Ո՞ր տարիքից է անհրաժեշտ սովորեցնել գույները
Փոքրիկների լույս աշխարհ գալուն պես ծնողները լծվում են նրանց՝ նոր աշխարհի հետ ծանոթացման ակտիվ գործընթացին: Երեխայի կյանքի յուրաքանչյուր փուլում տարբեր մոտեցումներ են պետք է այս կամ այն իրին, առարկային կամ երևույթին լավ ծանոթացնելու համար: Հավանաբար, նկատել եք, որ փոքրիկներն անգիտացաբար արձագանքում են գովազդներին և գունավոր իրերին: Երեխաներն արձագանքում են գույներին, իսկ ծնողներին միայն մնում է փոքրիկին ծանոթ տեսողական երևույթներին ճիշտ անունները սովորեցնել:
Գույների ուսուցման գործընթացում առանձնացվում են մի քանի փուլեր: Մինչ դրանց անունները սովորեցնելը նախ համոզվեք, որ երեխան հստակորեն կարողանում է տարբերակել գույները: Որոշ երեխաներ մինչև 3, անգամ 4, տարեկանը չեն կարողանում դրանք տարբերակել: Սակայն մեկ ու կես տարեկանից սկսած կարող եք նրանց հետ այնպիսի խաղեր խաղալ, որոնց ժամանակ երեխան պետք է առանձնացնի գույները:
Գործընթացը պետք է սկսել նախ և առաջ գույների խմբավորման վարժություններով: Սկզբում կարելի է կիրառել 2-3 գույն՝ պարտադիր` սպիտակ և սև, կամ էլ հիմնական` կարմիր, դեղին, կապույտ և կանաչ: Ընդ որում` առարկանները պետք է լինեն միանման: Այսինքն՝ երեխան պետք է առանձնացնի գույնզգույն շրջանակները: Կարող է նաև կարմիր լոբին առանձնացել սպիտակից (այն նաև հրաշալի կերպով է ազդում մանր մոտորիկայի զարգացման վրա):
Միայն այն բանից հետո, երբ համոզված կլինեք, որ երեխան հստակորեն կարողանում է առանձնացնել գույները, կարող եք անցնել ավելի բարդ խմբավորումների, օրինակ` երեխան կարող է առանձնացնել տարբեր ձև ունեցող գունավոր առարկաները: Կարող եք նաև երեխային հանձնարարել, որպեսզի նա այդ առաջադրանքը կատարի գդալով կամ ունելիներով (պինցետ): Սովորաբար 2-3 տարեկան երեխաներին շատ են դուր գալիս նմանատիպ վարժությունները:
Երբ վստահ լինեք, որ երեխան անսխալ տարբերակում է գույները, կարող եք սովորեցնել դրանց անվանումները: Դրա համար Մոնտեսորի-մանկավարժության մեջ կիրառվում է երեք քայլանի դաս, որի ժամանակ օգտագործվում են գունավոր քարտեր կամ էլ թելի կծիկներ:
Քայլ 1. երեխային ցույց եք տալիս քարտերն ու ասում. «Ահա կարմիրը: Ահա դեղինը: Եվ ահա կապույտը»:
Քայլ 2. երեխային հարցնում եք. «Ցույց տուր կարմիրը: Ո՞ւր է կապույտը: Իսկ ո՞րն է դեղինը»:
Քայլ 3. ցույց եք տալիս առարկան կամ քարտը և հարցնում. «Ի՞նչ գույն է սա»:
Եթե երեխան սխալ է ասում, ապա պետք է չէ ուղղել նրան, պարզապես վերադարձեք նախորդ քայլ:
Պատրաստեց՝Նարին Մուրադյանը
(«TMM-Սովորեցրու ինձ ավելին – ուսուցման
և զարգացման կենտրոն»-ի Էրգոթերապիստ)