Ձմեռ պապիկը հիվանդացել էր։ Տոներին շատ քիչ ժամանակ էր մնացել, բայց նա տկար էր ու հոգնած։ Ոտքի վրա չէր կարողանում կանգնել։ Տկարությունը մի կողմից, մտածմունքն էլ իր հերթին էր անհանգստանցում. ախր այդքան երեխա անհամբեր սպասում էին նվերների։ Իսկ եթե չհասցնե՞ր ժամանակին լավանալ, որպեսզի կարողանար բարձրացնել ու գետնին հարվածել ծանր կախարդական գավազանը, որպեսզի նվերներով լի պարկը հայտնվեր. այդ ժամանակ ամեն ինչ շատ տխուր ավարտ կունենար։ Երեխաները կդադարեին հավատալ հրաշքներին։ Ոչ գիշերը, ոչ ցերեկը քուն չէր գալիս աչքերին։ Ի՞նչ պիտի աներ։

Նման մի անհանգիստ գիշեր նկուղի բնակիչ փոքրիկ մկնիկները լսեցին, թե ինչպես է Ձմեռ պապը հառաչում ու տխուր բարձրաձայն մտորում. «Հրաշքը փրկել է պետք. . .»
Մկնիկները շատ փոքրիկ էին և Ձմեռ պապը նրանց չէր նկատել։ Մկնիկներին շատ տխրեցրին Ձմեռ պապի խոսքերը։ Եվ նրանք որոշեցին օգնել Ձմեռ Պապին։
Հիմա եկավ նրանց մտածմունքների ժամանակը։ Իրենք շատ փոքր էին ու ոչ մի կերպ չէին կարող հենց իրենք օգնել Ձմեռ պապին։ Ինչքան էլ աշխատասեր լինեին, ինչքան էլ իրենց բոլոր բարեկամ-ազգականներին հավաքեին, միևնույնն է, միլիոնավոր երեխաների համար խաղալիքներ պատրաստել չէին կարող։
Ձմեռ պապի կախարդական գավազանն էլ միայն Ձմեռ պապին էր ենթարկվում։ Ու նրանք չէին կարող այդ բարի պապիկի ծանր գավազանը հարվածել գետնին։ Ի՞նչ անել. . .

Ամբողջ գիշեր ծվծվալով մկնիկները վազվզեցին նկուղում։ Ամեն մեկը մի բան էր առաջարկում, բայց ոչ մի առաջարկը խելքին մոտ չէր։ Ժամանակը արագ հոսում էր, իսկ լուծում դեռ չէր գտնվել։ Մկնիկներից միայն մեկը՝ Պստիկը, չէր մասնակցում ընդհանուր քննարկումներին։ Նա իր համար մի տաքուկ անկյուն էր գտել ու քուն մտել։ Երբ լույսը բացվեց, Պստիկը հորանջելով բացեց աչքերը ու զարմացավ, որ մնացած մկնիկները ամբողջ գիշեր չեն քնել։ Երբ իմացավ, թե ինչում է խնդիրը, սուսուփուս վազեց դուրս ու հետ վերադարձավ մի քանի ժամ անց։ Մյուս մկները ուշադրություն չդարձրեցին էլ նրա վրա ու չնկատեցին նրա վերադարձը։ Ու չտեսան, որ Պստիկը միայնակ չէր։ Նրա հետ մի տարօրինակ փոքրիկ մարդուկ կար։ Այդ մարդուկը հագել էր կանաչ ու կարմիր զոլավոր զգեստ, գլխին էլ նույն գույնից սուր պոպոզով գլխարկ ուներ։ Ու տարօրինակ ականջներ ուներ այդ մարդուկը, որ գլխարկի տակից փոքրիկ պոզիկների նման դուրս էին ցցված։ Փոքրիկ մարդուկը, որ զարմացած նայում էր մկնիկների անհանգիստ շարժումներին, պատահաբար դիպավ անկյունում դրված զանգին, որն էլ զիլ զրնգաց։

Լավ է, Ձմեռ պապը գիշերվա անքնությունից հետո խորը քուն էր մտել ու չլսեց այդ ձայնը։ Բայց մկնիկները զանգի ձայնից անակնկալի եկած զարմացած նայեցին փոքրիկ մարդուկին։ Մարդուկը շփոթված նայեց շուրջն ու սուր ականջները շարժեց։ Պստիկը առաջ եկավ.
– Ես գտել եմ խնդրի լուծումը։ Մեզ կօգնեն իմ ընկերները՝ էլֆերը։ Նրանք գետնի տակի կախարդական թագավորությունում են ապրում ու մարդկանց հետ չեն շփվում։ Ու նրանք էլ կախարդական ուժ ունեն, կարող են շատ արագ բոլոր նվերները պատրաստել։
– Մնում է Ձմեռ պապիկին համոզել, որ ընդունի էլֆերի օգնությունը,- ուրախացած արձագանքեց մկնիկներից մեկը,- ախր բոլորս էլ գիտենք, որ Ձմեռ պապը շատ հպարտ է։
– Դրա համար հետս բերել եմ Աստղ Էլֆին։ Նա կօգնի համոզել Ձմեռ պապիկին։

Աստղ էլֆը մկների հետ բարձրացավ Ձմեռ պապի սենյակը։ Պապը քնած էր, իսկ բուխարու մեջ ուրախ-ուրախ ճտճտում էին վառվող փայտերը։ Ձմեռ պապը տարօրինակ շարժում զգալով, բացեց հոգնած աչքերը։ «Չէ, այս քունն էլ չապաքինեց ինձ»,- մտածեց Ձմեռ պապը ու տխուր հառաչեց։ Հետո նայեց բուխարու կողմը ու նկատեց փոքրիկ մարդուկին։ Մկները վախից թաքնվեցին բուխարու հետևը։ Զարմացած պապը տրորեց աչքերը։ Չէ, սա երազ չէր, ոչ էլ զառացանք։ Բուխարու կողքը իրոք փոքրիկ մարդուկ էր կանգնած։

– Ո՞վ ես դու։
– Աստղն եմ ես։ Ես էլֆ եմ. . .- կմկմաց էլֆն ու կամաց-կամաց համարձակություն ձեռք բերելով ավելի հաստատուն ձայնով շարունակեց. – Իմ ընկեր Պստոն է ինձ կանչել այստեղ։
– Պստոն ո՞վ է։
– Մուկիկ է, փոքր, շատ փոքր։
– Բայց նաև շատ համարձակ,- բուխարու հետևից լսվեց Պստոյի ձայնն ու իրար հետևից կամաց-կամաց դուրս եկան մկնիկները։
– Ներիր, Ձմեռ պապ։ Մենք պատահաբար իմացանք, որ դու հիվանդ ես ու օգնության կարիք ունես,- ծվծվացին մկները։ – Պստոն էլ Նոր տարին փրկելու հնարը գտավ։
– Էլֆերը իմ ընկերներն են։ Նրանք շատ աշխատասեր են… ես մտածեցի, որ նրանք կկարողանան օգնել փրկել տոնը։
Մկնիկներն առանց իրար հերթ տալու փորձում էին Ձմեռ պապիկին համոզել։ Իսկ փոքրիկ էլֆն այդ ընթացքում նայում էր շուրջը ու հիանում։
– Ցանկացած էլֆի երազանքն է բարություն անել ու երեխաներին ուրախացնել։ Մինչ օրս մտածում էինք, ոնց դա իրագործենք։ Կարծես թե մեր երազանքը կարող է իրականություն դառնալ. . .
Ձմեռ պապը ուշադիր հետևում էր, թե ինչ է կատարվում շուրջը ու արդեն կամաց-կամաց հասկանում էր իրականությունը։ Քանի որ պետք էր փրկել երեխաների սպասված հրաշքը, Ձմեռ պապը համաձայնեց ընդունել էլֆերի օգնությունը։

