Այս ամենի մասին խորհելով՝ ես մութ ու խուլ նեղ փողոցներից դուրս եկա լայն ու գեղեցիկ մի փողոց, որտեղ բոլոր խանութները պայծառ լուսավորված էին, իսկ մայթերով երթևեկում էին հարուստ, շքեղ հագնված բազմաթիվ մարդիկ: Իմ ուշադրությունը գրավեց գաղութային ապրանքների մի մեծ խանութ: Նրա հսկայական ապակեպատ ցուցափեղկերում շարված էին զանազան պտուղներ, թեյ, քաղցրավենիքներ և պահածոների ու թթուների բանկաներ: Բացի դրանից, այնտեղ կանգնած էին ճենապակուց և փայտից պատրաստված չինական արձանիկներ, որպիսիք առաջ ոչ մի տեղ չէի տեսել: Դրանք միայն ինձ չէին հետւսքրքրում. համարյա ոչ ոք չէր անցնում այդ խանութի մոտով, առանց մի հայացք գցելու նրանց վրա, իսկ ոմանք էլ նույնիսկ կանգ էին առնում, որպեսզի ավելի մոտիկից նայեն, այնպես որ ցուցափեղկի առաջ մի փոքրիկ բազմություն էր հավաքվել: Ես շտապելու կարիք չունեի, ուստի որոշեցի սպասել, մինչև որ ժողովուրդը ցրվի, և կարողանամ ավելի լավ դիտել այդ զարմանալի ֆիգուրները: Հենց ուղիղ այդ խանութի դիմաց, մայթի եզրին կար մի լապտերի սյուն: Ես հենվեցի այդ սյանը և սկսեցի սպասել: Խանութի առաջ հավաքվածների մեջ կար մի պառավ լեդի, այնքան գեր, որ նրան չնկատել չէր կարելի: Նա մենակ ավելի շատ տեղ էր գրավում, քան երկու սովորական մարդ: Նա ուզում էր ցուցափեղկի ցածի մասում ինչ-որ բան տեսնել և կռացել էր ու վիզը երկարացրել: Աչքս չհեռացնելով հաստամարմին լեդիից և չհասկանալով, թե այդքան ուշադիր ի՞նչ է դիտում, ես նկատեցի մի տղայի, որ ինձանից մի քիչ մեծ կլիներ: Նա բոլորովին մոտեցավ լեդիին և ընդօրինակեց նրա բոլոր շարժումները:
Նա ձեռքը քսեց լեդիի մետաքսե շորին, հետո արագորեն ձեռքը ետ քաշեց, այդ րոպեին գազի լապտերի լույսն ընկավ նրա մատների վրա, և ես տեսա, որ ձեռքին բռնած ունի մի քսակ, որի մետաքսե օղակի միջով փայլփլում է արծաթե դրամների մի կույտ: Հետո տղան քսակը արագությամբ պահեց գրպանում, դուրս եկավ ամբոխի միջից և առանց նկատվելու անհետացավ խավարի մեջ: Հաստամարմին լեդին էլի մի քանի վայրկյան կանգնեց լուսամուտի առաջ և ապա ուրախ ժպտալով ու գլուխն օրորելով առաջ գնաց, երևի նա մտածում էր ծիծաղաշարժ չինացիների մասին:
Ի՜նչ երջանկություն այդ տղայի համար: Ի՜նչ հիանալի մետաքսե քսակ էր՝ դրամներով լեփ-լեցուն: Ես և՛ կոշիկներս, և՛ գուլպաներս ծախեցի մեկ շիլլինգի և մի կտոր հացի, իսկ նա մի րոպեում ամենաքիչը 12 շիլլինգ ճանկեց: Ի՜նչ հանդուգն գող է: Ի՜նչ բախտավորն է: Իսկ ի՞նչ կլիներ, եթե այդ քսակը իմ ձեռքն ընկներ: Այս մտքերը իրար հետևից անցան իմ գլխով, իսկ դրանց հետևից ուրիշ մտքեր, որ ես ակամա նայեցի շուրջս, կարծես վախենալով, թե որևէ մեկը կլսի իմ մտքերը։ «Ի՜նչ հեշտ բան է դա: Մինչև դու կանգնել ու դողում էիր, կարելի էր երեք անգամ անել այդ բանը: Դու պարզապես համարձակություն չունես»: Հա, բան ասացիր, – պատասխանում էի ինքս ինձ, – իհարկե հեշտ գործ է, եթե պատահի այդպիսի հաստամարմին պառավ՝ կիսաբաց գրպանը մետաքսե հագուստի վրա: Դա բոլորի համար էլ հեշտ կլինի, ես ինքս էլ երևի կկարողանայի անել: Բայց բանն էլ այն է, թե էլի երբ կպատահի մի այդպիսի հարմար դեպք:
Եվ ահա լապտերի սյան մոտ կանգնած հարմար «դեպքի» էի սպասում:
Շատ էլ երկար չսպասեցի: Այն «բախտը», որ ինձ օգնեց Քովնթգարդենի շուկայում իմ կատարած առաջին սխրագործության ժամանակ, այստեղ էլ չլքեց ինձ: Դեռ հինգ րոպե էլ չէի կանգնել, մեկ էլ տեսա խանութից դուրս եկավ մի տիկին, ճիշտ է՝ ոչ հաստամարմին և ոչ պառավ, բայց մետաքսե հագուստով և լեփ-լեցուն քսակով: Խանութից դուրս գալիս նա այդ քսակը ձեռքին բռնած ուներ և կարծես հաշվում էր նրա միջի փողը: Հետո քսակը չխկոցով փակեց և դրեց իր մետաքսե շորի գրպանը:
«Այ, եթե սա լուսամուտին մոտենար», – անցավ մտքովս:
Եվ իսկապես, նա խառնվեց չինացիներով հետաքրքրվող ամբոխին: Ես էլ նրա հետևից մոտեցա ամբոխին և աշխատում էի ամեն ինչ անել այնպես, ինչպես այն տղան արեց: Ես ձևացրի, թե ուշադիր դիտում եմ չինացիներին, մինչդեռ ձեռքս զգուշությամբ մետաքսե շորի ծալքերի վրայով սահում էր դեպի գրպանը: Մի րոպե անց իմ մատները դիպան քսակի նուրբ, մետաքսե ցանցին, և ահա արդեն իմ ձեռքում էր: Ճանկելով իմ ավարը սկսեցի փախչել: Վազում էի երկար, առանց կանգ առնելու և հևասպառ, մինչև որ հասա մի խուլ ու մութ նրբափողոց: Վերջապես այդտեղ կանգ առա և սիրտ արի իմ ավարին նայել: Գրպանիցս հանեցի քսակը, փողերը դուրս թափեցի և սկսեցի հաշվել դերձակի մոտի լապտերի լույսի տակ: Պարզվեց, որ ես ունեմ երկու կիսակրոն, կես ոսկի, երեք շիլլինգ և չորս պեննի, ընդհամենը տասնութ շիլլինգ և չորս պեննի։
Կյանքումս երբեք այդքան փող չէի ունեցել, նույնիսկ դրա մի քառորդը չէի ունեցել:
Ուղղակի չգիտեի, թե ինչ անեմ, այսինքն՝ չգիտեի, թե ինչ գնեմ ուտելու համար և որտեղ գնեմ:
Վերջապես հասա ուտելեղենի խանութին և չորս պեննի ծախսելով ընթրեցի:
Ամբողջ երեկոյի ընթացքում կամ ուտում էի, կամ մտածում էի, թե ինչ ուտեմ: Մի հինգ անգամ մտա ճաշարան և երկու պեննիի նրբերշիկ կերա, հետո կերա մի կտոր հաց՝ արհեստական մեղրով, և վերջիվերջո մի պեննիով ինձ համար շոկոլադ գնեցի:
Վերջում, երբ պատրաստվում Էի գիշերել և սկսեցի իմ դրամը հաշվել, պարզվեց, որ այնքան Էլ շատ չեմ ծախսել: Ինձ համար գնեցի մի զույգ ամուր կոշիկ, և դեռ էլի մնաց երեք շիլլինգ ու վեց պեննի, չհաշված կես ոսկին, որ խրել էի բաճկոնիս աստառի տակ և գնդասեղով ամրացրել:
Եվ ահա ես դարձա իսկական գող: Ասենք՝ սկզբում հաստատ որոշել էի այլևս չկրկնել այսօրվա հանցագործությունը: Իհարկե եղածը եղած էր, բայց բացի ինձանից ուրիշ ոչ ոք չգիտեր դրա մասին և երբեք էլ չի իմանա: Ես առավոտվանից կսկսեմ մտածել, թե ինչ գործով զբաղվեմ: Երբ մարդու գրպանում տասներեք շիլլինգ և վեց պեննի կա, նա ազնիվ ապրուստի հազար միջոց կարող Է գտնել, բայց ի ամոթ ինձ, պետք Է խոստովանեմ, որ ոչ մի միջոց չգտա:
Ճաշից հետո գնացի Փեթիքոթ-Լեյնում զբոսնելու և այնտեղ կանգ առա մի խանութի առաջ: Ցուցափեղկում կախված Էր մի դեղին մետաքսե թաշկինակ, որի վրա թռչնակի կապույտ աչքեր էին նկարված: Ճիշտ այդպիսի թաշկինակ էր կրում հայրս իր վզին: Ես մտա խանութ և այդ թաշկինակը գնեցի երեք շիլլինգ վեց պեննիով: Դատողությունս ինձ ասում էր, որ հիմարություն եմ անում, բայց ինձ մխիթարում Էի այն մտքով, թե թաշկինակը գնել եմ հորս հիշատակի համար: Այդ բանը տան հուշեր արթնացրեց իմ մեջ, ես տխրեցի և մի թաս գարեջուր խմեցի, որպեսզի մի քիչ ուրախանամ: Չգիտեմ այդ գարեջուրն էր շատ թունդ, թե անսովոր լինելուս պատճառով խիստ ազդեց ինձ վրա, այնուամենայնիվ, այնպիսի գրգռված վիճակի հասա, որ հազիվ էի կարողանում ինձ զսպել: Ես բոլորովին դադարեցի վախենալ իմ թշնամիներից և պատրաստ էի դեմ առ դեմ հանդիպելու նրանց, նույնիսկ՝ միստր Բելչերին, իհարկե, եթե ձեռքին չլիներ երկփողանի հրացանը: Այդ րոպեին ես անցնում էի մի փոքրիկ զինավաճառի խանութի մոտով, մտքովս անցավ, թե ինձ պես մարդը, որին հալածում է ամբողջ աշխարհը, անպայման պետք է զինված լինի: Ես մտա խանութ և երկու շիլլինգ երեք պեննիով գնեցի արտաքուստ զարհուրելի մի հին ատրճանակ: Երեկոյան մտածեցի, որ այդ զենքը շալվարի գրպանում պահելը խիստ անհարմար է, ուստի տարա, նույն խանութում վաճառեցի մի շիլլինգ չորս պեննիով: Այսպիսով թանկ գնով ձեռք բերած իմ տասնութ շիլլինգ և չորս պեննին ծախսվեց մանրուքների վրա: Թռչնակներով զարդարված գեղեցիկ մետաքսե թաշկինակը վաճառեցի տասնութ պեննիով, և երեք օր հետո փողոցի մեջտեղը կանգնած էի նույնքան աղքատ, ինչպես եղել էի այն րոպեին, երբ մրգեղենի խանութի դիմացի լապտերի սյանը հենված դիտում էի հաստամարմին լեդիին: Եվ ահա…
Ասենք, հեշտ է հասկանալ, թե ինչպես ընթացավ իմ կյանքը: Դժվարը միայն առաջին քայլն է. այդ քայլն անելուց հետո ես այլևս կանգ չառա: Աշխատում էի ինքս ինձ համոզել, թե անբախտ եմ, բոլորի կողմից լքված մի երեխա, որ բոլորը հալածում ու ատում են ինձ, որ ես ակամայից պետք է անազնիվ լինեմ, որպեսզի քաղցից չմեռնեմ: Երկրորդ գողության ժամանակ ես արդեն ափսոսում էի, որ քսակում գտնվեց ընդամենը չորս շիլլինգ, իսկ երրորդի ժամանակ ինքս էլ չեմ հիշում, թե ինչ էի զգում, որովհետև շուտով դրան հաջորդեց չորրորդը, հինգերորդը և այսպես շարունակ:
Ասենք, ես գրպանահատի աշխատանքով երկար չզբաղվեցի, երկու ամսից ոչ ավելի: Թե այդ ժամանակամիջոցում որքան փող գողանալ հաջողվեց ինձ՝ չեմ հիշում: Գիտեմ միայն, որ ես այնքան էի հարստացել, որ Միլֆորդի ոստիկանատան տված հին շորերի փոխարեն կարող էի ինձ համար շատ կանոնավոր շոր գնել: Ես այլևս ուտելեղենի խանութում չէի գիշերում, այլ տեղավորվեցի Ուենթֆորտ փողոցում:
Գլուխ 24. ԵՍ ՈՏՔ ԵՄ ԴՆՈՒՄ ՄԻ ՆՈՐ ՃԱՆԱՊԱՐՀ
Նման հոդվածներ
Մեկնաբանություններ
Գովազդ
Սիրելի այցելու, եթե դու այլևս ՓՈՔՐԻԿ չես, այլ ՊԱՏԱՆԻ, եթե արդեն քո հետաքրքրությունների շրջանակն ընդլայնվել է և դու ուզում ես տարիքիդ համապատասխան հետաքրքիր հոդվածներ կարդալ, ապա «Պատանի եմ» կայքը հենց այն հարթակն է, որը կհագեցնի քո հետաքրքրասիրությունները։ Այստեղ դու կարող ես նաև ինքդ լինել հեղինակ, ունենալ ու վարել քո բլոգային էջը։ Միացի՛ր պատանիների թիմին։ Դարձի՛ր «Պատանի եմ» կայքի մի մասինկը։