Արդեն ուշ է, մոտավորապես ժամը տասնմեկը, բայց փողոցում դեռ շատ ժողովուրդ կար: Ամեն քայլափոխին մեզ հրմշտում էին, և մենք դժվարությամբ էինք առաջ գնում:
– Շուտ գնանք, – ասաց Ռիփսթոնը՝ դառնալով դեպի ինձ: – Արդեն քիչ է մնացել:
Այս դիտողությունն ինձ ուրախացրեց: Երբ դուրս եկանք մի լայն ու լուսավոր փողոց, ես մտածեցի. «Ի՜նչ հիանալի տեղ են ապրում իմ ուղեկիցները, և ինչ բավականությամբ ինքս էլ կապրեի այստեղ»: Բայց հետո ես մտքի մեջ ընկա: Նրանք ասացին, որ գնում են տուն, իրենց բնակարանը, իսկ ինձ իրենց հետ չկանչեցին: Երևի իրենք կմտնեն այն տունը, որտեղ ապրում են, իսկ ինձ կթողնեն փողոցում: Երբ Ռիփսթոնն ասաց՝ «գնանք, արդեն մոտեցել ենք», ես սիրտ առա. նշանակում է՝ նրանք որոշել են ինձ հրավիրել իրենց մոտ, մտածեցի ես:
Հանկարծ իմ երկու ուղեկիցն էլ անհետացան: Ո՞ւր կորան նրանք: Գուցե ես նրանցից առաջ եմ անցել և ինքս էլ չեմ նկատել այդ: Թեպետև ճշմարտության նման չէր, բայց և այնպես ես շուռ եկա և սկսեցի բարձր կանչել նրանց անունները: Ոչ ոք ինձ չպատասխանեց: Ես նորից առաջ վազեցի և ամբողջ ուժով գոռացի. «Ռիփսթոն»: Պատասխան չկար: Հուսահատությունը նորից տիրեց ինձ: Գուցե այդ տղաները դիտմամբ ինձ հետ այս չար խաղը խաղացին: Նրանք չէին ուզում ինձ հետ գնալ և ինձ լքեցին փողոցի մեջտեղը: Գուցե նրանք ինձ ամենևին էլ այնտեղ չեն տարել, ուր Քովնթգարդենն է գտնվում, և հիմա ես նրանից ավելի հեռու եմ, քան նրանց հանդիպելու ժամանակ: Այս բոլոր մտքերը այնքան տխուր էին, որ ես չկարողացա տիրապետել իմ վշտին, հենվեցի լապտերի սյունին և սկսեցի դառնորեն լալ: Հանկարծ լսեցի ծանոթ ձայնը.
– Սմիթֆիլդ, որտե՞ղ ես:
Իմ անունը Սմիթֆիլդ չէր, բայց այդպես էր կոչվում այն տեղը, ուր ինձ հանդիպել էին իմ ընկերները, դրա համար էլ, իսկական անունս չիմանալով, այդպես էին կոչել ինձ: Իմ լսածը Մոուլդիի ձայնն էր, դրան ես չէի կասկածում:
– Այստեղ եմ, – պատասխանեցի ես: – Դո՞ւք որտեղ եք:
– Մենք այստեղ ենք: Մի՞թե չես տեսնում:
– Ես ոչ ոքի չէի տեսնում: Ձայնը կարծես գետնի տակից էր գալիս: Այն խանութների կողքին, որոնց առաջ այժմ ես գտնվում էի, կար մի ցածրիկ պատ: Այդ պատի մեջ, ուղիղ գետնի մոտ, կային կլոր անցքեր, որոնք ինչ-որ խորքեր էին տանում: Արդյոք այնտեղից չէ՞ր գալիս ձայնը:
Հանկարծ մեկը ձեռքս բռնեց:
– Այդ դո՞ւ ես, Մոուլդի, – հարցրի ես:
– Իհարկե ես եմ, – անհամբերությամբ պատասխանեց նա: – Դե արի, եթե ուզում ես:
Եվ Մոուլդին ինձ տարավ պատի մեջ եղած կլոր անձավներից մեկը: Իմ երեսին խոնավություն և պաղ օդ փչեց: Շուրջս այնքան մութ էր, որ երկու քայլի վրա ոչինչ տեսնել չէր կարելի: Անցնելով մի քանի սաժեն այդ զարհուրելի անցքով, որը գազանի որջի նման տանում է դեպի խորքերը, ես այնպիսի վախ զգացի, որ ստիպված եղա կանգ առնել:
– Դուք այստե՞ղ եք ապրում, Մոուլդի, – հարցրի ես:
– Այնտեղ ցածում, – պատասխանեց նա: – Պետք է էլի մի քիչ ցած իջնենք: Գնանք, ի՞նչ ես վախենում:
– Ախր այստեղ այնպես մութ է, Մոուլդի:
– Դու երևի սովոր ես քաղցր ուտել և փետուրե անկողնում քնել, բայց մենք շատ էլ պահանջկոտ չենք: Գնանք, թե չէ՝ ձեռքս բաց թող, ինձ մի ուշացնի:
Ես ամբողջ ուժով կառչեցի նրա թևից: Չգիտեի ինչ անեմ: Նա երևի զգաց, թե ինչպես է դողում իմ ձեռքը:
– Դե լավ, ինչ վախենալու բան կա այստեղ, երեխա, – ասաց նա համարյա փաղաքշաբար: – Շուտ գնանք, այնտեղ գտնենք մի ֆուրգոն կամ սայլակ և մի խտիտ ծղոտ, որի վրա կարող ենք պառկել:
Մութ ու խոնավ անցքով ես նրա հետ առաջ գնացի: Այդ անցքը այնպես թեք էր իջնում ներքև և այնպես լպրծուն էր, որ եթե կոշիկներով լինեի, երևի մի տասն անգամ ընկած կլինեի: Ես աշխատում էի ինձ սիրտ տալ՝ մտածելով, թե վատ չի լինի, երբ այս անցքի վերջում գտնենք ծղոտն ու սայլակը, որի մասին խոսում էր Մոուլդին, և կպառկենք նրա մեջ: Ինչ բարի տղա է Մոուլդին, որ այդպես սիրով ինձ առաջարկում է քնել իր հետ նույն անկողնում: Մենք ավելի ու ավելի ցած էինք իջնում, իսկ մեր երեսին փչող քամին ավելի ու ավելի սառն էր դառնում: Վերջապես հասանք Ռիփսթոնին: Նա մրթմրթաց մեզ վրա, որ այդպես ուշացել ենք և ասում էր, թե այժմ ազատ սայլակ գտնել չենք կարողանալու:
– Ո՞ւր ենք գնում – հարցրի ես անհամարձակ: – Ո՞ւր է տանում այս ճանապարհը:
– Գետը, եթե շարունակ ուղիղ առաջ գնաս, – ծիծաղելով պատասխանեց Ռիփսթոնը:
– Ինչո՞ւ ես վախեցնում նրան, – բարեսրտությամբ միջամտեց Մոուլդին: – Այո, Սմիթֆիլդ, ճանապարհը դեպի գետն է տանում, եթե շարունակ ուղիղ առաջ գնալու լինենք, բայց ուղիղ չենք գնա, մի կողմ կթեքվենք:
Ես երկյուղից ինձ կորցրել էի և առաջ էի գնում միայն նրա համար, որ եթե մտածեի վերադառնալ, ճանապարհը չէի գտնի: Շուրջը առաջվա պես մութ էր: Մոուլդին ինձ տանում էր ձեռքիցս բռնած, իսկ Ռիփսթոնը քայլում էր հետևից՝ մի ուրախ երգ երգելով: Մենք թեքվեցինք մի կողմ և սկսեցինք իջնել աստիճաններով: Հասնելով ամենացածր աստիճանին՝ Մոուլդին ասաց.