Մկնիկների ու էլֆերի օգնությամբ Ձմեռ պապը շատ արագ կարողացավ կազմակերպել ամեն ինչ։ Մկները նամակներն էին արագ դասավորում, էլֆերը՝ նվերները պատրաստում։
Տոնը փրկված էր։ Երեխաների սպասված հրաշքը իրականանալու էր։
Երբ հնչեցին ժամացույցի զանգերը, երբ բոլոր կողմերից լսվեց «Շնորհավոր Նոր տարի» բացականչությունները, երեխաներն իրենց բարձերի կամ տոնածառի տակ հայտնաբերեցին իրենց այդքան սպասված նվերները։
Ձմեռ պապը ոգևորությունից ապաքինվել էր, էլֆերը՝ ուրախությունից իրենց տեղը չէին գտնում, իսկ մկները ուրախ ծվծվում էի ու հպարատանում իրենցով։

Երբ եկավ Նոր տարին ու բոլոր երեխաներն իրենց նվերները ստացան, էլֆերը տխրեցին։ Նրանց շատ էր դուր եկել Ձմեռ պապի օգնական լինելը։ Ձմեռ պապն էլ տխրեց, որ միգուցե էլֆերը չուզենան էլ իր հետ աշխատել։ Բայց մենակով աշխատել ու նվերներ պատրաստել նա այլևս չէր կարող։ Ծեր էր արդեն ու իրեն օգնականներ էին պետք։ Եվ որպեսզի նորից եկող տարում չհիվանդանար, որոշեց խնդրել էլֆերին, որպեսզի նրանք դառնան իր օգնականները։ Էլֆերը սիրով համաձայնեցին։ Նրանց կախարդական երկիրը դարձավ նվերների մեծ գործարան և նրանք ժրաջան մեղուների նման սկսեցին նվերներ պատրաստել։
Ձմեռ պապն այլևս միայնակ չէր։ Նա օգնականներ ուներ արդեն՝ էլֆերին ու նաև լավ բարեկամներ՝ մկնիկներին։
Այսուհետ Հրաշք տոնը վտանգված չէր. . .

Հեղինակ՝ Վերոնիկա Բուռնուչյան

Հեքիաթը տարածելու դեպքում հղումը Փոքրիկ.am-ին  պարտադիր է։ 

Ամանորի սովորույթներ

Աշխարհի ժողովուրդները տարբեր կերպ են դիմավորում Ամանորը. ԱՄՆ-ում, օրինակ, կազմակերպվում են ջրային շքերթներ՝ ծաղկազարդ նավակներով, անգլիացիները շատ են կարևորում, թե այդ օրն ով է առաջինն իրենց տուն մտնում. եթե եկողը շիկահեր է, լավ նշան է, եթե թխամազ՝ ոչ այնքան: Չինացիներն այդ գիշեր չեն քնում՝ ակնկալվող հաջողությունը բաց չթողնելու համար, իսկ իտալացիները մեծ հրճվանքով պատուհանից դուրս են նետում հին իրերը. որքան շատ՝ այնքան լավ:
Հին հայերը Նավասարդին հավաքվել են Բագրևանդ գավառի Բագավանում (դիցավան). համաժողովրդական խրախճանքին մասնակցել է շուրջ 120 հզ. մարդ, նաև թագավորը: Այդ օրերին զանազան զոհաբերություններ են արել, կազմակերպել տոնախմբություններ ու ձիարշավներ, աղավնի են թռցրել և այլն: Ապաստան են տվել ու կերակրել նաև օտարական անցորդներին:
Ամանորի տոնական սեղանին դրել են նաև ծիսական հաց, որը կոչվել է տարի-հաց, կրկենի, կլոճ և այլն, որևէ նշանով (օրինակ` մետաղադրամ), և բաժանել ընտանիքի անդամներին. ում բաժին է ընկել նշանով հացի կտորը, նրա համար ակնկալվել է բարեհաջող տարի:
Ամանորին նաև տոպրակ են կախել երդիկներից՝ նվեր կամ որևէ քաղցրավենիք ստանալու համար:

Տոնածառ

Ամանորի տոնածառն առաջին անգամ զարդարվել է 1521 թ-ին, Էլզասի Սելեստա քաղաքում՝ ապակե գնդերով ու մոմերով: Առաջին հրապարակային տոնածառը տեղադրվել է Ֆրանսիայում, 1840 թ-ին, Անգլիայում՝ 1841 թ-ին, Ռուսաստանում՝ Սանկտ Պետերբուրգում՝ 1852 թ-ին:
1916 թ-ին Ռուսական եկեղեցու Սինոդն արգելել է Ծննդյան տոնին տոնածառ զարդարելը՝ այն համարելով գերմանական սովորույթ: 1926 թ-ին տոնածառ զարդարելն ընդհանրապես արգելվել է՝ իբրև «կրոնական մնացուկ»: Ավանդույթը վերականգնվել է 1936 թ-ի Ամանորին:
2008 թ-ին Ռիո դե Ժանեյրոյում` Լագոա լճի վրա, տեղադրվել է 85 մ բարձրությամբ և 530 տ կշռով լողացող տոնածառ, իսկ Մեխիկոյի 2009 թ-ի տոնածառն ունցել է 110,35 մ՝ 40-հարկանի շենքի բարձրություն (2 տոնածառերն էլ գրանցվել են «Գինեսի ռեկորդների գրքում»):
Հայաստանի գլխավոր տոնածառը տեղադրվում է Երևանի Հանրապետության հրապարակում. 2010 թ-ին այն ուներ բրգաձև գեղեցիկ տեսք և 35 մ բարձրություն:
Տոնածառեր զարդարում են տանը, հրապարակներում, համերգասրահներում և մշակութային այլ օջախներում, որտեղ Ձմեռ պապի ու Ձյունանուշի մասնակցությամբ կազմակերպում են ուրախ ու զվարճալի ծրագրեր:

Ձմեռ Պապը

Երեխաները Ամանորի տոնին առաջին հերթին ակնկալում են գեղեցիկ նվերներ և հեքիաթային հրաշքներ։ Այդ հրաշքներից մեկը Ձմեռ Պապն է։ Իսկ ինչպե՞ս է այդ հերոսը կոչվում տարբեր ազգերի մոտ.

