է, որ բավական է տանը մի մանչուկ հայտնվի, որ կապտուցներ և ուռուցքներ բուսնեն սրա-նրա ճակատին։

– Մենք իսկի էլ չենք ուզում հիվանդներին տեսնել, — պատասխանեց Ձյունիկը։ — Հիվանդներին ուզում է այցելել, այ, այս մանչուկը իրենց ընկերը։

— Ես այդ մանչուկին պատվիրել էի պառկել անկողնում, իսկ Նա վեր է կացել առանց բժշկի թույլտվության և, ինչպես տեսնում եմ, արդեն սկսել է կռվել։ Ես չեմ կարող հիվանդների մոտ թողնել նրան։ Հիվանդանոցը կռվի տեղ չի։

— Ես իսկի էլ չեմ կռվի, — պատասխանեց Անգետիկը։

— Ոչ, ոչ, — խստությամբ պատասխւսնեց Մեղրածաղիկը և իր փայտե խողովակով թխկթրխկացրեց սեղանին։ — Մանչուկները միշտ ասում են. «Չեմ անի», իսկ հետո կռվում են։

Անգետիկի հետ իր զրույցն ավարտած համարելով, Մեղրածաղիկը շուռ եկավ Կապտա­չիկի կողմը.

— Հապա, սիրելիս, ցույց տվեք ձեր ճակատը։

Նա պոկեց սպեղանին և զննեց Կապտաչիկի ճակատը։

— Սպեղանին ձեզ այլևս պետք չէ, — ասաց Մեղրածաղիկը, վերջացնելով զննելը։ — Գնանք ինձ հետ, սիրելիս, ձեր ճակատին կապույտ լույս կգցենք, և այլևս ոչ մի հետք չի լինի;

Կապտաչիկի հետ նա դուրս եկավ սենյակից։ Անգետիկը կախարանին տեսավ սպիտակ խալաթ և թասակ։ Առանց երկար ու բարակ մտածելու, նա հագավ այդ խալաթը, գլուխը խցկեց թասակը, հետո քթին ամրացրեց ակնոցը, որ Մեղրածաղիկը թողել էր սեղանին և, սեղանից վերցնելով փայտե խողովակը, սենյակից դուրս եկավ։ Ձյունիկը հիացած նայում էր Անգետիկին, զարմանալով նրա համարձակության և հնարամտության վրա։

Անգետիկը անցավ միջանցքով, դուռը բաց արեց և հայտնվեց հիվանդանոցային պալատում, ուր պառկած էին նրա ճստլիկ ընկերները։ Երբ մոտեցավ առաջին մահճակալին, տեսավ, որ այնտեղ պառկած է Փնթփնթիկը։ Սրա դեմքը մռայլ էր ու դժգոհ։

— Ինչպե՞ս եք զգում, հիվանդ, — հարցրեց Անգետիկը, ջանալով խոսել ոչ իր ձայնով։

— Հիանալի, — պատասխանեց Փնթփնթիկը, և այդ ասելիս նա այնպես ծամածռեց դեմ­քը, ասես մտադիր էր հինգ րոպե հետո մեռնել։

— Վեր կացեք, հիվանդ, — հրամայեց Անգետիկը։

Փնթփնթիկը դժկամությամբ վեր կացավ և նստեց անկողնում՝ բութ հայացքով առջևը նայելով։

Անգետիկը նրա կրծքին դրեց փայտե խողովակը և ասաց.

— Շնչեցեք։

— Դե, սա ինչ բան է, — փնթփնթաց Փնթփնթիկը։ — Մի գլուխ վեր կաց, պառկիր, շնչիր մի շնչիր։

Անգետիկը խողովակով թխկթխկացրեց նրա գլխին ու ասաց.

— Փնթփնթիկ, դու ամենևին չես փոխվել։ Փնթփնթում ես ինչպես միշտ։

Փնթփնթիկը զարմացած նայեց նրան.

