Անհրաժեշտ է գտնել երկրաչափական պատկերների արժեքները։ 

1. Մարդը նստած է։ Եթե նա նույնիսկ վեր կենա նստած տեղից, միևնույնն է, դու չես կարող նստել նրա տեղը։ Որտե՞ղ է նստած մարդը։
Քո ծնկներին։

2. Ինչպիսի՞ քարեր չկան ծովի մեջ։
Չոր

3. Աքաղաղը կարո՞ղ է իրեն թռչուն անվանել։
Ոչ, քանի որ նա խոսել չգիտի։

4. Ո՞ր թիվը եռակի անգամ կփոքրանա, եթե այն գլխիվայր շրջենք։
9 թիվը

5. Ի՞նչն է, որ չունի երկարություն, խորություն, լայնություն, բարձրություն, բայց կարելի է չափել։
Ջերմաստիճանը, ժամանակը։

6. Երկրագնդի վրա ի՞նչն են բոլոր մարդիկ անում միաժամանակ։
Մեծանում (ծերանում) են։

7. 2 հոգի 5 անգամ շաշկի խաղացին և 5 անգամ էլ հաղթեցին։ Ինչպե՞ս։
Նրանք այլ մարդկանց հետ էին խաղում։

8. Ինչպե՞ս կարող է ձուն «թռչել» 3 մետր և չկոտրվել։
Անհրաժեշտ է ձուն նետել ավելի քան 3 մետր բարձրությունից և նա առաջին 3 մետրը ընկնելիս չի կոտրվի։

9. Տղամարդը մեծ բեռնատար է վարում։ Լուսարձակները միացված չեն, լուսինն էլ չի նշմարվում երկնքում։ Հանկարծ բեռնատարի դիմացից մի կին է փորձում անցնել փողոցը։ Ինչպե՞ս վարորդը նկատեց նրան և արգելակեց մեքենան։
Դուրսը ցերեկ էր։

10. Ի՞նչն են նետում, երբ դրա կարիքը խիստ կա, և բարձրացնում այն, երբ դրա կարիքը չի զգացվում։
Խարիսխ

11. Ի՞նչը կարող է շրջագայել ողջ երկրագնդի վրա, բայց իր անկյունից դուրս չգա։
Նամականիշը։

12. Դուք նստել եք ինքնաթիռ։ Ձեր առջևում ձի է, իսկ հետևում՝ ավտոմեքենա։ Որտե՞ղ եք դուք գտնվում։
Կառուսելի վրա

1. Ո՞ր ամսում շատախոս Անին ավելի քիչ կխոսա։
Փետրվարին, քանի որ այն ամենակարճ ամիսն է։

2. Սև կատուն ե՞րբ կարող է տուն մտնել։
Երբ դուռը բաց է։

3. Քայլում էին երկու հայր և երկու որդի։ Նրանք գտան երեք նարինջ ու դրանք բաժանեցին իրար միջև։ Յուրաքանչյուրին հասավ 1 նարինջ։ Ինչպե՞ս։
Նրանք պապ, հայր և թոռ էին։

4. Ո՞ր ափսեից հնարավոր չէ որևէ բան ուտել։
Դատարկ

5. Ի՞նչն է փոքրիկ, մոխրագույն և փղի նման։
Փղիկը

6. Ո՞ր ձեռքով է հարմար թեյը խառնել։
Որ ձեռքում գդալ կա։

7. Սենյակում ե՞րբ մարդը կարող է լինել առանց գլխի։
Երբ գլուխը սենյակից (օրինակ պատուհանից) դուրս է հանել։

8. Ո՞ր հարցին հնարավոր չէ «այո» պատասխանել։
Դու քնա՞ծ ես։

9. Ցանցով ե՞րբ է հնարավոր ջուր հանել։
Երբ որ ջուրը սառած է և սառույցի է վերածվել։

10. Հնարավո՞ր է արդյոք սովորական լուցկին վառել ջրի տակ այնպես, որ այն վառվի մինչև վերջ։
Այո, սուզանավի մեջ։