Հայաստանում փոքրիկներին հյուր է գալիս Ձմեռ Պապը կամ Կաղանդ Պապը։ Նա հագնում է կարմիր մուշտակ և կարմիր գլխարկ։

Ռուսաստանում փոքրիկներին նվերներ է բերում Ձմեռ Պապը։ Նա զառամյալ ծերուկ է, ունի մինչև գոտկատեղ հասնող երկար, սպիտակ մորուք, հագնում է կարմիր վերարկու և կարմիր գլխարկ, և նրա նվերները գտնվում են ուսին գցած պարկի մեջ։ Ըստ սլավոնական լեգենդների, Ձմեռ պապը իր թոռնուհու՝ Ձյունանուշիկի հետ ապրում է անտառի խուլ անկյունում և ամբողջ տարվա ընթացքում կարդում է երեխաների նամակներն ու նվերներ պատրաստում նրանց համար, որպեսզի ամանորի գիշերը բաժանի փոքրիկներին։

Բելոռուսական Ձմեռ պապը բացի կարմիր մուշտակից ունի նաև արծաթագույն, կապույտ և սպիտակ մուշտակներ։ Նրան նաև անվանում են Զյուզյա։

Ուկրաինայում բացի Ձմեռ պապիկ-Ձյունանուշիկից կա նաև Սուրբ Նիկոլայը, որի տոնը նշում են դեկտեմբերի 18 լույս 19-ի գիշերը։ Այդ գիշերը նա երեխաների բարձի տակ է թողում քաղցրավենիքով լի փաթեթներ։ Անկարգ և չար երեխաները իրենց բարձի տակ առավոտյան գտնում են ուռենու ճիպոտներ։ Ի տարբերություն Ձմեռ պապիկի, Սուրբ Նիկոլայի մորուքը կարճ է և նա սպիտակ հագուստ է կրում։ Երեխաների մոտ նա գալիս է գիշերը՝ պատուհանի միջով։

Բելգիայում և Լեհաստանում ամանորի հեքիաթային հերոսի անունը Սուրբ Նիկոլաս է։ Այս երկրներում Սուրբ Նիկոլասի տոնը նշում ենդեկտեմբերի 5-ից 6-ը։ Նիկոլասը նվերները տանում է տները և դրանք տեղավորում երեխաների կողմից հատուկ պատրաստված գուլպաների կամ երկարաճիտ կոշիկների մեջ։

ԱՄՆ-ում, Կանադայում և Ավստրալիայում Սուրբ ծննդյան ամենասպասված հյուրը Սանտա Կլաուսն է։ Ձմեռ պապի հետ համեմատած նա ավելի երիտասարդ է։ Ի տարբերություն Ձմեռ պապի, նա մուշտակ չի հագնում, այլ նրա հագուստը բաղկացած է կարճ կարմիր բաճկոնից և տաբատից։ Գլխին կարմիր գլխարկ է, իսկ աչքերին՝ փոքրիկ ակնոցներ։ Ավստրալիացի Սանտան հագնում է կարճ տաբատ և վերնաշապիկ (չէ որ Ավստրալիայում Նոր տարին ամռանն է լինում)։ Սանտան ճամփորեդում է հյուսիսային եղջերուներին լծած սահնակով՝ էլֆի հետ միասին։ Նա նվերները դնում է տոնածառի տակ, ինչպես նաև բուխարիի վրա կախված գուլպաների մեջ։ Սանտան տուն է մտնում ծխնելույզի միջով։ Ապրում է նա Լապլանդիայում, որտեղ ամբողջ տարին էլֆերի հետ միասին պատրաստվում է հերթական ամանորին՝ կարդալով երեխաների նամակները և նվերներ պատրաստելով նրանց համար։

Պիեռ Նոելը Ֆրանսիայի Ձմեռ Պապն է։ Թարգմանաբար նրա անունը նշանակում է «Սուրբ ծննդյան հայր»։ Պատմում են, որ նա տեղաշարժվում է իշուկ հեծած, իսկ սուրբ ծննդյան նվերները տանում է մի մեծ կողովի մեջ լցրած։ Պիեռ Նոելն ունի իր չար կրկնօրինակ՝ Պիեռ Ֆուետարը, որը երեխաներին նվերների փոխարեն ճիպոտներ է նվիրում։ Պիեռ Նոելը տուն է մտնում բուխարու ծխնելույզի միջով և նվերները տեղադրում է բուխարուց կախված գուլպաների մեջ։

Յոուլուպուկկին Ֆինլանդիայի երեխաների Ձմեռ Պապն է։ Իր տարօրինակ անունը նա ստացել է այծիկին լծած սայլով տեղաշարժվելու պատճառով։ Ֆինական Ձմեռ պապը հագնում է կոնանման կարմիր գլխարկ և կարճ կարմիր մուշտակ։ Նրա կողքը միշտ պտտվում են օգնական թզուկները։ Յոուլուպուկկին շատ լավ լսողություն ունի և միշտ տեղյակ է, թե ինչ են ուզում երեխաները։

Նորվեգիայի և Դանիայի Ձմեռ Պապիկը Նիսսեն է։ Ամեն մի տուն ունի իր Նիսսեն։ Նա փոքրիկ գաճաճ է, որը հագնում է կարմիր գործված գլխարկ։

Միկուլաշ պապը չեխ երեխաների Ձմեռ Պապն է։ Նրա շքախմբում հրեշտակ և փոքրիկ սատանա կա։ Հրեշտակը երեխաների քաղցրեղեն ու նվերներ է բաժանում, իսկ սատանան անկարգ երխեաներին՝ ածուխ և կարտոֆիլ։
Եժիշեկ պապը Սլովակիայի փոքրիկների Ձմեռ Պապն է։ Միկուլաշին և Եժիշեկին հաճախ շփոթում են, քանի որ նրանք իրար շատ նման եղբայրներ են։

Ճապոնիան երկու Ձմեռ պապ ունի։ Նրանցից մեկը՝ ՍԵգացու-սանը (թարգմանաբար՝ պարոն Նոր տարի), Ճապոնիայի ավանդական Ձմեռ Պապն է։ Նա հագնում է վառ կապույտ կիմոնո և ոտքով կտրում-անցնում է ողջ Ճապոնիան մեկ շաբաթվա ընթացքում։ Այցելում է բոլոր տները, բայց առանց նվերների։ Նվերները երեխաներին տալիս են ծնողները։ Մի քանի տասնամյակ արդեն Ճապոնիայում կա մեկ այլ՝ Սանտա Կլաուսին համարժեք Ձմեռ պապ՝ Օձե-սանը։ Նա իր հագուկապով և տեղափոխվելու ձևով նման է Սանտա Կլաուսին։

Աֆրիկայում ևս կա Ձմեռ Պապ։ Նրա անունը Պապա Նոել է, ինչպես Հարավային Ամերիկայի մի քանի երկրների Ձմեռ Պապինը։ Նա նույնպես այցելում է տնից տուն և երեխաներին նվերներ ու տոնական տրամադրություն պարգևում։

Այս ֆիլմի ընթացքում Բվեճ մորաքույրը կպատմի, թե ինչպես են տոնում Ամանորը Անգլիայում։

http://poqrik.am/wp-content/video/anglia.mp4

Անդրեյ Ուսաչով

Նոր տարուց քիչ առաջ կենդանաբանական այգու տնօրեն Առյուծ Սիրամարգովիչ Մոծակյանի մոտ պատգամավորների մի խումբ եկավ։ Ամենից առջևում ոզնի Վովկան էր, նրանից հետո՝ սիրամարգ Ֆեդոտ Ֆեդոտիչը, սպիտակ արջ Վասիլին, կոկորդիլոս Վիկտորը և վագր Կուզմա Եգորիչը… Մնացածի համար գրասենյակում տեղ չգտնվեց:

– Դե, ա՞յս անգամ ինչ է պատահել,- հարցրեց Առյուծ Սիրամարգովիչը։
– Մենք ցանկանում ենք տոնածառի հանդեսի գնալ, – ասաց ոզնի Վովկան։
– Ի՞նչ տոնածառ,- չհասկացավ տնօրենը։
– Ամանորյա,- հստակեցրեց արջ Վասիլին։ – Խաղալիքներով զարդարված…
– Ինչի՞ համար։
– Որ նվերներ ստանանք, Ձմեռ պապին նայենք, մեզ ցույց տանք,- պոչը բացեց սիրամարգ Ֆեդոտ Ֆեդոտիչը։
– Ձեզ ցույց տա՞՜ք,- բացականչեց տնօրեն Մոծակյանը։- Բայց չէ՞ որ դուք բոլոր երեխաներին կվախեցնեք։
– Իսկ նրանք կմտածեն, որ մենք պարզապես դիմակներ ենք հագել՝ ամանորի դիմակահանդեսի դիմակներ,- չէր հանձնվում ոզնի Վովկան։ 
– Դե, իհարկե՛,- քմծիծաղեց տնօրենը։- Բոլորը կնայեն մեր Վիկտորին ու կմտածեն, որ դա այդպիսի երեք մետրանոց տղա է՝ կոկորդիլոսի դիմակով… Իսկ եթե որևէ մեկի մայրիկի կամ տատիկի ուշքը գնա՞։ Իսկ պատասխան ե՛ս պիտի տամ։ 
– Ճիշտ է ասում,- հոգոց հանեց վագր Կուզմա Եգորիչը։ 
– Իհարկե, ճիշտ եմ ասում,- ասաց տնօրենը։- Գնացեք։ Եվ այդ հիմարությունները գլխներիցդ դուրս շպրտեք։

Կենդանիները վհատված լքեցին տնօրենի առանձնասենյակը։

– Հը, ի՞նչ արեցիք,- այս հարցով նրանց դիմավորեցին մյուս կենդանիները։ 
– Արգելեց,- քիթը քաշելով պատասխանեց ոզնի Վովկան։
– Ես այդդպես էլ գիտեի,- ասաց պինգվին Աֆանասին։ – Պետք էլ չէր հարցնել։ 

Պինգվին Աֆանասին իր վանդակում թաքցրել էր կարմիր սպորտային վերնազգեստ, սպորտային կոշիկներ և նույնիսկ փոմփոնով գլխարկ։ Կենդանաբանական այգու պահակը խիստ կարճատես էր, այդ պատճառով պինգվինը, օգտվելով առիթից, իրեն դեռահասի տեղ դրած, առանց թույլատվության փախչում էր քաղաք՝ զբոսնելու։

– Քեզ ի՞նչ կա,- հառաչեց Գետաձին։- Իսկ մեզ միանգամից կբռնացնեն։

Բոլորը տխրեցին։

– Իսկ ի՞նչ, եթե մենք կենդանաբանական այգում տոնածառի մեր հանդեսը կազմակերպենք,- վախվորած առաջարկեց ջայլամ Էմման։ 
– Հիանալի միտք է, աջակցեցին նրան մնացածը։ – Զարդեր ու խաղալիքներ կգնենք… 

Այցելուները հաճախ էին մանրադրամներ նետում կենդանիներին, որոնցով նրանք հետո պաղպաղակ, ծամոն կամ այլ մանրուքներ էին գնում, տարբեր մանր բաներ, որոնք Առյուծ Սիրամարգովիչը համարում էր վնասակար և օրաբաժնի մեջ դրանց տեղ չէր հատկացրել:

Բոլորը նետվեցին դեպի ազատավանդակներն ու լողավազանները, իրենց հոգեպահուստների հետևից։ Մանրադրամի մի մեծ բուրգ հավաքվեց։

Քաղաք որոշեցին ուղարկել երեքին. ոզնի Վովկային, որն իր ասեղների պես գիտեր շրջապատի բոլոր խանութները, պինգվին Աֆանասիին, որն ուներ մարդկային հագուստ, և կենգուրու Սինդիին։ Սինդին հրաշալի ցատկում էր և հեշտությամբ կարող էր ցատկել-անցնել կենդանաբանական այգու երեք մետրանոց ցանկապատի վրայով։ Բացի այդ, նա շատ լավ տնտեսուհի էր և ամբողջ կենդանաբանական այգում միակն էր, որ ուներ սեփական պայուսակ։ 

Ամեն ինչ ընթանում էր նախատեսված ծրագրով։ 

Հաջորդ օրը ոզնի Վովկան հպարտորեն անցավ պահակի կողքով։ Անցյալ տարի նա ինքն էր անտառից եկել նրանց մոտ և կենդանաբանական այգու սեփականությունը չէր համարվում ։ Այդ պատճառով էլ պահակը մատների արանքով էր նայում Ոզնու զբոսանքներին։ 

Նրա հետևից, դպրոցականների ամբոխին խառնված, պահակի կողքով շորորալով անցավ Աֆանասին։

Իսկ Կենգուրուն, չնայած մանրադրամներով լիքը իր պայուսակին, հեշտությամբ թռավ այգու ցանկապատի վրայով։

Հանդիպելով նախապես պայմանավորված վայրում, եռյակն ուղևորվեց դեպի «Նվերներ» անունը կրող խանութը։

– Դուք ի՞նչ է, սրանք փողոցու՞մ եք հավաքել,- դժգոհ հարցրեց վաճառողուհին, երբ Կենգուրուն վաճառասեղանին շուռ տվեց մանրադրամները։
– Ոչ, կենդանաբանական այգում,- ճշտեց պինգվին Աֆանասին։- Խնդրում եմ, տվեք մեզ հարյուր փուչիկ, հարյուր շրխկան, այն շղթան, բենգալյան կրակներ…
– Իսկ մնացած փողին՝ գունավոր թղթաժապավեն,- ավելացրեց ոզնի Վովկան։ – Ամենալա՛վը:
– Գեղեցկությու՜ն,- հիանում էին կենդանիները, երբ Աֆանասին հատ-հատ հանում էր խաղալիքները պարկերի ու տոպրակների միջից։
– Այս շրխկանները շա՞տ ուժեղ են կրակում,- վախեցած հարցրեց ջայլամ Սինդին։ 
– Հետաքրքիր է, իսկ ինչո՞ւ են բենգալյան կրակները կոչվում բենգալյան,- վագր Կուզմա Եգորիչին հանգիստ չէր տալիս վագրաձի Վերան։
– Ե՞ս որտեղից իմանամ։
– Բայց չէ՞ որ դու բենգալյան վագր ես։

Աղմուկի ու խառնաշփոթի մեջ միայն գետաձի Մոտյան էր հանգիստ կանգնած։

– Իսկ տոնածառն ու՞ր է,- հարցրեց նա։

Բոլորը լռեցին։ Պինգվին Աֆանասին նայեց կենգուրու Սինդիին, կենգուրուն նայեց ոզնի Վովկային, իսկ ոզնի Վովկան շփոթված մրթմրթաց.

