Գանուտելը (անգլ. Ganutell) բարակ մետաղալարե պարույրից և մետաքսյա թելերից, ինչպես նաև հուլուքներից ու մարգարիտներից, ծաղիկ պատրաստելու արվեստն է։ Այն ի հայտ է եկել Իտալիայից ոչ հեռու գտնվող Մալթա կղզու մենաստաններից։Մալթայի միանձնուհիները մինչև հիմա նման ծաղիկներով զարդարում են Հռոմի պապի ընդունարանի խորանը։ Այսպիսի ծաղիկներով զարդարում են Մալթայի եկեղեցիները կրոնական տոների ժամանակ։
Գանուտել բառն, ըստ երևույթին, ծագում է իտալական Canutiglia բառից, որը նշանակում է բարակ պարույրե թել։
Վերջերս Մալթայի մշակույթի նախարարությունը որոշեց վերակենդանացնել հետաքրքրությունը գանուտելի նկատմամբ և նույնիսկ վարպետության կուրսեր կազմակերպեցլ։ Դրանք վարում են ողջ կղզուց հրավիրված մասնագետները։ Այս տեխնիկայով կարելի է ոչ միայն տան հարդարանքի պարագաներ պատրաստել, այլ նաև զարդեր հագուստի ու մազերի համար։
Այս դասընթացը նվիրված է գանուտելի հիմնական տարրերը սովորեցնելուն.
Անհրաժեշտ է.
պղնձյա բարակ մետաղալար (մոտ 0.5մմ կտրվածքով), մկրատ, հեյլուն կամ շյուղ, մետաքսյա թելեր, իրիս կամ մուլինե (կարևորը թել լինի փայլուն), կանաչ մետաքսյա ժապավեն։
1. Վերցրեք մոտ 30-50 սմ երկարությամբ մետաղալարը։ Այն պարույրաձև փաթաթեք հեյլունի կամ շյուղի վրա՝ սկսելով մոտավորապես մետաղալարի երկարության 1/3-ից։ Փաթաթեք մոտ 30 պարույր։
2. Փաթաթելու վերջում հեյլունի վրայի պարույրը սեղմեք.
3. Հեյլունը հանելուց հետո ստանում ենք բարակ պարույր։ Պատրաստեք մի քանի այսպիսի պարույրներ
4. Վերցրեք պարույրներից մեկը և զսպանակը ձգեք մինչ անհրաժեշտ երկարության հասնելը։ Փաթաթանների միջև հեռավորությունը պիտի հավասար լինի այն թելի հաստությանը, որը դուք պատրաստվում եք օգտագործել։
5. Կրկնեք պարույրը ձգելու գործողությունը բոլոր դետալների հետ։
6. Յուրաքանչյուր պարույրի կաթիլի ձև հաղորդեք, իսկ նրանց ուղիղ ծայրերը փաթաթեք միմյանց շուրջ։
7. Վերցրեք թելը և նրա ծայրը կապեք թերթիկի հիմքին.
8. Թելը ձգեք մինչև հանդիպակաց կողմը և պարույրի վրայից անցկացնելով վերադարձեք ծաղկի հիմքին.
9. Թելը կրկին հանեք վերև, բայց արդեն պարույրի ուղղությամբ գնալով (օրինակ ձախ) և էլի իջեցրեք, այս անգամ արդեն մյուս ուղղությամբ (աջ)։ Թելը կարելի է պտտեցնել նաև հակառակ ուղղությամբ։
Այդպես թելը փաթաթվում է ամբողջ պարույրի վրա։
10. Ստացվում է ահա այսպիսի թերթիկ.
11. Այս եղանակով փաթաթվում են նաև մնացած պարույրները (կախված նրանից, թե ձեր ծաղիկը քանի թերթիկ կունենա)
12. Ծաղկաթերթիկներն իրար կողք դրեք։
13. Փաթաթեք դրանց հիմքերը.
14. Կանաչ մետաքսյա ժապավենով կամ թելերով փաթաթեք ցողունը.
15. Հասնելով ցողունի ծայրին, մեկ-երկու պտույտ ևս փաթաթեք և սկսեք դեպի վեր բարձրանալ՝ հասնելով մոտավորապես ցողունի մեջտեղը։
16. Ազատ օղ արեք
17. Ժապավենը պտտեցրեք ցողունի վրա՝ ազատ օղի հիմքի մոտ։
18. Ստացված տերևիկը ձիգ կապով ամրացրեք.
19. Ուղղեք ծաղկաթերթիկները.
20. Վերջում կարելի է հուլունք ամրացնել կենտրոնում, իսկ նրա շուրջը մանր հուլունքներ շարել.
Կարելի է թելը փաթաթելու տարբեր եղանակներ կիրառել։ Օրինակ՝
Հասնելով ծաղկաթերթիկի վերին մասը, պետք է պարույրի շուրջը մեկ պտույտ փաթաթել և թելը թերթիկի մեջտեղով իջեցնել դեպի հիմք.
Հիմքի մոտ թելը ամրացնել հանգույցով.
Արդյունքը՝
Թելի փոխարեն կարելի է օգտագործել մանր հուլունքների շարան.