Աշխարհում արագիլի 17 տեսակ կա։ Հայաստանում տարածված է սպիտակ արագիլը։ Երբեմն հանդիպում է նաև անտառներում, ճահճուտներում ապրող արագիլը։
Սպիտակ արագիլը մարդուց չի վախենում և բույնը հյուսում է գյուղերին մոտիկ բարձր ծառերի կատարներին, սյուներին, գյուղական տների կտուրներին։ «Հյուսողը» մայր արագիլն է, իսկ «շինանյութը» կրում են երկուսը՝ հայրը և մայրը։
Ապրում են զույգերով։ Ապրիլին արագիլը 3-7 ձու է դնում, 30-32 օր թուխս է նստում։ Աշնանը արագիլները տաք երկրներ են չվում, գարնանը՝ վերադառնում իրենց նախկին բները։ Սիրում են բնակվել ջրաշատ վայրերում։

Արագիլները շատ են տարածված Հոլանդիայում և Իսլանդիայում, իսկ օրինակ Անգլիայում արագիլ ընդհանրապես չի բնակվում։
Սնվում են ձկներով, սողուններով, մկնանման կրծողներով, բուսական կերով։
Սպիտակ արագիլի մարմնի երկարությունը՝ գլխից մինչև պոչ 76-152սմ է, հասակը կանգնած վիճակում՝ մոտ 1 մետր է։ Ունի երկար, ուղիղ կամ թեթևակի կեռ կտուց, լայն թևեր։ Ապրում է երկար։
Արագիլների ձայնալարերը զարգացած չեն. նրանք համարյա ձայն չեն հանում, կտուցով կափկափում են։
Մարդիկ արագիլներին շատ են սիրում, ասում են, որ նա բարություն ու հաջողություն է բերում։ Շատ երկրներում, ինչպես նաև Հայաստանում, արագիլներին սպանելը մեղք է։
Նրանց մասին շատ պատմություններ, երգեր, բանաստեղծություններ կան։

Անհրաժեշտ են.
Բարակ պատերով ապակյա բաժակ, փոքրիկ հայելի և ինքնակպչուն ժապավեն։

Փորձի անցկացման ձևը.
Հայելին ինքնակպչուն ժապավենի միջոցով ամրացրու բաժակին՝ արտացոլող մակերեսը դեպի բաժակը։ Բաժակի մեջ ջուր լցրու։ Դեմքդ մոտեցրու բաժակին և նրա միջով նայիր հայելուն։

Ի՞նչ է տեղի ունենում.
Դու տեսնում ես քո գլխի փոքրացված պատկերը։
Գլուխդ թեքիր մի կողմ, բաժակի միջի գլուխը կթեքվի հակառակ կողմը։ Եթե թարթես աջ աչքդ, ապա բաժակի միջի գլուխը ևս կթարթի իր աջ աչքը, ոչ թե ձախը, ինչպես մենք սովոր ենք տեսնել սովորական հայելու մեջ։
Այժմ դու տեսնում ես քո իսկական արտացոլումը և, ի տարբերություն հայելայինի, այն չի թեքում աջը ձախի։

Օգնիր թիթեռներին գտնել իրենց ծաղիկները.

Յուրաքանչյուր ամանի մեջ կար 100 կոնֆետ։ Կախարդական փայտիկի օգնությամբ չար կախարդը ամանները բաժանել է 2 մասի։ Սակայն յուրաքանչյուր մասի մեջ կոնֆետների քանակությունը տարբեր է։

Հաշվիր քանի կոնֆետ է գտնվում յուրաքանչյուր մասի մեջ և ստացված քանակը գրիր ամանի կողքը։ Այնուհետև գծերի միջոցով միացրու 2 մասերն այնպես, որ ստանաս 100 հատ կոնֆետով աման։