– Տոնածառը մենք մոռացել ենք։ Բայց հիմա կվազենք և…

Սինդին փորփրեց պայուսակն ու մոռացված մի մետաղադրամ գտավ:

– Ահա և ձեզ Նոր տարի,- փքվեց սիրամարգ Ֆեդոտ Ֆեդոտիչը։ – Գտա՜նք, թե ում ուղարկել…

Բոլորի տրամադրությունն ընկած էր։

– Իսկ միգուցե պահակի՞ց պարտքով վերցնենք,- առաջարկեց սպիտակ արջ Վասիլին։ Պահակի կրպակի անկյունում փոքրիկ պլաստմասե տոնածառ կար դրված։
– Դա ոչ թե տոնածառ է, այլ պլաստմասե վարունգ,- քմծիծաղ տվեց մակակա Մարտինովը։ 
– Այո,- ասաց Կոկորդիլոսը: – Իսկ մեզ պետք է իսկական, մեծ ու կանաչ տոնածա՛ռ։

– Մեծ ու կանա՞չ,- Ոզնին նայեց Կոկորդիլոսին։- Ահա այն՝ կենդանի, մեծ և կանաչ։ 
– Ո՞ւր է։
– Ես մտածեցի, եթե մեր Վիկտորին ինչպես հարկն է զարդարենք, ուրեմն մեր կենդանաբանական այգում կունենանք աշխարհի ամենակենդանի, ամենամեծ ու կանաչ տոնածառը։ 
– Ճիշտ է,- ասաց Աֆանասին։ – Կկախենք քեզ վրա ծաղկաշղթա, խաղալիքներ, թղթաժապավեններ։
– Ինչ եք ասու՛մ,- վրդովվեց Կոկորդիլոսը։ 

Բայց միտքը բոլորին դուր եկավ։ Իսկ ոմանք նույնիսկ նախանձեցին Կոկորդիլոսին։

– Ես էլ եմ կենդանի և նույնիսկ տեղ-տեղ էլ կանաչ եմ, բայց ափսոս, որ բավականաչափ մեծ չեմ,- ասաց սիրամարգ Ֆեդոտ Ֆեդոտիչը։
– Իսկ ես կենդանի եմ ու մեծ, բայց բավականաչափ նրբագեղ ու կանաչ չեմ,- հառաչեց գետաձի Մոտյան։

Կոկորդիլոսը երկար չէր համաձայնվում։

Բայց և այնպես նրան համոզեցին։

Ամանորի նախօրեին տնօրեն Առյուծ Մոծակյանը բոլորին շնորհավորեց տոնի առթիվ, նրանց հանձնեց նվերների տուփերը, որտեղ կային մանդարիններ, բանաններ և հյութ։ Նա բոլորին ուրախ տոն մաղթեց և գնաց տուն։

Իսկ կենդանիները սկսեցին պատրաստվել տոնակատարությանը։ Տոնածառի համար տեղ ընտրեցին հրապարակում, շատրվանի կողքին։ Ձմռանը շատրվանը չէր աշխատում, այդ պատճառով այնտեղ դարսեցին հյութի շշերը, մանդարիններն ու բանանները։ Իսկ հետո անցան գլխավորին՝ սկսեցին զարդարել կոկորդիլոսին։

Ոտքից գլուխ Վիկտորին փաթաթեցին ծաղկաշղթաներով ու թղթաժապավեններով, և անցան խաղալիքներ կախելուն։ 

– Աջ ճյուղն ավելի բա՛րձր պահիր։
– Իսկ ձախը՝ քիչ ցա՛ծ։
– Միայն թե զգու՛յշ, որ խաղալիքները չկոտրես։
– Մեկ-երկու-երեք, դե,լույսեր, վառվե՛ք, – բացականչեցին բոլորը: Վովկան միացրեց լույսերը և կոկորդիլոսը շողաց գունավոր լույսերով։
– Ինչպիսի՜ գեղեցկություն, – հիացած բացականչեց ջայլամ Էմման։ – Ինձ թվում է, մեր այգու տոնածառը քաղաքում ամենագեղեցիկն է։ 
– Աշխարհում,- նրան ուղղեց պինգվին Աֆանասին։
– Ափսո՜ս, որ Ձմեռ պապ չկա,- հառաչեց Կուզմա Եգորիչը։

Ժամացույցն ազդարարեց տասներկուսը։ Կենդանիները բացեցին հյութերը…

Եվ հանկարծ դարպասների մոտ մի որոտ հնչեց։

– Սա ի՞նչ է, հրավառությո՞ւն,- հարցրեց ինչ-որ մեկը։
– Նման չէ,- պատասխանեց Մակակի Մարտինովը: – Ավելի շուտ մեր պահակի հեռուստացույցն ընկավ ցած։

Ընձուղտը երկարացրեց վիզը.

– Չէ, դա պահակը չէ, այդ Ձմեռ պապն է…
– Չի՜ կարող պատահել,- կենդանիները նետվեցին դեպի դարպասը։

Ընձուղտը չէր սխալվել։ Իսկապես, փողոցում, կենդանաբանական այգու մուտքից ոչ հեռու կանգնած էր Ձմեռ պապի սահնակը։ Ոզնի Վովկան խճկվեց ճաղերի արանքով ու վազեց դեպի սահնակը։

– Ողջույն, Ձմեռ պապ, Դուք մեզ մո՞տ եք եկել։
– Ես բոլորի մոտ եմ եկել, – պատասխանեց Ձմեռ պապը։ – Բայց վախենում եմ էլ ոչ մեկի մոտ չհասցնել։
– Իսկ ի՞նչ է պատահել,- աղմկեցին կենդանիները։

Ձմեռ պապը պատմեց, որ իր սահնակն ինչ-որ մեքենայի հետ է բախվել։ Լծափոկերը կտրվել են, իսկ վախեցած եղնիկները փախել են։ 

– Իսկ ես դեռ ինը փողոցի ու տասը նրբանցքի երեխաների նվերները չեմ հասցրել բաժանել, – տխուր հառաչեց նա։
– Պետք է օգնել Պապիկին,- վստահորեն ասաց վագր Կուզմա Եգորիչը։

Պահակը պինդ քնած էր։ Պինգվին Աֆանասին մտավ պահակի կրպակը և աննկատ վերցրեց բանալիների կապը։ Մեկ րոպե անց կենդանաբանական այգու դարպասները բաց էին։

Ձմեռ պապի սահնակին լծվեցին վագրաձի Վերան, ջայլամ Էմման և Պրժևալսկու ձիուկը:

– Մի՛ անհանգստացիր, Պապիկ, մենք քո նվերները կես ժամում տեղ կհասցնենք, – ասաց ոզնի Վովկան՝ մագլցելով սահնակը։ Նրա հետ Ձմեռ Պապի սահնակ բարձրացան Կուզմա Եգորիչն ու արջ Վասիլին։
– Հե՜յ, ի՜նձ սպասեք, – բացականչեց Կոկորդիլոսը։ Ծաղկաշղթայի մեջ խճճված, նա հազիվ էր գցում քայլերը։
– Կանգ առ ու մի շարժվիր, – բացականչեցին մնացածները, – մենք շուտով կվերադառնա՛նք:

Սահնակը սլացավ դատարկ փողոցներով, իսկ նրա հետևից՝ կենդանաբանական այգու բնակիչները։ 