– Դե, արդեն տեղ հասանք: Ռիփ, բռնիր սրա մյուս ձեռքը, թե չէ որևէ բանի կդիպչի և ոտքը կկոտրի:
– Ոտքդ բարձրացրու, Սմիթֆիլդ, – խորհուրդ տվեց ինձ Ռիփսթոնը. – և եթե ոտքդ որևէ տաք ու փափուկ բանի դիպչի, չկարծես թե բարձիկ է, ձեռք չտաս, թե չէ՝ կկծի:
– Ի՞նչը կկծի, – վախեցած հարցրի ես՝ զղջալով, որ չեմ մնացել խոզի շարքում գիշերելու:
– Ինչը՞: Առնետը, – պատասխանեց Ռիփսթոնը՝ ուրախանալով իմ վախից: – Այստեղ ահագին առնետներ են վազվզում, կատվի մեծության կլինեն:
– Բավական է հիմարություններ դուրս տաս: Առաջ անցիր, – ընկերոջն ընդհատեց Մոուլդին:
Ո՞ւր էինք ընկել: Մութ էր ու զարհուրելի: Աղյուսե պատերից թանձր գոլորշի է դուրս գալիս, այդ երևում է այս ու այն կողմ տեղավորված ճարպի մոմերի աղոտ լույսի տակ: Այդպիսի մի մոմ էլ, մի հին դանակի պտուտակին խրած, ամրացված էր պատին մի քսան քայլ հեռու այն սանդուղքից, որով մենք իջնում էինք: Մոմի լույսն ընկնում է մի կեղտոտ, ցնցոտիապատ ծերունու վրա, որը մի կոշիկ է նորոգում: Ծերունին նստած է ձկան կողովի վրա: Նրա համար որպես գործիք ծառայում են մի հին պատառաքաղ և մի կտոր թել: Պատառաքաղի ծայրով ծակելով կոշիկը՝ ծերունին շրթունքներով սրում է թելի ծայրը և կոշիկը բռնում մոմին մոտիկ, որպեսզի ավելի լավ տեսնի, թե որտեղով պիտի անցկացնի թելը:
Նրա քթին ակնոց կա, կամ ավելի լավ է ասել ակնոցի պղնձե շրջանակ, որի մեկ ապակին կա միայն: Նրա ձեռքերը դողում են այնպես, որ անցքը տեսնելուց հետո էլ չի կարողանում թելը միանգամից անցկացնել նրա մեջ: Ծերունուն լուսավորող մոմը լույս է գցում նաև մի սայլակի առջևի մասի վրա: Այդ սայլակում նստած են մի քանի տղա և ցեխի գնդիկներ են նետում ծերունու մոմի վրա: Ցեխի մի գունդ դիպավ ծերունու ճակատին:
-Հա՛-հա՛-հա՛: Տե՛ս, Սմիթֆիլդ, – ծիծաղեց Մոուլդին: – Հիանալի է: Տեղն է այդ ծերուկին:
– Ինչո՞ւ: Ի՞նչ է արել այդ տղաներին, – հարցրի ես:
– Օ՜, նա այնպիսի ժլատն է, – պատասխանեց Մոուլդին: – Ասում են՝ այս քարերի տակ շատ փող ունի պահած, ամբողջն էլ ոսկի: Օ՜խ, ինչ լավ կլիներ, եթե մենք գտնեինք:
Այդ րոպեին ճիշտ նշանով գցած ցեխի գունդը ծերունու ձեռքից դուրս գցեց կոշիկը, թեև հենց նոր նրան հաջողվել էր անցքի միջով անցկացնել թելը: Այժմ ծերունին չորեքթաթ սողում էր գետնին՝ կոշիկը գտնելու համար: Այն սայլակից, որտեղ տղաներն էին նստած, ընդհանուր հռհռոց լսվեց:
– Երեխաներ, թողեք աշխատանքս վերջացնեմ, – խնդրում էր ծերունին: – Մնացել է մի վեց-յոթ տեղից կարեմ, հետո իմ մոմը ձեզ կտամ: Այն ժամանակ կարող եք թուղթ խաղալ կամ ինչ-որ ուզենաք:
– Դե, մեզ համար մի երգ երգիր, քեռի, – լսվեց սայլակից մի ձայն, – այն ժամանակ մենք քեզ ձեռք չենք տա:
Ծերունին երգեց դողդոջուն ձայնով, աշխատելով օգտվել զինադադարից, որպեսզի աշխատանքն ավարտի: Երբ նա առաջին տունը երգեց և հասավ կրկներգին, տղաները խմբով ձայնակցեցին նրան: Այդ նույն րոպեին ճարպկորեն նետած ցեխի մի կտոր բոլորովին ծեփեց ծերունու ակնոցի միակ ապակին: Մի ուրիշ ցեխի կտոր մոմը հանգցրեց և գցեց գետին: Սայլակում առաջվանից ավելի բարձր ծիծաղ սկսվեց:
– Գնանք, – ասաց Մոուլդին, – այստեղ կանգնելու կարիք չկա: Մեր ֆուրգոնն այն կողմն է, ետևի ծայրում:
Ամուր բռնելով Մոուլդիին՝ ես հետևեցի իմ ընկերներին: Նրանք երկուսն էլ, ինչպես երևում է, բոլորովին վարժվել էին այդ տեղին, ճարպկությամբ առաջ էին գնում, մինչդեռ ես շարունակ ոտքս խփում էի սայլակների լծափայտերին, որոնք դժվար էր նկատել մթության մեջ: Միայն խեղճ ծերունու մոմը կարող էր փոքր-ինչ լուսավորել շրջապատը: Մյուս բոլոր մոմերը շրջապատված էին տղաների ու մեծահասակների խմբերով, որոնք խոնավ գետնին ու ծղոտի կույտերին նստած թուղթ էին խաղում, ծխամորճ էին ծխում և իրար հայհոյում ամենագարշելի բառերով: Վերջապես մենք կանգ առանք:
– Կաց, Սմիթֆիլդ, ահա մեր ֆուրգոնը, – ասաց Մոուլդին:
Ես ոչինչ չէի տեսնում, բայց լսում էի, որ Մոուլդին բարձրանում է անիվների ճաղերի վրայով:
– Հը, ի՞նչ կա, ինչպե՞ս է այդտեղ, – հարցրեց Ռիփսթոնը:
– Հիանալի, – պատասխանեց Մոուլդին ֆուրգոնի վրայից:
– Դե, բարձրացիր, – ասաց ինձ Ռիփսթոնը: – Ոտքդ դիր անիվի վրա, ես քեզ կօգնեմ:
Նա իսկապես վեր հրեց ինձ, բայց այնպես ուժգին, որ ես չորեքթաթ ընկա ֆուրգոնի հատակին:
– Ասում ես «հիանալի է», – մրթմրթաց Ռիփսթոնը՝ նույնպես բարձրանալով ֆուրգոնը, – այնինչ այստեղ ծղոտ չկա:
– Ոչ մի բուռ չկա, – հաստատեց Մոուլդին:
– Ես այդպես էլ գիտեի, – շարունակեց մրթմրթալ Ռիփսթոնը: – Հենց որ բարձրացա անիվի վրա, իսկույն զգացի, որ այս սայլով այսօր ածուխ են փոխադրել:
– Լավ կանեիր գրեիր սայլապանին, – վրա բերեց Մոուլդին, – որ նա վերջ տա ածուխ փոխադրելուն, զբաղվի կահ-կարասի փոխադրելով և ամեն երեկո մի լավ խուրձ ծղոտ թողնի, թե չէ մենք մեր բնակարանը կփոխենք:
– Այդ դեռ ոչինչ, որ ծղոտ չկա, – խոսեց Ռիփսթոնը. – վատն այն է, որ անիծյալ ածուխի փոշին մարդու քիթ ու բերանն է լցվում:
– Հը՛, քեզ դո՞ւր գալիս է այստեղ, Սմիթֆիլդ:
– Մենք այստե՞ղ ենք քնելու:
– Այս է մեր բնակարանը: Համեցեք խնդրեմ, զգացեք ինչպես ձեր տանը, – սիրալիր խոսեց Մոուլդին:
– Իսկ ո՞ւր է ձեր անկողինը: Անկողին հո ունե՞ք:
– Ինչպես չէ. մի ամբողջ ներքնակ՝ ամենաընտիր փետուրով լցված, և բարձերի ու սավանների մի ամբողջ կույտ: Մենք ամեն ինչ ունենք, միայն ցավն այն է, որ չգիտեմ, թե ուր են կորել այդ բոլորը. – Եվ Մոուլդին սկսեց պրպտել ֆուրգոնի մեջ, կարծես կորած իրերն էր որոնում:
– է՜, – ասաց նա հետո, – անկողնի մասին ես խոսում: Ահա մեր անկողինը: – Եվ նա կրունկով խփեց ֆուրգոնի եզրին: – Թե կոշտ է թվում քեզ, իջիր ցած, այնտեղ փափուկ ցեխ շատ կա:
– Նրան մի լսիր, Սմիթֆիլդ, – ասաց Ռիփսթոնը: – Այսօր այստեղ ավելի վատ է, քան միշտ եղել է, որովհետև ծղոտ չկա: Իսկ երբ ծղոտ է լինում, այստեղ շատ լավ է: Գալիս ես այստեղ ցուրտ գիշերին, մտածում ես. ի՜նչ անբախտ մարդ ես դու , նորից մերկ տախտակներին ես քնելու: Հանկարծ նայում ես ֆուրգոնի մեջ հիանալի, չոր ծղոտի մի ամբողջ խուրձ կա, որի մեջ թեկուզ գլուխդ թաղիր:
Եվ այդ շքեղությունը հիշելիս Ռիփսթոնը լեզուն չթացրեց այնպես ախորժակով, կարծես մի գդալ տաք ու համեղ արգանակ կուլ տվեց:
– Իսկ դուք չե՞ք մրսում, երբ ձեր շորերը հանում եք, – հարցրի ես:
– Չգիտեմ, – կարճ պատասխանեց Ռիփսթոնը: – Երբեք չեմ փորձել:
– Վերջին անգամ ես շորերս հանել եմ անցյալ օգոստոսին, – ասաց Մոուլդին: – Բայց քնելու ժամանակն է, եկեք պառկենք: Ո՞վ է բարձ լինելու, Սմիթֆիլդ, դու ուզո՞ւմ ես:
Ես այնքան դժբախտ էի զգում ինձ, որ ինձ համար միևնույն էր, թե ինչ կլինեմ, ուստի և համաձայնեցի:
– Բայց գուցե դու չե՞ս ուզում, ասա, մի քաշվի, – ասաց Ռիփսթոնը: – Նայած ով ինչպես է սիրում: Մեկը ուզում Է, որ փափուկ լինի, մյուսը՝ որ տաք լինի: Քեզ համար ո՞րն Է ավելի լավ:
– Ես սիրում եմ, որ իմ քնելու տեղը և՛ տաք լինի, և՛ փափուկ, – արցունքն աչքերիս պատասխանեցի ես:
– Սրան տես, և՛ այն, և՛ մյուսը, – ծիծաղեց Մոուլդին: – Դե, լսիր, եթե ուզում ես բարձ լինել, բարձրացիր այստեղ և մի նվնվա: Մեզ լաց պետք չէ: Իզուր քեզ բերինք հետներս:
Ես շտապեցի Մոուլդիին համոզել, թե լալիս եմ նրա համար, որ արցունքներս զսպել չեմ կարողանում, բայց պատրաստ եմ բարձ լինելու, եթե ինձ ցույց կտա, թե ինչ պետք է անեմ:
– Այստեղ ցույց տալու բան էլ չկա, – պատասխանեց Մոուլդին՝ մեղմանալով: – Բարձը նա է, ով պառկում է ներքևը, այնպես, որ մյուսները գլուխները գոնե դնեն նրա վրա: Դրանից ցածում պառկողի տեղը տաք է լինում, իսկ մյուսներինը փափուկ: Դա և հեշտ է, և հարմար:
– Լավ, հեռու կացեք, ես բարձ կլինեմ, – գոչեց Ռիփսթոնը և պառկեց ֆուրգոնի մի ծայրում: – Պառկեք ինձ վրա:
– Պառկիր ինձ պես, Սմիթֆիլդ, – ասաց Մոուլդին՝ պառկելով քնելու:
Բայց նրա օրինակին հետևելը բավական դժվար էր. նա գրավեց Ռիփսթոնի ամբողջ իրանը, իսկ ինձ մնացին ոտքերը: Տրտնջալն անօգուտ բան էր, և ես էլ մի կերպ տեղավորվեցի:
– Դու քնե՞լ ես ուզում, Ռիփ, – հարցրեց Մոուլդին մի քանի րոպե լռելուց հետո:
– Ուզում եմ: Իսկ դո՞ւ:
– Ես երբեք այդպիսի կռիվներից հետո քնել չեմ կարողանում: Երևակայիր, որ քո նավի վրա երեք ավազակ են հարձակվում, իսկ դու վրադ ունես ընդամենը մի շապիկ, վարտիք ու երկու դանակ, ուրիշ ոչ մի զենք:
– Հա, հիանալի բաներ են ցույց տալիս թատրոնում, – խոսեց Ռիփսթոնը քնկոտ ձայնով: – Բարի գիշեր:
– Բարի գիշեր:
Նորից լռություն տիրեց և նորից Մոուլդին ընդհատեց.