Սեփական ձեռքերով հայթայթած տեղեկությունը երեխան ավելի լավ ու երկար է մտապահում։ Հետաքրքիր փորձերի ընթացքում երեխաները պատասխաններ կստանան որոշ բնական երևույթների մասին և կբավարարեն իրենց ամեն ինչ իմանալու անհագ ցանկությունը։

Ծանր-թեթև
Պատրաստեք մի քանի միևնույն չափսի, բայց զանգվածով տարբեր իրեր։ Առաջարկեք երեխային իրենց ձեռքը վերցնել այդ իրերը և փորձել զգալ, որն է ծանր, որը թեթև։ Այնուհետ փորձը կարելի է շարունակել այդ իրերը նետելով.

– հատակին և լսելով, թե ինչպիսի ձայնով է այն հարվածում մակերեսին,
– ջրի մեջ, ուշադրություն դարձնելով դուրս ցայտող ջրին,
– ավազի մեջ, ուշադրություն դարձնելով իրի հարվածից առաջացած փոսիկին։
Որպես նյութի ամրապնդում, կարելի է խաղալ նաև հետևյալ խաղը. երեխան փակում է աչքերը, իսկ Դուք իրը նետում եք օրինակ հատակին։ Երեխան պետք է գուշակի, թե Ձեր նետած իրը ծա՞նր է, թե՞՝ թեթև։

Կախարդական թաթմանը
Այդ տարիքում երեխաները սովորաբար ծանոթ են լինում մագնիսի հատկություններին։ Այժմ մնում է ստուգել երեխայի դատողունակությունը։ Քանի երեխան չի տեսնում, մեծահասակը մագնիսը դնում է ձեռքի ափի մեջ և հագնում թաթմանը։ Սեղանի վրա տարբեր իրեր են դասավորված, ներառյալ նաև մետաղական իրեր։ Մեծահասակը ձեռքը սահեցնում է իրերի վերևով, և մի քանի իրեր ձգվում են դեպի ձեռքը կամ կախվում նրանից։ Երեխան պետք է գլխի ընկնի, թե ինչպե՞ս է դա տեղի ունենում և ինքնուրույն կրկնի փորձը։

Ջուրն ընդարձակվում է
Պլաստիկե շիշը կիսով չափ լցրեք ջրով։ Ջրի մակարդակը նշեք որևէ գունավոր ինքնակպչուն ժապավենի կամ նշիչի օգնությամբ։ Շիշը ուղղահայաց դիրքով դրեք սառցախցիկը կամ եթե ձմեռ է, ապա հանեք և որոշ ժամանակ թողեք դուրսը։ Երբ շշի ջուրը սառչի, այն հանեք սառցախցիկից (կամ տուն բերեք) և ուշադրություն դարձրեք, թե ինչքա՞ն է բարձրացել սառած ջուրը։ Պարզվում է, որ սառած ջրի ծավալը մեծանում է։

Սուզվում է, չի սուզվում
Հարցրեք երեխային, թե նշված իրերից ո՞րն է սուզվում, իսկ որը՝ ոչ։
– փայտ, ապակի, հախճապակի, մետաղ, պենոպլաստ։
Երեխան, իր կենսական փորձից ելնելով, ամենայն հավանականությամբ կպատասխանի, որ մետաղը, հախճապակին ու ապակին սուզվում են։ Առաջարկեք երեխային մի քանի փորձ կատարել։ Վերցրեք ջրով լի թասիկը, պատրաստեք մետաղական, հախճապակե և ապակե տարբեր ձևերի իրեր։

Ապակե և հախճապակե իրերից են՝ հուլունքները, ապակյա տարա, ապակյա տարա հերմետիկ փակված կափարիչով, ափսե, բաժակ, հախճապակե արձանիկ և այլն։

Մետաղական իրերից՝ մեխ, գդալ, պատառաքաղ, թասիկ, կաթսա և այլն։

Իսկ այժմ հերթականությամբ այդ իրերը դրեք ջրի մեջ և երեխային հարցրեք, կլողա՞ այն, թե՞՝ ոչ։ Ակնհայտ է, որ ամաններն, ի տարբերություն մյուս իրերի, կմնան ջրի մակերեսին, եթե «ջուր կուլ չտան» (օրինակ հուլունքը, հախճապակե արձանիկը կսուզվեն, իսկ ապակե տարան, թասիկը կլողան ջրի մակերեսին)։