Նա, ով քնած չէր ամանորի այդ գիշերը, արտասովոր ներկայացում տեսան. քաղաքի կենտրոնով, ձիով, վագրաձիով ու ջայլամով լծված սահնակով ընթանում էր Ձմեռ Պապը: Սպիտակ արջն ու վագրը պարկից խաղալիքներն էին հանում, իսկ տասնյակ ամենատարբեր գազաններ այդ խաղալիքները բաժանում էին տներով և դնում էին դռների տակ։

Նրանց մոտ, ովքեր ապրում էին երկրորդ, երրորդ կամ չորրորդ հարկերում, ընձուղտի վզով ճարպկորեն մագլցում էին կապիկները և նվերները թողնում էին պատշգամբներում ու լուսամուտագոգերին։ 

Իսկ նրանց մոտ, ովքեր ապրում էին ավելի բարձր հարկերում, ժապավեններով կապված նվերների տուփերը վեր էին հանում կարապները, թութակներն ու մարգարտահավերը։ 

Քաղաքապետն ինքն էլ տեսնավ, թե ինչպես մեծ աֆրիկյան փիղը կնճիթով, ինչպես բասկետբոլի զամբյուղի մեջ, պատշգամբներ էր նետում գնդակները։ 

Բայց որոշեց, որ դա երազում է տեսնում։

Մեկ ժամ անց բոլոր նվերները բաժանված էին հասցեներով և տոնական շքախումբը հետ սլացավ կենդանաբանական այգի։ 

Իսկ այդ ընթացքում կենդանաբանական այգում հետևյալն էր կատարվում:
Այգու մոտով երկու խարդախներ էին անցնում։ Տեսնելով բաց դարպասները, նրանք որոշեցին ներս մտնել. իսկ ի՞նչ, եթե հանկարծ հաջողվի ինչ-որ բան ձեռք գցել։ Խարդախները մտան ներս ու տեսան տոնածառը։

– Տես, բարեկամս, – ասաց մեկը: – Ի՜նչ էլ լավ զարդարել են։
– Հիմա տոնածառի խաղալիքները թանկ արժեն, – գլխով արեց մյուսը։

Եվ նրանք վճռականորեն մոտեցան տոնածառին։ 

Կոկորդիլոսը, ընկերներին սպասելով, փոքր-ինչ ննջել էր։ Բայց, լսելով կասկածելի շշուկները, նա բացեց մի աչքը։ 

– Դու աջ կողմի խաղալիքները հանիր, – լսեց նա, – իսկ ես՝ ձախինը:

Երբ խարդախները ձգվեցին դեպի խաղալիքները, տոնածառը հանկարծ բացեց իր մեծ երախն ու դեպի նրանց ձգեց երկու կանաչ թաթերի ճանկերը…

Վայրի ճիչերով գողերը սկսեցին փախչել, ասես երկու կենգուրու, թռան ցանկապատի վրայով և անհետացան: 

Իսկ մեկ րոպե անց Ձմեռ պապիկի սահնակը մոտեցավ այգու դարպասներին։

– Սիրելի Ձմեռ պապիկ, – ասաց ոզնի Վովկան։ – Եթե դու մի փոքր ժամանակ ունես, մենք ցանկանում ենք քեզ հրավիրել մեր տոնածառի մոտ։ 
– Մեծ հաճույքով,- պատասխանեց նա։ Տեսնելով զարդարված Կոկորդիլոսին, Ձմեռ պապը հիացավ.
– Երբե՛ք այսպիսի հիանալի տոնածառ չէի տեսել։

Պապի մոտ դեռ մի ամբողջ պարկ նվերներ էին մնացել. ընձուղտ Ֆիլիմոնին մի երկար ու գեղեցիկ շարֆ հասավ, փիղ ամուսիններին՝ բրդյա կոշիկներ ու ձեռնոցներ՝ կնճիթի համար, գետաձի Մոտյային՝ էլեկտրական ատամմաքրիչ, ջայլամ Էմմային՝ հայելի, ոզնի Վովկային՝ էլեկտրական լուսարձակ:

Հերիքեց բոլորին:

– Իսկ ի՞նձ,- հարցրեց կոկորդիլոս Վիկտորը։

Ձմեռ Պապը նայեց պարկի մեջ. նվերներ այլևս չկային։ Այդ ժամանակ նա ձեռքից հանեց իր ժամացույցը և մեկնեց կոկորդիլոսին.

– Վերցրու, սա անվանական է, ջրակայուն։ 
– Հիանալի է, – ուրախացավ Վիկտորը։ – Այժմ ես ճաշից չեմ ուշանա։

Իսկ հետո կենդանիները շուրջպարեր բռնեցին, խմեցին հյութեր և երգեցին ամանորի երգեր։ Տոնը շարունակվեց այնքան, մինչև ընձուղտ Ֆիլիմոնը ցանկապատից այն կողմ նկատեց կորած եղնիկներին։ 

Ձմեռ պապը լծեց սահնակը, հրաժեշտ տվեց բոլորին և խոստացավ հաջորդ տարի անպայման այցելել կենդանաբանական այգի։

Արդեն առավոտ էր։ Կենդանիները կերան մնացած մանդարիններն ու ցրվեցին իրենց վանդակներով։ Միայն կոկորդիլոս Վիկտորն էր, որ տոնածառի զարդերի մնացորդները վրան թափառում էր այգում և մտածում. արդյո՞ք հաջորդ տարի իրեն տոնածառ կընտրեն, թ՞ե ոչ…

Նկարները՝ Անահիտ Գարդյանի
Թարգմանությունը՝ Վերոնիկա Բուռնուչյանի
Խմբագիր՝ Սամվել Առաքելյան

Յուրաքանչյուր օր մեզ մոտեցնում է մանկական ամենասիրելի ու ամենասպասված տոնին՝ հրաշքներով լի Նոր Տարուն։ Կախարդական տոնական գիշեր, երբ բարի Ձմեռ Պապիկն ու գեղեցկուհի Ձյունանուշիկն իրականացնում են փոքրիկի երազանքները… Առավոտյան տոնածառի տակ նա կգտնի իր այդքան երազած նվերը։ Իսկ ի՞նչ է ցանկանում նվեր ստանալ Ձեր փոքրիկը։