— Անգետի՜կ։

— Սո՛ւս, — ֆշշացրեց Անգետիկը։

— Լսիր, Անգետիկ, ազատիր ինձ այստեղից. — փսփսաց Փնթփնթիկը։ — Ես բոլորովին առողջ եմ, ազնիվ խոսք Ծունկս պլոկվել էր։ Հիմա համարյա թե չի ցավում, բայց պահում են անկողնում, շորերս չեն տալիս։ Էլ հալ չկա վրաս։ Ես ման գալ եմ ուզում, հասկանո՞ւմ ես։

Փնթփնթիկը կպել էր Անգետիկի թևքից ու չէր ուզում բաց թողնել։

— Լավ, — պատասխանեց Անգետիկը, — մի քիչ դիմացիր, մի բան կմտածեմ։ Մենակ թե խոստացիր, որ սրանից հետո ինձ կլսես։ Իսկ եթե աչոնիկները հարցնեն, թե ով է հորինել օդապարիկը, կասես Անգետիկը։

— Լավ, լավ, — գլխով արեց Փնթփնթիկը։ — Մենակ թե դու մի բան արա։

– Կարող ես չանհանգստանալ, — հուսադրեց նրան Անգետիկը։ Հետո մոտեցավ հաջորդ մահճակալին, որին պառկած էր բժիշկ Հաբիկյանը։

— Սիրելիս, փրկիր, — շշնջաց Հաբիկյանը։— Հասկանո՞ւմ ես, ախր ես ո,նց դիմանամ։ Ամբողջ կյանքումս ես եմ ուրիշներին բուժել, իսկ հիմա ինձ են բուժում։

— Դու էլ հիվա՞նդ չես, ի՞նչ է։

— Ինչ հիվանդ, ինչ բան։ Մի քերծվածք ուսիս վրա կար, մի ճանկռվածք էլ քթիս տակ։ Դրա համար արժե՞ հիվանդանոցում պառկել։

— Բա ինչո՞ւ են քեզ այստեղ պահում։

— Դե, գիտես ինչ, հիվանդանոցը դատարկ է։ Մարդ չեն գտնում, որ բուժեն, իսկ սրանք ուզում են որևէ մի հիվանդի խնամեն։ Ախր աչոնիկներ են, է՜։ Ու ո՜նց են բուժում։ Թյո՛ւ։ Դրսից մեղ­րի սպեղանի են դնում, ներսի համար էլ մեղր են խմեցնում։ Ախր դա ճիշտ չէ։ Դրսից հարկավոր է յոդ, իսկ ներսից՝ լուծողական։ Ես համաձայն չեմ բուժման այս մեթոդին։

— Ես էլ համաձայն չեմ, — հարևան մահճակա|ից հայտարարեց Երևիկը։ — Քայլել չի կա­րելի, վազել չի կարելի իրար բռնոցի չի կարելի, ջարդոցի նույնպես։ Նույնիսկ երգել չի կարելի։ Բոլորի շորերը հավաքել են, ձեռները մի մի թաշկինակ դրել։ Պառկիր ու քիթդ մաքրիր։ Ահա քո ամբողջ զվարճությունը։

— Ինչո՞ւ եկաք հիվանդանոց։

— Դե, երեկ, քաղաքից դուրս մենք թափվեցինք զամբյուղից ու պառկեցինք քնելու։ Լուսա­դեմին աչոնիկները արթնացրիս մեզ ու ասում են. «Որտեղի՞ց եք այստեղ ընկել, մանչուկնե՛ր» «Մենք, — ասում ենք. — օդապարիկով թռչելիս վայր ենք ընկել, ջարդվել»։ «Ա՜խ, դուք ջարդվե՞լ եք։ Ա՜խ, ձեզ բուժել է պետք։ Ա՜խ, գնանք հիվանդանոց»։ Մենք էլ եկանք։