Փորձի ընթացքում երեխան պետք է հասկանա օրինաչափությունը և եզրակացություն անի. իրերի չսուզվելու հատկությունը կախված է ոչ միայն նրանց նյութից, այլ նաև ձևից։ Իսկ չափսը բացարձակապես կապ չունի։

Այժմ երեխային առաջարկեք հետևյալ փորձը, որը լիովին կամրապնդի այս եզրակացությունը։ Երեխային տվեք մի կտոր փայլաթիթեղ և առաջարկեք այն նետել ջրի մեջ՝ նախօրոք դրան տարբեր տեսքեր հաղորդելով (գնդի, խողովակի, թասիկի և պարզապես հարթ դիրքով)։ Այժմ երեխան կհասկանա, թե ինչո՞ւ մետաղից պատրաստված մեծ նավերը չեն խորտակվում։

Ինչո՞ւ մոմը չի վառվում բաժակի տակ
Երեխայի հետ մոմ վառեք։ Հարցրեք նրան, թե ինչպե՞ս կարելի է այդ մոմը հանգցնել, առանց փչելու։ Վառվող մոմը կարելի է հանգցնել, այն ծածկելով բաժակով։ Մոմը որոշ ժամանակ անց կհանգչի, քանի որ այրման համար թթվածին է անհրաժեշտ, իսկ բաժակը արգլում է թթվածնի մուտքը։

Բույսերի կյանքից
Այս փորձի ընթացքում երեխան կհասկանա, որ բույսերը լույսի կարիք ունեն։
Անհրաժեշտ է սենյակային լայն տերևներով որևէ բույս։ Վերցրեք երկու փոքրիկ քառակուսի թղթեր (լույսը չպետք է թղթի միջով անցնի)։ Բույսի տերևի վրա իրար ամրացրեք քառակուսի թղթերը՝ մեկը տերևի վերին մակերեսին, իսկ մյուսը՝ տերևի հակառակ մակերեսին, նույն տեղը։ Բույսն այդպես թողեք մի քանի օր։ Մի քանի օր անց թղթերը հեռացնելով, երեխան կնկատի, որ կանաչ տերևի վրա հայտնվել է դեղին քառակուսի հետք։ Այժմ կարելի է եզրակացնել, որ բույսի կանաչ մնալու համար անհրաժեշտ է լույս։

Կարտոֆիլը սովորական ջրի և աղաջրի մեջ
1լիտրանոց տարայով ջրի մեջ կարտոֆիլ դրեք։ Այն կսուզվի։ Իսկ այժմ կարտոֆիլը  հանեք և ջրին ավելացրեք 2-3 գդալ կերակրի աղ ու խառնեք, մինչև ջրում լուծվելը։ Կարտոֆիլը նորից դրեք տարայի մեջ։ Այս անգամ այն չի սուզվի, այլ կլողա ջրի մակերեսին։

Պարզվում է, որ աղաջրի խտությունն ավելի բարձր է, քան սովորական ջրինը։ Այդ պատճառով էլ ծովերում լողալն ավելի հեշտ է, քան լճերում ու գետերում։

Փոխում ենք գույնը
Փոքրիկին պատմեք, որ որոշ նյութեր, իրար խառնվելով, կարող են փոխել իրենց գույնը։

1. Վերցրեք կտրված կարտոֆիլ և յոդի սրվակ։ Երեխային հարցրեք, թե ի՞նչ գույնի է կարտոֆիլի կտրվածքը և ի՞նչ գույն ունի յոդը։ Այնուհետև կարտոֆիլի վրա կաթեցրեք մի կաթիլ յոդ և հետևեք, թե ի՞նչ գույն է ստանում կարտոֆիլը։ Երեխային բացատրեք, որ կարտոֆիլի մեջ հատուկ նյութ կա՝ օսլան։ Հենց օսլայի պատճառով էլ կարտոֆիլը յոդի հետ խառնվելով ընդունեց կապույտ գույնը։