Ինչպե՞ս ընտրել նվեր փոքրիկի համար

1. Փոքրիկի համար ամանորի նվեր ընտրելուց պետք է ուղղորդվել երեխայի ցանկությամբ։ Հաճախ ծնողի ընտրության հիմքում ընկած է այն հանգամանքը, թե ինքն ի՞նչ նվեր է ցանկացել ստանալ իր մանկության տարիներին։ Նման դեպքերում այդ նվերը փոքրիկին այնքան ուրախություն չի պատճառի, ինչքան ծնողներին, քանի որ այդ նվերը ծնողները ձեռք են բերել իրենց համար։
2. Երեխայի համար ցանկալի է նվերն ընտրել և գնել նախօրոք։ Ամանորի նախօրեին խաղալիքները խանութներից ասես «ցնդում են»։ Բոլոր հարազատները ձգտում են իրենց սիրելիների համար նվերներ ձեռք բերել։ Այդ իսկ պատճառով պետք չէ նվերի ձեռք բերումը թողել վերջին
րոպեին, որպեսզի ընտրության հնարավորությունը մեծ լինի։
3. Ձեր փոքրիկին մի քանի փոքր նվերն ավելի մեծ ուրախություն կպատճառի, քան մեկ շատ մեծ ու թանկարժեք նվերը։ Ինչո՞ւ։ Երեխաները դեռ չգիտեն, թե ի՞նչ է արժեքը։ Եվ մի մեծ տիկնիկը կամ թանկարժեք զարդը, որը նվիրել են բոլոր հարազատները միասին գումար ներդնելով, ավելի քիչ ուրախություն կպաճառի փոքրիկին, քան բազմաթիվ մատիտները, քաղցրավենիքները, փոքրիկ խաղալիքները և այլն։
4. Նվեր գնելու գնացեք առանց երեխայի։ Երբեք նրան մի հարցրեք, թե ի՞նչ նվեր կուզենա ստանալ Նոր տարուն։ Այլապես կկորի ամանորի տոնին հրաշքի սպասումը։ Բացի այդ փոքրիկը ոչ միշտ է կարողանում ճիշտ հասկանալ ու բարձրաձայնել այն, ինչը նա ամենից շատ է ցանկանում։ Ծնողները պետք է ուսումնասիրեն իրենց երեխայի նախընտրելի զբաղմունքներն ու նախասիրությունները և ըստ դրա կատարեն ճիշտ ընտրություն։

Ցանկացած տարիքում երեխաները հավատում են հրաշքին, չնայած այն բանին, որ նրանցից ոմանք կարող են արդեն գլխի ընկած լինել, որ հենց իրենց ծնողներն են տոնածառի տակ նվեր դնում։ Սակայն նրանց համար Ձմեռ Պապն ու Ձյունանուշիկը միշտ կմնան բարի հրաշագործներ, իսկ երազանքի իրականացման հրաշքը տոնը հեքիաթ կդարձնի։ Այդ իսկ պատճառով, փոքրիկի համար նվեր ընտրելիս ինքներդ ձեզ հարցրեք. «Իսկ սա արդյո՞ք հեքիաթային տրամադրություն կստեղծի, կիրականանա՞ իմ փոքրիկի գոնե մեկ երազանքը»։

Ամանորի տրադիցիոն նվերներ կարելի է համարել քաղցրավենիքն ու խաղալիքը։
Մանկական կայքերում կարելի է հանդիպել ամանորի նվերների ահա այսպիսի շարքի.

– զարգացնող խաղալիքներ ու գրքեր
– տոնական զգեստներ
– ստեղծագործական հավաքածուներ
– սեղանի խաղեր
– կոնստրուկտորներ, լեգո
– գնացք իր երկաթուղով
– խոսող գրքեր կամ մանկական սկավառակներ
– նկարչական գրատախտակներ

և այլն։

Ինչպե՞ս հանձնել երեխային նվերը, կախված է երեխայի տարիքից։ Այն կարելի է հանձնել դերասանների՝ Ձմեռ Պապիկի և Ձյունանուշիկի միջոցով։ Եթե երեխան մի քիչ մեծ է, ապա կարելի է հետաքրքիր արկածի վերածել այդ գործընթացը։ Կարելի է քարտեզ կազմել, որպեսզի երեխան ինքը գտնի, թե որտեղ է թաքնված նվերը։ Եթե բնակվում եք առաջին հարկում, ապա կարելի է կազմակերպել այնպես, որ փոքրիկը տեսնի, թե ինչպես է Ձմեռ Պապիկը նվերը նետում օդանցքից ներս։ Եթե թվարկվածների մեջ ոչ մի հարմար տարբերակ չկա, ապա ավանդական տոնածառի տակ դրված նվերները ևս շատ կուրախացնեն փոքրիկին։

Առաջին փաթիլները

Նազ ու տուզով, օրորվելով
Իրար կողքի, թևանցուկ՝
Փաթիլները ճամփա ընկան
Օդի միջով կամացուկ։Թեթև-թեթև իջնում են վար՝
Պտտվելով անդադար,
Պար են գալիս, խաղում անվերջ
Լայն ու արձակ օդի մեջ։
Ամպը գոչեց. «Արա՛գ իջեք,
Իմ սիրելի՛ բալիկներ,
Չգիտե՞ք, որ կարոտ են ձեզ
Այնքան փոքրիկ մանուկներ»։
Փաթիլները զվարթացան,
Թևին տվին ու անցան,
Մեկիկ-մեկիկ գետին իջան,
Իրար գրկած՝ ձյուն դարձան։
Մանուկները դուրս վազեցին՝
Առած սահնակ ու սղղան,
Եվ սկսվեց երգ ու ծիծաղ,
Զվարթ խաղերը ձմռան։

Հայրապետ Հայրապետյան

Հյուրը

Կրկին այս մեր դահլիճում
Զվարթ երգեր են հնչում,
Ու եղևնին անտառից
Հյուր է եկել բոլորիս։
Նա դարձել է տոնածառ՝
Փայլփլուն ու լուսավառ,
Եվ կանգնել է շիփ-շիտակ
Իր գույնզգույն զարդի տակ։
Շուտով կգա ծեր պապին՝
Խաղալիքներ շալակին
Եվ ժպիտը իր դեմքին՝
Նվեր կտա ամենքին։

Հայրապետ Հայրապետյան

Ձմեռ պապի

Արի՜, արի՜
Ձմեռ պապի,
Սպիտա՛կ հագի,
Սպիտա՛կ կապի։

Դաշտ ու անտառ,
Գետ ու գետակ,
Այս ամենը
Ա՛ռ թևիդ տակ։

Սարում, ձորում
Սուլի՛ր, երգի՛ր,
Հեքիաթ ասա
Հետաքրքիր։

Գցիր կամուրջ,
Փռիր կարպետ,
Այ անուրագ,
Անձեռ վարպետ։

Աթաբեկ Խնկոյան

Ձմեռ

Ծառը մերկացավ,
Զրկվեց տերևից,
Ձյունի փաթիլներ
Իջան վերևից։

Ձյուն ու ցուրտ եկան,
Առու, գետ լռեց,
Իր արծաթ գորգը
Ձմեռը փռեց։

Ձյունը ծնկահար
Նստեց մեծ ճամփին,
Սպիտակ հյուսերը
Կիտեց գետափին։

Աթաբեկ Խնկոյան

Նկարիչ

Օյ, օյ, օյ, բուք-բորան
Եկավ ծածկեց պատուհան։
Նկարիչ է, նկարիչ,
Ոչ ձեռք ունի, ոչ գրիչ,
Ոչ ներկ ունի և ոչ տուփ,
Նկարում է ծառ ու թուփ.
Ծաղկենկար է անում,
Ապակու վրա նկարում։
Այ, էդպես է բուք-բորան,
Կուզե՞ս տեսնել դու նրան։
Թե տղա ես, դուրս գնա,
Քիթդ այնտեղ կմնա։