— Ուրեմն ոչ ոք հիվանդ չի՞, — հարցրեց Անգետիկը։

— Չէ, մենակ Փամփուշտիկն է հիվանդ։

Անգետիկը մոտեցավ Փամփոլշտիկին

— Քեզ ի՞նչ է եղել։

— Ոտքս է դուրս ընկել։ Բոլորովին քայլել չեմ կարող։ Բայց դրա մասին չեմ մտածում։ Գիտե՞ս, իմ Քոքոթիկն է կորել։ Ընկեր ես, չէ՞, մի բարի գործ արա, փնտրիր Քոքոքրկին։ Նա երևի մոտերքում մի տեղ է։ Ախր ես տեղիցս շարժվել չեմ կարող։

— Լավ, — ասաց Անգետիկը — Ես կփնտրեմ Քոթոթիկին։ Իսկ դու բոլորին ասա, որ օդապարիկը ես եմ հորինել։

Անգետիկը մեկ-մեկ մոտեցավ բոլոր մանչուկ­ներին և նախազգուշացրեց, որ ասեն, թե իբր ինքն է շինել օդապարիկը։ Վերջապես նա վերադարձավ բժշկի առանձնասենյակը։ Ձյունիկն անհամբերու­թյամբ նրան էր սպասում։

— Դե՞, ինչպես են զգում հիվանդները, — հարց­րեց նա։

— Ի՜նչ հիվանդ, ի՜նչ բան, — ձեռքը թափ տվեց Անգետիկը։ — Մենակ Փամփուշտիկն է մի քիչ տկար։

— Ուրեմն, շուտով նրանց դուրս կգրեն, — ուրա­խացավ Ձյունիկը։ — Գիտե՞ք ինչ մտածեցի։ Հիվանդների ոտքի ելնելու առթիվ մենք պարահանդես կկազ­մակերպենք։ Ա՜յ քեզ զվարճություն։

— Չի երևում, թե սրանց դուրս գրելու միտք ունեն, — պատասխանեց Անգետիկը։

— Հենց այդ պահին Մեղրածաղիկն ու Կապտաչիկը վերադարձան։

— Ինչո՞ւ եք հագել խալաթը։ Սա ի՞նչ ինքնիշխա­նություն է, — հարձակվեց Մեղրածաղիկը։

— Ոչ մի ինքնիշխանություն չկա, — պատաս­խանեց Անգետիկը։ — Պարզապես գնացել էի քննելու, և ուրիշ ոչինչ։

— Եվ ի՞նչ ցույց տվեց ձեր հետազոտությունը, — ծաղրանքով հարցրեց Մեղրածաղիկը։

— Հետազոտությունը ցույց տվեց, որ բոլոր հի­վանդները, բացի մեկից, ողջ-առողջ են, և նրանց արդեն կարելի է դուրս գրել։

— Ո՛չ, ո՛չ, — վախեցած վրա բերեց Մեղրածա­ղիկը։ — Դուք պատկերացնո՞ւմ եք, թե ինչ կլինի, եթե միանգամից դուրս գրենք տասնչորս մանչուկի։ Նրանք ամբողջ քաղաքը տակնուվրա կանեն։ Ոչ մի ապակի չի մնա, բոլորը կապտուցներ և ուռուցքներ կվաստակեն։ Կապտուց հիվանդությունից խուսափելու նպատակով մենք մանչուկներին պիտի պահենք հիվանդանոցում։

— Գուցե կարելի է քիչ-քիչ դուրս գրել, — ասաց Կապտաչիկը։ — Գոնե՝ օրը մի մանչուկ։

— Մեկ-մեկ քիչ է, գոնե օրը երկուսին, — ասաց Ձյունիկը։ — Մենք ուզում ենք ինչքան հնարավոր է շուտ պարահանդես կազմակերպել նրանց ապաքինման առիթով։

— Դե, լավ, — համաձայնվեց Մեղրածաղիկը։ — Մենք ցուցակ կկազմենք և վաղվանից մեկական հիվանդ դուրս կգրենք։

Ձյունիկը ծափ տվեց և նետվեց Մեղրածաղկին գրկելու։

— Չէ, երկուսին, ջանիկս, երկուսին։ Ես այնպես եմ ուզում, որ նրանք շուտ դուրս գրվեն։ Ախր, դուք էլ եք ուզում պարահանդես գալ։ Դուք այնպես սքանչելի եք պարում։

— Դե լավ, երկու-երկու, — փափկեց Մեղրածաղիկը։ — Կսկսենք դուրս գրել ամենահանգիստներին։ Դուք պետք է օգնեք ինձ, — դիմեց նա Անգետիկին։ — Ո՞վ է նրանցից ամենահանգիստը։

— Դե բոլորն էլ հանգիստ են, — բացականչեց Անգետիկը։

— Այ, դրան արդեն բնավ չեմ հավատում, խաղաղ մանչուկներ չեն լինում։ Նրանց համար անպայման հարկավոր է որևէ գործ գտնել, որ զբաղվեն և չարաճճիությունները մոռանան։

— Այդ դեպքում, առաջին հերթին դուրս գրենք վարպետներին՝ Պտուտակիկին ու Ագուցիկին։ Նրանք կարող են իսկույն զբաղվել մեր մեքենայով. — ասաց Կապտաչիկը։

— Լավ միտք է, — հավանություն տվեց Մեղրածաղիկը։ — Այ, մենք էլ կսկսենք այդ Պտուտակիկից և Ագուցիկից։

Եվ նա թղթի վրա գրեց Պտուտակիկի ու Ագուցիկի անունները։

— Սրանցից հետո ես կուզեի դուրս գրել Փնթփնթիկին, — ասաց Մեղրածաղիկը։ — Այն­պես անտանելի է նա։ Ոչ մեկին հանգիստ չի տալիս, ամբողջ օրը փնթփնթում է։

— Չէ, հարկավոր չի, — առարկեց Անգետիկը։ — Ավելի լավ է Փնթփնթիկին պահեք հիվան­դանոցում, որ փնթփնթոցին վերջ տա։

— Այդ դեպքում կարելի է Հաբիկյանին դուրս գրել։ Նա դժգոհ է մեր հիվանդանոցից և միշտ քննադատում է բուժման մեր մեթոդները։ Ես դեմ չեմ նրանից ազատվելուն։

— Չէ, Հաբիկյանին էլ պետք չէ դուրս գրել, — պատասխանեց Անգետիկը։ — Ամբողջ կյանքում նա բուժել է ուրիշներին, հիմա էլ թող ինքը բուժվի։ Ավելի լավ է Ներկամոլիկին դուրս գրեք, նա լավ նկարիչ է և իսկույն աշխատանք կճարվի նրա համար։ Ներկամոլիկն իմ աշա­կերտն է։ Ես եմ նրան նկարել սովորեցրել։

— Ճիշտ է, ջանիկս, — աղերսեց Ձյունիկը։ — Չի՞ կարելի այսօր դուրս գրել Ներկամոլիկին։ Ես նրան կխնդրեմ նկարել ինձ։

— Տավղիկին էլ, — վրա բերեց Անգետիկը։ — Նա էլ է իմ աշակերտը։ Ես եմ նրան սովո­րեցրել նվազել ֆլեյտայի վրա։

Ձյունիկը նորից նետվեց Մեղրածաղկին գրկելու։

— Դուրս գրեք Ներկամոլիկին ու Տավղիկին։ Խնդրում եմ։

— Դե լավ, դրանց համար բացառություն կանենք, — մեղմացավ Մեղրածաղիկը։ — Բայց մնացածներին ըստ հերթի պիտի դուրս գրենք։

Վերջապես ցուցակը կազմվեց։ Մեղրածաղիկը կարգադրեց հանդերձարանից տալ Ներկամոլիկի և Տավղիկի հագուստները։ Եվ մի քանի րոպե անց, երկուսն էլ, հրճվանքից շողալով, հայտնվեցին առանձնասենյակում։

— Մենք ձեզ դուրս ենք գրում, — ասաց Մեղրածաղիկը։ — Աշխատեցեք լավ պահել ձեզ, հակառակ դեպքում ստիպված կլինենք նորից հիվանդանոց բերել ձեզ։

Գլուխ տասնվեցերորդ