2. Կարտոֆիլի կտրվածքի վրա կաթեցրեք բալի հյութ, հետևեք գունափոխությանը։

3. Վերցրեք բազուկ և նրա հյութից մի քիչ քամեք սպիտակ ափսեի մեջ։ Վերցրեք լիմոնը և նրա հյութից ևս մի քիչ քամեք մեկ այլ ափսեի մեջ։ Հարցրեք երեխային, թե ի՞նչ գույն ունի յուրաքանչյուր հյութը (մուգ կարմիր և անգույն)։ Այնուհետև բազուկի հյութի վրա լցրեք մի քանի կաթիլ լիմոնի հյութ և հետևեք գունափոխությանը։

Եռալ առանց կրակ
Վերցրեք 0.5լ-ոց պլաստիկ շիշ։ Այդ շիշը դրեք ափսեի կամ սկուտեղի վրա և նրա մեջ մի քիչ ջուր լցրեք։ Ջրի վրա ավելացրեք 1 թեյի գդալ կերակրի սոդա, շիշը թափահարեք, ապա այդ խառնուրդի վրա ավելացրեք լիմոնի աղ։ Շշի պարունակությունը կսկսի «բուռն եռալ»։ Դրա պատճառը ածխաթթու գազն է, որն առաջանում է սոդայի և լիմոնաթթվի փոխազդեցության հետևանքով։

Աղե բյուրեղներ
Մի տարայի մեջ պատրաստեք աղի հագեցած լուծույթ (ջրի մեջ պետք է այնքան աղ լցնել, մինչև այն դադարի լուծվել)։ Վերցրեք բրդյա թելը և նրա մի ծայրն իջեցրեք տարայի հատակը, իսկ մյուս ծայրն ամրացրեք դրսում։ Մի քանի օրից բրդյա թելի վրա աղաջրից առաջացած բյուրեղիկներ կհայտնվեն։

Փոքրիկ.am կայքում կարող եք գտնել նաև այլ հետաքրքիր փորձերի անց կացման եղանակներ։

Խորանարդն ունի 6 կողմ։
Մեր խնդրի խորանարդների դեպքում նրանց հակառակ կողմերի թվերի գումարը միշտ հավասար է 7-ի։

Գտիր յուրաքանչյուր օրինակի պատասխանները։

Ապա յուրաքանչյուր չերևացող հակառակ կողմերի համար գրիր մաթեմատիկական արտահայտություններ։ Կարող ես օգտագործել գումարման, հանման, բազմապատկման և բաժանման գործողությունները։ Պարզապես պետք է հիշել, որ իրար հակառակ կողմերի թվերի գումարը միշտ 7 է։

Ահա պատասխանների օրինակներ.

Իսկ այժմ պատասխանիր հետևյալ հարցերին.

1.  Ո՞ր թիվն է գտնվում այն կողմի վրա, որին հակառակ կողմը 6-ն է։
2.  Ո՞ր թիվն է գտնվում այն կողմի վրա, որին հակառակ կողմը 5-ն է։
3.  Ո՞ր թիվն է գտնվում այն կողմի վրա, որին հակառակ կողմը 4-ն է։
4.  Որքա՞ն է յուրաքանչյուր խորանարդի բոլոր կողմերի գումարը։

1. – 1
2. – 2
3. – 3
4. – 21

Աճպարարը հնարքների շնորհիվ իրար կողք շարեց 5 խաղաթուղթ, որոնք իրենցից հաջորդականություն են ներկայացնում։

1. Վերջին խաղաթղթի վրա գրիր պակասող թվերը։

2. Իսկ այժմ այս հաջորդականության վերջին խաղաթղթի 3 թվերը լրացրու.