Աթաբեկ Խնկոյան

Եղևնի

Գունատ աշուն է,
Էլ չկա թռչուն,
Քամու թևերին
Տերևն է թռչում։

Միայն եղևին
Այնտեղ՝ խոր հովտում,
Կանաչ է հագել,
Աշնան դեմ ժպտում։

Աթաբեկ Խնկոյան

Նոր տարվա նվերը

-Ա՛յ Նոր Տարի, գա՛լդ բարի,
Դու մեզ նվեր ի՞նչ ես բերել:
Քաղցր խնձո՞ր, չի՞ր ու սալո՞ր,
Թե տա՞նձ ու նու՞ռ, չամիչ մի բո՞ւռ…
-Ջա՜ն, մանուկնե՜ր, թո՛ղ ձեզ մրգեր
Մայրիկը տա՛, ինձ մոտ չկա:
Ես ձեզ համար մի-մի հարմար
Գիրք եմ բերել՝ մեջը պատկեր:
Սրա նման ուրիշ մի բան
Էլ չգտա՝ իբրև ընծա:
Գիրքն է տալիս մտքեր բարի,
Երգ, ցնծություն, խաղեր սիրուն:

Հայրապետ Հայրապետյան

Շնորհակալություն Ձմեռ Պապիկին

Վաղ առավոտյան երբ որ արթնացա,
Տոնածառի տակ մի կապոց տեսա,
Ձմեռ պապիկն էր ինձ համար բերել
Ու իմ Նոր տարին շնորհավորել։
Այնպես եմ ուզում Ձմեռ պապիկին
Ասել բարձրաձայն. – Շնորհակալություն…
Բայց հեռախոսի համարն եմ փնտրում,
Գրքում չեմ գտնում։

Սուրեն Մուրադյան

Եղևնին

Անտառից եկած կանաչ եղևնին,
Հիշում է կանաչ իր ընկերներին,
Արահետներն է հիշում ձյունի տակ,
Հիշում է բացատն ու բուքն սպիտակ:
Երկինքն է հիշում իր գլխի վերև,
Եվ իր մայր անտառն ասեղնատերև,
Հովերն է հիշում նա գարնանային,
Որ իրեն այնպես օրորում էին:
Վաղորդյան ցողի գոհարն է հիշում,
Եվ մայրամուտի թևերն աբրեշում,
Հիշում է սոսափն ամեն մի ծառի,
Խարույկն է հիշում անտառապահի:
Հիշում է բոլորն ու չի ափսոսում,
Որ էլ անտառի երգը չի լսում,
Ինչո՞ւ ափսոսա, երբ իր թևերին
Գարուն է բերել երեխաներին,
Գարուն է բերել այս ձմռան օրով
Եվ տուն է մտել կանաչ շորերով.
Ե՞րբ է նա այսպես զուգվել, զարդարվել
Եվ մարդկանց այսքան հրճվանք պատճառել,
Ե՞րբ է նա եղել այսքան երջանիկ
Ու ե՞րբ է տեսել այսքան խաղալիք:
Ե՞րբ են նրա մոտ այսքան մանուկներ
Երգել ու պարել մինչև ուշ գիշեր…
Զարդարանքներով, աստղերով իր պերճ
Կանգնել է ուրախ մանուկների մեջ,
Այնպես հպարտ է նայում աշխարհին,
Կարծես հենց ինքն է բերել Նոր տարին:

Համո Սահյան

Նոր Տարի

Խոսք՝ Ն. Ստեփանյանի
Երաժշ.՝ Գ. Չթչյանի

Զարդարվել ես տոնածառ,
Դարձել շքեղ ու պայծառ,
Լույսերիդ մեջ տոնական
Խնդուն մանկան ես նման:

Կրկներգ.
Նոր տարի է, նոր տարի,
Հանդես երգի ու պարի,
Բերել է մեզ նվերներ
Ձմեռ պապին մեր բարի:

Հեռուներից ես եկել,
Քո մայր անտառն ես թողել,
Որ քեզ չզգաս դու մենակ,
Շուրջդ երգ, պար են բռնել:

Կրկներգ.
Նոր տարի է, նոր տարի,
Հանդես երգի ու պարի,
Բերել է մեզ նվերներ
Ձմեռ պապին մեր բարի:

Բռնենք շրջան ծափ-պարի,
Թող ծիծաղը վարարի,
Քեզ էլ մեր լավ տոնածառ,
Շնորհավոր Նոր տարի:

Կրկներգ.
Նոր տարի է, նոր տարի,
Հանդես երգի ու պարի,
Բերել է մեզ նվերներ
Ձմեռ պապին մեր բարի:

Սովորենք պատրաստել հրեշտակ թղթից։ Անհրաժեշտ են. A4 չափի թղթի կեսը, սոսինձ, մկրատ, թել, փայտից կլոր ուլունք։

1. A4 (գրասենյակային չափսի) թղթի կեսը մտովի բաժանում ենք 3 մասի և դրա մի կտորը մկրատով կտրում.

2. Ստացված թղթի կտորները ծալում ենք շերտերով (гармошка)։

3. Ծալված թղթերը մեջտեղից ծալում ենք 2 հավասար մասերի.

4. Հուլունքի մեջ ենք անցկացնում թելը.

5. Ծալված թղթերը մտցնում ենք թելի հանգույցի մեջ և ձգում թելը։ Ձգելուց հետո հուլունքի վերին հատվածում կոշտ հանգույց ենք կապում այնպես, որ հուլունքը դուրս չգա թելի վրայից.

6. Սոսնձի օգնությամբ իրար ենք ամրացնում հրեշտակի հագուստի երկու շերտերը, իսկ թևերի հատվածը մատների օգնությամբ թեթևակի բացում ենք.

7. Ֆլոմաստերի օգնությամբ նկարում ենք հրեշտակի աչքերն ու բերանը։

Անհրաժեշտ է ներբեռնել նկաները, տպել դրանք և լրացնել դրանցում եղած պատկերները։

Պատրաստենք փաթիլներ փազլի կտորներից։

Անհրաժեշտ են՝ փազլի կտորներ, սոսինձ, ցանկության դեպքում ներկեր, փայլեր։

Յուրաքանչյուր փաթիլի համար անհրաժեշտ է 5 փազլի կտոր։
Սոսինձը կաթեցնում ենք մի փազլի ծայրերում և այդ հատվածում ամրացնում մյուս փազլը։ Վերջին՝ հինգերորդ փազլի կտորով փակում ենք շրջանը։

Փաթիլը պատրաստ է։ Սա փաթիլի տեսքն է դիմացից և հետևից։

Ցանկության դեպքում կարելի է ներկերով և փայլերով «զարդարել» փաթիլը։

Ստվարաթղթե գլաններից և կրեպ թղթից պատրաստենք տոնածառի խաղալիք՝ կոնֆետի տեսքով։

Անհրաժեշտ են՝ ստվարաթղթե գլան, գունավոր կրեպ թուղթ, սոսինձ, մկրատ, գույնզգույն ժապավեններ, բամբակ։

Վերցնում ենք գլանից մի քիչ երկար և լայն թղթի կտոր։

Նախապես սոսնձելուց հետո թուղթը փաթաթում ենք գլանի վրա՝ վերջում ևս սոսնձով ամրացնելով։  

Մի փոքր բամբակի վրա կապում ենք խաղալիքը կախելու համար նախատեսված թելը և այն մտցնում գլանի մեջ։ Գլանի ծայրը սեղմելով իրար վրա ենք բերում և ժապավենով կապում այն։ 

Ծայրերի թղթերը մատների օգնությամբ զգուշությամբ բացում ենք.

Պատրաստի «կոնֆետը» զարդարում ենք փայլերով կամ այլ պատկերներով։