Թիթեռների մասին

Մեզնից ո՞վ չի հիացել ծաղկից ծաղիկ թռչող թիթեռներով։ Հին դարերում թիթեռնիկին անվանել են թռչող ծաղիկ, քանի որ այն ծաղկի պես գեղեցիկ է եղել։ Թիթեռնիկի գույնզգույն թևերն անհրաժեշտ են, որպեսզի նա պաշտպանվի գիշատիչներից։ Թիթեռի վառ գույները նշանակում են, որ նա կամ թունավոր է կամ վատ համ ունի։ 
Երբ թիթեռն իր թևերն ամբողջությամբ բացում է, դրանց վրա կարելի է նկատել «աչքեր»։ Այդ աչքերը թշնամիներին խաբելու համար է, քանի որ այդ դեպքում թվում է, թե դիմացը ոչ թե թիթեռ է կանգնած, այլ փոքրիկ գազանիկ։
Թիթեռները լինում են ցերեկային և գիշերային։ Բոլոր ցերեկային թիթեռների բեղիկների ծայրերն ավելի հաստացած են, քան գիշերայիններինը։ Գրեթե բոլոր ցերեկային թիթեռներն իրենց թևերը հեշտությամբ ծալում են մարմնին ուղղահայաց։ Գիշերային թիթեռերը հանգստի ժամանակ սովորաբար թևերը բացած են պահում։ Ցերեկային թիթեռներն ունեն վառ երանգներ ու ծաղկից ծաղիկ են թռչում հանգիստ, առանց շտապելու։ Գիշերային թիթեռներն ավելի համեստ գույներ ունեն՝ մոխրագույն կամ շագանակագույն երանգների։ Այդ իսկ պատճառով ցերեկը դժվար է նկատել հանգստացող գիշերային թիթեռին։
Թիթեռների կյանքն հիմնականում թռիչքներվ։ Որոշ թիթեռներ կարող են նույնիսկ միջմայրցամաքային թռիչքներ կատարել։ «Ծովակալ» տեսակի թիթեռները Եվրոպայից թռչում են դեպի Աֆրիկա՝ ձվադրելու համար։ Իսկ նրա սերունդներն արդեն հաջորդ տարի Աֆրիկայից թռչում են դեպի Եվրոպա։ Նման թռիչքը շատ էներգիա է պահանջում։ Իսկ այդ էներգիան թիթեռները ստանում են ծաղիկների նեկտարից, որոնք նրանք ծծում են խողովականման կնճիթներով։ Թիթեռները, թռչելով ծաղկից ծաղիկ, փոշոտում են ծաղիկները։ Նրանց մարմինների ու թաթերի վրա կպչում է մի ծաղկի փոշին և այդպիսով տեղափոխվում այլ ծաղկի վրա։
Գիշերային թիթեռներն ունեն այնպիսի օրգաններ, որոնք անտեսանելի ճառագայթները դարձնում են տեսանելի։ Դրանց շնորհիվ էլ թիթեռները մթության մեջ կարողանում են գտնել ծաղիկներ։
Ոչ բոլոր թիթեռներն են սնվում ծաղիկների նեկտարով կամ մրգերի հյութվ։ Որոշ թիթեռներ արնախում են։ Նրանց կոշտ կնճիթը կարող է խրվել մաշկի մեջ։ Նման թիթեռ-վամպիրներ ապրում են, օրինակ, Սիբիրում։
Որոշ արևադարձային երկրներում ապրող թիթեռներ սնվում են կենդանիների լորձային արտադրություններով։ Այդ թիթեռների պատճառով հիվանդությունները տարածվում են։
Շատ հետաքրքիր է թիթեռի զարգացման երևույթը։ Թիթեռի կողմից դրված ձվից դուրս են գալիս թրթուրներ, որոնք իրենց կյանքի ընթացքում անընդհատ ուտում ու մեծանում են։ Այնուհետև մեծացած թրթուրները վերածվում են հարսնյակի։
Մարդկության համար ամենաօգտակար թիթեռը թթի շերամն է, որն արտադրում է մետաքս։ Այս թիթեռների արուները նույնիսկ հետ են սովորել թռչելուն։ Մինչ հարսնյակ դառնալ, այս թիթեռի թրթուրները հարսնյակի պատյանը գործում են մետաքսյա ամուր թելից։