Ծեփամածիկով աշխատանքի կարևորությունը

Ինչի՞ համար է պլաստիլինով աշխատանքն անհրաժեշտ երեխաներին

Ծեփը ստեղծագործական աշխատանքի տեսակ է, որի ընթացքում ծեփամածիկից (պլաստիլինից) պատրաստվում են տարածական (երբեմն ռելիեֆային) պատկերներ, ամբողջական կոմպոզիցիաներ։ Ծեփի տեխնիկան հարուստ ու բազմազան է, բայցևայնպես, հասանելի է նույնիսկ փոքրիկ երեխաներին։

Ծեփամածիկով աշխատանքը ստեղծագործական հիանալի զբաղմունք է, որը խիստ նպաստում է երեխայի զարգացմանը։ Ծեփամածիկով աշխատանքը զարգացնում է ձեռքի մատները, ձևավորում է ձեռքի աշխատանքի մասին պատկերացնումները, կարգավորում ու համաչափեցնում է երկու ձեռքերի միաժամանակյա աշխատանքը, զարգացնում է երեխայի սենսորային փորձը, պատկերացում է տալիս տարածականության մասին։

Այսպիսի աշխատանքը նաև երեխաներին օգնում է հասկանալ նկարների իմաստները, որոշակի պատկերների ու ֆիգուրների դերը։

Այս աշխատանքում ոչ պակաս կարևոր է երեխայի մատների մկանային աշխատանքը, որը հնարավորություն է տալիս զարգացնել մանր մոտորիկան։ Պլաստիլինի հետ ցանկացած աշխատանքը «ծանրաբեռնում» է փոքրիկի մատների մկանները։ Երբ փոքրիկը փափկեցնում է ծեփամածիկը կամ այն սեղանի վրա գլորում է, նրա մոտ զարգանում է տարածականության և ձևի մասին պատկերացումները։

Ծեփի առանձնահատկությունները և նրա ազդեցությունը երեխայի զարգացման վրա

Ինչո՞ւ են բոլոր երեխաները սիրում աշխատել ծեփամածիկով (պլաստիլին)։

Ծեփը հիանալի հնարավորություն է տալիս արտահայտել սեփական պատկերացումը շրջապատի մասին՝ տարածական ճկուն պատկերների միջոցով։ Յուրաքանչյուր փոքրիկ կարող է ստեղծել իր յուրահատուկ պլաստիլինիե կամ կավե աշխարհը։ Ահա թե ինչու է պլաստիլինով ծեփը գերում երեխաներին։

Ծեփը գեղարվեստական ստեղծագործության ամենաշոշափելի տեսակն է։ Երեխան ոչ միայն տեսնում է այն, ինչ ստեղծել է, այլ նաև այն շոշափում է, վերցնում ձեռքը և, անհրաժեշտության դեպքում, ենթարկում փոփոխությունների։ Ծեփի գլխավոր գործիքը ձեռքն է (ավելի ճիշտ՝ երկու ձեռքերը), հետևաբար՝ ծեփամածիկով աշխատանքի հմտությունները սեփական ձեռքերին տիրապետելու մեջ է, այլ ոչ թե վրձնով, մատիտով կամ մկրատով աշխատանքի հմտությունների մեջ։ Այս տեսանկյունից ծեփամածիկով աշխատանքը  կարելի է համարել ամենաբնականը և ամենահասանելին՝ ինքնուսուցման համար։ Պլաստիլինի մի գնդից կարելի է պատրաստել բազմաթիվ կերպարներ, ամեն անգամ հայտնաբերել նոր տարբերակներ ու հնարավորություններ՝ նույնիսկ առանց ուսուցչի կամ ծնողի միջամտության։ Իսկ եթե առկա է պլաստիլինի մեծ քանակություն և երեխայի կողքը կա բանիմաց ու համբերատար մեծահասակ, ով անհրաժեշտության դեպքում կօգնի կամ խորհուրդ կտա, ապա ծեփը դառնում է ամենասիրելի զբաղմունքներից մեկը երկար ժամանակ։ 

Ծեփով աշխատանքը կոմպլեքս ներգործություն ունի երեխայի զարգացման վրա.

• Զարգանում է երեխայի սենսորային զգայունությունը, այսինքն ծեփը նպաստում է ձևերի, ձևաչափերի, գույնի, զանգվածի և ճկունության ընկալմանը։
• Զարգանում է երևակայությունը, տարածական մտածողությունը, ընդհանուր ձեռագործի կարողությունը, մանր մոտորիկան։
• Համաչափեցնում է երկու ձեռքերի աշխատանքը։
• Օգնում է աշխատանքը նախապես նախագծել և հերթականությամբ իրականության կոչել, կանխատեսել արդյունքը և ձգտել դրան հասնել, անհրաժեշտության դեպքում փոփոխություններ կատարել նախագծում։

Սակայն, ամենակարևորն ու արժեքավորն այն է, որ ծեփը, այլ ստեղծագործական աշխատանքների հետ միասին, զարգացնում է երեխայի էսթետիկ հոգեվիճակը։ Փոքրիկը սովորում է տեսնել, զգալ ու ստեղծել գեղեցիկը։