– Քնա՞ծ ես, Ռիփ: Լսո՞ւմ ես: Քնա՞ծ ես:
– Դե, էլ մյուս անգամ ինձ բարձ դարձնել չես կարող, եթե այդքան պիտի շատախոսես, – բարկացած ասաց Ռիփսթոնը: – Ի՞նչ ես ուզում:
– Զարմանալի մարդ ես: Չես սիրում պառկել ու զրուցել տեսածիդ մասին:
– Հենց այդպիսի հիմարության համա՞ր արթնացրիր ինձ:
– Ես միայն ուզում էի քեզ հարցնել, ի՞նչ ես կարծում, ավազակները իսկական մարմի՞ն գցեցին ջրհորը:
– Իհարկե, ես պարկի ծակերի միջով տեսա ձեռքերը, – ծիծաղով պատասխանեց Ռիփսթոնը:
– Եվ դու կարծում ես իսկական խոր ջրհո՞ր էր:
– Այ քեզ բա՜ն, իհարկե՛:
– Իսկ ես ջրի ճղփոց չլսեցի, – պնդեց Մոուլդին:
– Դու լավ չես լսել. չէ՞ որ ջրհորը խորն է, միանգամից չի լսվի, իսկ ես լսեցի երեք րոպեից հետո:
Մոուլդին լռեց, բայց նա շնչում էր շատ ծանր: Երևում էր, որ խոսել է ուզում: Նա սկսեց ձայն տալ Ռիփսթոնին, բայց սա պատասխանի փոխարեն սկսեց բարձր խռմփալ: Նա ինձ ձայն տվեց, բայց ես խոսել չէի ուզում և քնած ձևացա:
Իրականում իմ քունը չէր տանում: Արցունքից թրջված այտս Ռիփսթոնի սրունքներին սեղմած՝ ես մտածում էի իմ գլխով անցածի, տանից փախչելու և այն մասին, թե ի՞նչ է սպասում ինձ ապագայում: Ավելի լավ կլիներ դիմանայի միսիս Բերկի ծեծին, ավելի լավ կլիներ տուն վերադառնայի, երբ Ջերրի Պեպը բռնեց ինձ: Հայրս ինձ կծեծեր գոտիով, բայց այժմ արդեն ամեն ինչ վերջացած կլիներ, ես տաք անկողնում պառկած՝ օրորելիս կլինեի փոքրիկ Պոլլիին: Իհարկե, ծեծի ցավը դեռ անցած չէր լինի, բայց այդ րոպեին ես պատրաստ էի ամեն տանջանք կրել, միայն թե ինձ փոխադրեին մեր փողոցի 19 տունը և ներեին իմ բոլոր հանցանքները:
Խե՜ղճ փոքրիկ Պոլլի: Ես չէի կարողանում նրա մասին մտածել առանց արցունքի, իսկ նա ամենևին դուրս չէր գալիս իմ գլխից:
Գուցե թե նա սանդուղքի քարե աստիճաններին զարնվելով սպանվել է և այժմ միայնակ պառկած է սենյակում անշարժ, անշնչացած: Այս վերջին միտքն այնքան զարհուրելի էր, որ արցունքներս դադարեցին: Ես հիշեցի իմ մորը, հիշեցի այն երեկոն, երբ նա մեռավ, և այն օրը, երբ նրան թաղեցին:
Հանկարծ ծանր ոտնաձայներ լսվեցին: Թուղթ խաղացող տղաներն ու պատանիները դեպի ֆուրգոնները նետվելով՝ գոռացին. – հանգցրեք մոմերը: Չանգալները գալիս են: Ես գիտեի, որ չանգալ անվանում են ոստիկաններին, և հանկարծ սարսափը պատեց ինձ: Երևի միսիս Բերկը ոստիկանությանը հայտնել է իմ փախուստի մասին, և այժմ ինձ են որոնում: Ինչո՞ւ ես բարձի տեղ չպառկեցի. այն ժամանակ մյուսների տակ մնալով չէի երևա: Քայլերը մոտենում էին: Երեք ոստիկան մոտեցան մեր ֆուրգոնին: Ես ամբողջ մարմնով դողում էի, և երեսս ծածկվեց պաղ քրտինքով: Ոստիկաններից մեկը բարձրացավ անիվի վրա և լապտերի պայծառ լույսով լուսավորեց մեր ֆուրգոնը:
Բայց ահա նա նորից ցած թռավ, և ես ազատ շունչ քաշեցի: Երեքն էլ գնացին՝ խոսելով իրենց գործերի մասին, և նրանց քայլերի ձայնը ավելի ու ավելի թույլ էր լսվում: Կամաց-կամաց բոլոր ձայները լռեցին, բացի քնածների խռմփոցից և առնետների ծվծվոցից: Ես քուն մտա:
