Արդեն վեց շաբաթ էր, որ ես ապրում էի միստր Բելչերի մոտ: Հանկարծ մի շաբաթ օր Սեմը երեկոյան եկավ խոհանոց և մեզ հայտնեց, որ միստր Բելչերը իր մորը կանչել է Դորեթշերից: Մայրը եկավ, երկար ժամանակ ինչ-որ բան էր խոսում պարոնի հետ և վերջապես համաձայնել է պայմանագիրը ոչնչացնել և Սեմին տուն տանել: Երկուշաբթի օրը նա պետք է գնար իր մոր հետ:
– Հիմա քո դրությունը լավ կլինի, Ջիմ, – ասաց Սեմը: – Պարոնի հետ դու կգնաս գիշերային աշխատանքի, իսկ նա ամեն մի գնալու համար վեց պեննի է տալիս, որ իր գաղտնիքը պահեն:
– Ինչ կա որ, ես շատ ուրախ եմ, – պատասխանեցի։ – Ես սովոր եմ գաղտնիքներ պահել: Իսկ մեր տիրոջ այդ գաղտնիքը պահելը դժվա՞ր է, Սեմ:
– Ոչ, շատ հեշտ է: Պարոնն ինքը կասի քեզ:
– Ոչ, դու բարի ընկեր եղիր և առաջուց պատմիր ինձ:
– Դե լավ, միայն թե չպատմես ոչ Սարդին, ոչ էլ ուրիշ տղաների:
– Ոչ, ինչպե՞ս կարելի է:
– Դե գնանք բակ, թե չէ այստեղ Սարդը կլսի:
Մենք դուրս գնացինք:
– Ի՞նչ ես կարծում, Ջիմ, գիշերները նրանք մեծ սայլակով ի՞նչ մուր են բերում:
– Ինչպե՞ս թե՝ ինչ: Ես կարծում եմ՝ ծխնելույզների մուր է. էլ ուրիշ որտեղի՞ց կարող է լինել:
– Ծխնելույզներից իհարկե, բայց ինչպիսի՞ ծխնելույզներից: Լսիր, Ջիմ: Մենք բերում ենք եկեղեցիների ծխնելույզների մուրը:
– Հետո՞ ինչ: Ի՞նչ մի զարմանալի բան է, որ եկեղեցիների ծխնելույզների մուր է:
– Սը՜սս: Կամաց: Գիտե՞ս ինչ: Օրենք կա, որ եկեղեցիների ծխնելույզը մաքրել չի կարելի, իսկ եթե մաքրվում է, խիստ գաղտնի պիտի անել: Ով որ այդ գործի մեջ բռնվի, նրան կպատժեն, սոսկալի պատիժ կտան: Սուր ճաղեր կխրեն փորը և քարշ կտան ճանապարհներով: Ահա թե ինչու նրանք այդ աշխատանքը գիշերն են կատարում, գաղտագողի։
– Իսկ եթե բռնեն նրանց ձին պահող տղային, նրա՞ն էլ կպատժեն,- հարցրի ես:
– Ոչ, ինչպե՞ս կարելի է: Տղան ինչո՞վ է մեղավոր: Պատժում են միայն նրանց, ում որ բռնում են աշխատելիս: Գիտե՞ս, ես այսպես եմ մտածում: Եկեղեցու ծխնելույզը օրենքով երևի պետք է մաքրի քահանան, իսկ նա այդ գործը հանձնարարում է տիրացուին, տիրացուն՝ ժամհարին, իսկ ժամհարն էլ ծխնելույզ մաքրող է վարձում: Եվ իհարկե նա լավ փող է վճարում մեր պարոնին, որովհետև դա վտանգավոր գործ է, և մրի համար էլ ոչինչ չի կարելի ստանալ:
– Իսկ ինչո՞ւ: Մի՞թե դա նույնպիսի մուր չէ, ինչպես ամեն տեղ է:
– Նույնպիսի մուր է, միայն թե վաճառել չի կարելի, խիստ արգելված է օրենքով: Միստր Բելչերից երդում են ընդունում, որ նա այդ մուրը չի վաճառի: Նեդ Փերքսն այդ մուրը բերում է իր հետ և թաղում իր բանջարանոցում: Ահա քեզ ամբողջ գաղտնիքը: Սա ինձ մեր պարոնն է պատմել: Քեզ էլ կասի, և որպեսզի ուրիշներին չպատմես, ամեն մի մեկնումի համար քեզ վեց պեննի կտա:
Այս ամենը Սեմն ինձ պատմում էր միանգամայն լուրջ, և ես լիովին հավատացի նրան: Վերջապես իմացա իսկական գաղտնիքը: Եվ այն էլ ի՜նչ գաղտնիք: Միանգամայն անսովոր գաղտնիք, ինչպես Շորդիչի թատրոնի ներկայացումներում է լինում: Այն զարհուրելի պատիժը, որ Սեմի ասելով տալիս են եկեղեցու ծխնելույզը մաքրողին, ամենևին չէր վախեցնում ինձ: Ընդհակառակը, ձեռնարկության վտանգավորությունն էլ ավելի մեծ հրապույր էր տալիս նրան իմ աչքում, և ես վախենում էի միայն մեկ բանից, չլինի թե միստր Բելչերը Սեմի փոխարեն վերցնի ոչ թե ինձ, այլ որևէ մեկ ուրիշին: Ես Սարդին հարցրի, թե նա ի՞նչ է կարծում, այժմ միստր Բելչերի հետ ո՞վ է գնալու գիշերային աշխատանքի:
– Ինչպե՞ս թե ով: Պարզ բան է՝ դու: Հո ինձ չեն տանելու իրենց հետ: Ես ողջ-ողջ տուն չեմ հասնի, – վճռական տոնով պատասխանեց Սարդը:
Այս պատասխանն ինձ չհանգստացրեց. միստր Բելչերը շատ էր ձանձրացել Սարդից, և ես կարծում էի, թե դիտմամբ նրան կվերցնի իր հետ, որպեսզի շուտով մեռցնի և նրանից ազատվի: Ճիշտ է, Սարդը քայլել չէր կարող, բայց կարող էր կառապանի տեղը նստել և երասանակները բռնել, իսկ դա բավական էր: Ասենք շուտով իմ այդ կասկածները փարատվեցին: Կիրակի օրը երեկոյան միստր Բելչերն ինձ կանչեց իր հյուրասենյակը և զանազան բաներից խոսելուց հետո հայտարարեց, որ գիշերային ուղևորությունների ժամանակ Սեմի փոխարեն ինձ է վերցնելու: Նա ինձ չպատմեց իր գաղտնիքը, միայն ասաց, որ աշխատանքը կատարվում է գյուղերում և դրա մասին ոչ ոքի ոչինչ չպետք է ասել:
– Աշակերտներ պահող բոլոր վարպետներն ունեն իրենց գաղտնիքները, – ասաց նա: – Ես էլ ունեմ իմ գաղտնիքը, որ քեզ կհայտնեմ հետո, և եթե դու այդ գաղտնիքը պահես, քեզ համար լավ կլինի: Սեմի գրպանում միշտ փող էր լինում, և նա այնպիսի կերակուրների համը գիտեր, որպիսիք ուրիշ տղաները հոտոտել անգամ չեն կարողանում: Հասկանո՞ւմ ես ինչ եմ ասում, Ջիմ:
– Իհարկե հասկանում եմ, – ուրախ պատրաստականությամբ պատասխանեցի ես:
– Մյուս կողմից, – շարունակեց իմ տերը, – ի՞նչ ես կարծում, ես ի՞նչ կանեի Սեմին, եթե նա սկսեր այստեղ-այնտեղ շատախոսել իմ գործերի մասին:
– Ես կարծում եմ՝ նրա համար վատ կլիներ, սըր, – պատասխանեցի ես, նայելով վարպետիս բարկացած դեմքին:
– Այո, այնպես վատ կլիներ, ինչպես երևի ոչ մի տղա չի տեսել: Ես պարզապես կբռնեի նրա կոկորդից, ահա այսպես, և տեղնուտեղը կխեղդեի:
Այս ասելիս միստր Բելչերը իր երկար մատներով իմ կոկորդը սեղմեց այնպես ամուր և ինձ նայեց այնպես կատաղաբար, որ ես վախից դողդողացի: Բայց նա շուտով հանգստացավ:
– Սեմին այսպիսի բան չպատահեց, – շարունակեց նա նախկին ձայնով: – Նա բարի, հասկացող տղա էր, դրա համար էլ ինձանից ստանում էր ոչ թե ծեծ, այլ պեննիներ: Այժմ բավական է: Այսօր ես քեզ ավելի բան չեմ ասի: Դու ինքդ վաղը գիշերը կտեսնես, թե ինչ է իմ գաղտնիքը, եթե վաղը լուսնյակ գիշեր չլինի:
Սրանով մեր խոսակցությունը վերջացավ: Ես ընթրեցի իմ տերերի հետ, ապա ինձ ուղարկեցին խոհանոց, հիշեցնելով, որ Սարդի մոտ չշատախոսեմ:
Հետևյալ ամբողջ օրը ես այնպիսի հուզմունքի մեջ էի, որ նույնիսկ ճաշել չկարողացա: Արդյոք լուսին լինելո՞ւ է, թե ոչ: Այս հարցն ինձ հանգիստ չէր տալիս: Լուսնի ընթացքի մասին ես ոչ մի հասկացողություն չունեի և երկնքում նրա երևալը պատահական բան էի համարում: Երեկոյան դեմ Սարդը իմ մեջ հույս արթնացրեց:
– Ա՜խ, ոսկորներս, – գանգատվում էր նա, – իմ խեղճ ոսկորները նորից ցավել սկսեցին: Երևի գիշերն անձրև կգա:
Իսկապես, մթնշաղին անձրև եկավ, իսկ գիշերվա դեմ եղանակը բոլորովին վատացավ: Միսիս Բելչերն ինձ կանչեց ընթրելու, ինչպես սովորաբար կանչում էր Սեմին՝ գիշերային ուղևորությունից առաջ: Ընթրիքն առատ էր ու շքեղ, բաղկացած էր գլխավորապես յուղի մեջ տապակած փորոտիքից և տրորած կարտոֆիլից: Սեղանի շուրջը, բացի ինձանից, նստած էին միստր ու միսիս Բելչերները և Նեդ Փերքսը: Երբ ուտելը վերջացրինք, միսիս Բելչերն իր ամուսնու պատվերով ինձ համար պատրաստեց կես բաժակ տաք գրոգ, և ես տղամարդավարի խմեցի, թեև այդ թունդ խմիչքից աչքերս արցունքակալեցին: Միստր Բելչերը և Նեդ Փերքսը նույնիսկ ուզածների չափ օղի խմեցին, և մենք դուրս եկանք բակը, որտեղ արդեն կանգնած էր մեր սայլակը՝ աշխետ ձին լծված: Միստր Բելչերը և Նեդ Փերքսն անձրևից պաշտպանվելու համար մի-մի պարկ գցեցին իրենց ուսերին և կողք-կողքի նստեցին սայլակում, իսկ ես ծածկվեցի ձիու ծածկոցով և հարմար տեղավորվեցի նրանց ոտքերի մոտ: Բացի մեզանից, սայլակում տեղավորված էին ծխնելույզները մաքրելու մեքենան և մի պարկ՝ մեջը ինչ-որ գործիքներ, որոնց մասին ես, ինչպես և Սեմը, կարող էի ասել, որ զնգում էին, թեպետև աշխատում էի գաղտնի շոշափել դրանք պարկի հաստ կտորի տակ:
Ես ոչ մի գաղափար չունեի, թե ո՞ւր ենք գնում, բայց միևնույն է, ուղևորությունն ինձ արտակարգ բավականություն էր պատճառում: Մենք սլանում էինք սարսափելի արագ, շուրջը խավար էր, անձրևը տեղում էր ինչպես դույլից ջուր թափես: Ինձ թվում էր, թե առջևում սոսկալի վտանգներ են սպառնում մեզ, բայց չէի վախենում, ընդհակառակն, ուզում էի, որ շուտ հասնեն այդ վտանգները:
Երևի մի տասը մղոն անցել էինք, երբ միստր Բելչերը թեքվեց դեպի ճանապարհի եզրին դրված տաշտը և կանգ առավ ձիուն ջրելու:
– Չգիտեմ դուք ինչպե՞ս, Նեդ, – ասաց նա, – բայց ես մինչև ոսկորներս թրջվել եմ: Լավ կլիներ մի քիչ խմեինք տաքանալու համար:
– Վատ չի լինի: Խմենք և տղային ուղարկենք այս պանդոկից մի շիշ էլ գնի:
Նրանք շիշը հանեցին, իրենք խմեցին, ինձ Էլ մի լավ կում թունդ օղի տվին և ուղարկեցին պանդոկ՝ շիշը լցնելու:
Երբ օղին ձեռքիս վերադարձա, միստր Բելչերը նորից ձին քշեց, և մենք առաջ սլացանք առաջվանից էլ արագ:
– Ափսոս, որ մի պարկ էլ չվերցրինք, – ասաց Նեդ Փերքսը. – անձրևը խիստ թրջում է ինձ:
– Բայց մենք մի երկար պարկ էլ ունենք, Նեդ, – պատասխանեց իմ տերը, – ծածկվեք նրանով:
– Ծածկվել կարելի է, բայց…
– Բայց ի՞նչ: Վախենում եք, թե ում համար որ այդ պարկը պատրաստված է, նա կմրսի՞, – ծիծաղելով ասաց միստր Բելչերը:
– է՜, ասենք, դրանից վախենալու հարկ չկա, – նույնպես ծիծաղելով պատասխանեց Նեդը: – Տուր այստեղ այդ պարկը, Ջիմ:
Ես նրան տվի իմ ոտքերի մոտ ընկած երկար պարկը և առաջին անգամ մի տարտամ վախ զգացի: Ո՞ւմ մասին են խոսում սրանք: Չէ՞ որ այս պարկը մրի համար է նախատեսված: Այդ ո՞վ կարող է մրսել:
Հորդ անձրևը դեռ շարունակում էր, երբ միստր Բելչերը ձին կանգնեցրեց:
– Դե, – դիմեց նա ինձ, – այժմ ես քեզ կպատմեմ մեր գաղտնիքի մի մասը: Տեսնո՞ւմ ես այն եկեղեցին:
Ես խավարի մեջ նայեցի այն ուղղությամբ, ուր նա ցույց էր տալիս, և դժվարությամբ նկատեցի եկեղեցու, զանգակատան մթին գծագրությունը, իսկ նրա մոտ ուրիշ ցածր, մոխրագույն ֆիգուրներ, որոնք երևի մահարձաններ էին:
– Մենք կգնանք այնտեղ ծխնելույզը մաքրելու, – շշնջաց նա: – Ես ամեն ինչ մանրամասն պատմելու ժամանակ չունեմ, մի խոսքով, եկեղեցու ծխնելույզը բոլորի աչքի առաջ մաքրել չի կարելի, հասկանո՞ւմ ես:
– Հասկանում եմ, սըր, – ոչ այնքան համարձակ ձայնով պատասխանեցի ես:
– Դու երևի լա՜վ թրջվել ես և քնե՞լ ես ուզում, – բարի ձայնով ասաց տերս, – վերցրու մի կում օղի էլ խմիր, դա քեզ կառույգացնի:
Այս ասելով նա շիշը մոտեցրեց իմ շուրթերին: Մի կում օղին իրոք որ ինձ աշխուժացրեց, և ես նորից լիովին հավատացի, որ միստր Բելչերը գնում է եկեղեցու ծխնելույզները մաքրելու:
Իմ ուղեկիցները դուրս եկան սայլակից և ձին քաշելով դռնակի մոտ գտնվող մի խումբ ծառերի տակ՝ կանգ առան:
– Ցած իջիր, Ջիմ, – շշնջաց միստր Բելչերը, – և կանգնիր ձիու մոտ, մինչև որ մենք աշխատանքն ավարտենք: Շատ չենք ուշանա: Լսո՞ւմ ես, եկեղեցու ժամացույցը խփում է տասներկուսը: Տասներկուսն անց կես կվերադառնանք, և ես քեզ կվճարեմ քո աշխատանքի համար:
– Հիմա դու կտրիճ տղա ես, չէ՞:
– Այո, սըր, շնորհակալ եմ, – պատասխանեցի ես կայտառ:
– Դու չե՞ս վախենում, որ գերեզմանատունն այսքան մոտիկ է:
– Ամենևին ոչ: – Եվ ես ծիծաղեցի, որպեսզի ցույց տամ իմ քաջությունը: Այն ժամանակ Նեդը սայլակից հանեց գործիքները, միստր Բելչերը լապտերը վառեց, նրանք միասին դռնակից ներս մտան, ուղղվեցին դեպի եկեղեցի և համարյա նույն րոպեին անհետացան մթության մեջ:
Եվ ահա ես սպասում էի՝ աշխետի սանձը բռնած: Անձրևը թափվում էր ինչպես դույլից ջուր թափես, և ես մինչև ոսկորներս թրջվեցի, որովհետև այժմ ծածկոցով ձին էր ծածկված: Ես իմ առջև ոչինչ չէի տեսնում, բացի գերեզմանատան մոխրագույն փոքրիկ ֆիգուրներից և զանգակատան խոշոր գծագրությունից, ոչինչ չէի լսում, բացի ծառերի տերևներին, սայլակի տախտակներին և ձիու մեջքին գցած կոշտ ծածկոցին խփվող անձրևի խշշոցից: Ինձ համար ուրախ բան չէր այդպիսի եղանակին, կեսգիշերին անթափանց խավարի մեջ մեն-մենակ կանգնել գերեզմանատան դարպասի առաջ, բայց ես ինձ մխիթարում էի այն մտքով, որ շուտով այդ դրությունը կվերջանա: Շուտով նրանք կվերադառնան՝ բերելով մուրը, ես կստանամ իմ վեց պեննի դրամը, ձին ամբողջ թափով կվազի դեպի տուն, ես կմտնեմ իմ տաք անկողինը և ինձ համար շատ ուրախ բան կլինի այս ամենը հիշելը:
ժամացույցը խփեց տասներկուսն անց քառորդ: Նշանակում է միստր Բելչերի նշանակած ժամանակի միայն կեսն է անցել: Ես սկսեցի անհանգստություն զգալ: Չէ՞ որ իրականում ուրվականներ գոյություն չունեն, դրանք բոլորը պառավների հնարածն են, բայց և այնպես սիրտս ահ էր ընկել, և ես շարունակ շոյում էի ձիուն, որպեսզի գոնե նրա վրնջոցը լսեմ: Ահա ժամացույցը խփեց տասներկուս և կեսը:
«Այժմ ամեն ինչ վերջացած է, – մտածեցի ես. – մի րոպեից նրանք կվերադառնան»:
Եվ մեկ, երկու, երեք, չորս րոպե իմ հայացքը հառած էր եկեղեցու ճանապարհին՝ հուսալով, որ կտեսնեմ Նեդ Փերքսին՝ մրի պարկը շալակին: Բայց նա չէր գալիս, ոչ ոք չէր գալիս, ոչինչ չէր երևում: Ատամներս սկսեցին զնգզնգալ, և նախկին վախը համակեց ինձ: Ես փաղաքշում էի ձիուն, զանազան փաղաքշական անուններ էի տալիս նրան, բայց նա կանգնել էր անշարժ, ինչպես գերեզմանաքար:
Վույ-վույ-վույ…
Դա երևի բուի կանչ է, բայց՝ ես այնքան վախեցա, որ այլևս դիմանալ չկարողացա, որոշեցի մի քանի քայլ առաջ գնալ շավիղով և ականջ դնել, թե չի՞ գալիս արդյոք միստր Բելչերը: Սայլակի անիվների տակ քար դրի, որպեսզի աշխետը չմտածի քաշել սայլակը, և գնացի: Շուրջը այնպիսի խավար էր, որ ես երեք քայլի վրա ոչինչ չէի տեսնում և ստիպված էի ոտքով շոշափել գետինը, որպեսզի ճանապարհից չշեղվեմ: Ես ավելի ու ավելի առաջ էի գնում: Հանկարծ ոտքս դիպավ մի ինչ-որ պինդ, խոշոր բանի: Ես ցնցվեցի ու հետ ցատկեցի, բայց մի րոպե չանցած՝ սիրտ առա և շոշափեցի ինձ վախեցնող առարկան: Որքան մեծ եղավ իմ զարմանքը, երբ պարզվեց, որ դա ծխնելույզներ մաքրելու մեր մեքենան էր: Սկզբում ինձ թվաց, թե միստր Բելչերը և Նեդը կանգնած են մոտերքում և մեքենան գետնին են դրել, որպեսզի մի փոքր շունչ առնեն: Բայց իզուր էի տեսողությունս լարում, իզուր էի ականջ դնում, ոչինչ չէր երևում և ոչինչ չէր լսվում: Հանկարծ եկեղեցու մոտ ցոլաց լապտերի լույսը, և ես նկատեցի, որ այդ լույսը մոտենում է ինձ: ես անաղմուկ հետ վազեցի, քարերը հանեցի անիվների տակից և կանգնեցի ձիու մոտ, որպես թե ոչինչ չի եղել:
Անցավ սպասման էլի մի քանի րոպե, և վերջապես ինձանից մի քանի քայլ հեռավորության վրա երևացին երկու կերպարանք: Նեդը կքել էր ծանր պարկի տակ, իսկ միստր Բելչերը բերում էր գործիքները և մեքենան: Նրանք կանգ առան դռնակի մոտ, և միստր Բելչերը ցածրաձայն հարցրեց.
– Հաջո՞ղ է ամեն ինչ, Ջիմ, ոչ ոք չի՞ եկել: Ոչ ոք չի՞ խոսել քեզ հետ:
– Ոչ ոք, – պատասխանեցի ես:
Նրանք սկսեցին մրի պարկը տեղավորել սայլակում և մի րոպեով բաց արին իրենց թաքցրած լապտերը: Արտաքուստ նրանք ավելի շուտ որմնադիրների էին նման, քան թե ծխնելույզ մաքրողների: Նրանց ձեռքերը, ոտքերը և ամբողջ հագուստը ցեխոտ էին, ցեխոտ էր նաև մրի պարկը: Երբ պարկը տեղավորեցին, երկուսն էլ օղի խմեցին, և միստր Բելչերն ինձ ևս մի քանի կում օղի տվեց:
– Սրտալի խմիր, տղա՛, – ասաց նա, – սրանից վնաս չի լինի: Դու կտրիճ տղա ես, ահա դրա համար քեզ մի շիլլինգ:
Նա տվեց ինձ դրամը, իսկ միստր Փերքսը փաղաքշաբար շոյեց գլուխս:
– Իսկ ինչպե՞ս ետ գնանք, – հարցրեց Նեդը: – Կարծում եմ՝ տղային կտեղավորենք մեր միջև:
– Ոչ, – պատասխանեց միստր Բելչերը: – Տղաներիցս մեկն արդեն պառկած է հոդացավով, սա էլ կարող է մրսել: Ջիմ, նստիր սայլակի հատակին. ձիու ծածկոցը կգցենք մեր ծնկներին, նրա մի ծայրով դու քո մեջքը կծածկես: – Եվ նա ինձ խցկեց ցած, սայլակի մի անկյունը:
– Գլուխդ մրի պարկի վրա չդնես, – ասաց միստր Փերքսը, – պարկը թաց է, ականջդ կմրսի:
Հարմար նստելուց հետո միստր Բելչերը մտրակով հարվածեց ձիուն, և ձին առաջ սլացավ, կարծես ուրախանալով, որ վերջապես կարող է շարժել իր սառած ոտքերը:
Ավելի ու ավելի էր աճում այն տարօրինակ սարսափը, որ համակել էր ինձ, երբ ես եկեղեցու ճանապարհին հայտնաբերել էի մեքենան: Պարզ բան էր, որ միստր Բելչերն ամենևին էլ ծխնելույզ մաքրելու չէր գնացել: Նա նույնիսկ մեքենան իր հետ եկեղեցի չէր տարել, այլ թողել էր ճանապարհին: Իսկ պարկը լիքն էր: Այդ պարկն ինձ վրա այնպիսի սարսափ էր ազդում, որ ես նույնիսկ նայել չէի կարողանում: Իսկ հետաքրքրությունն ավելի ու ավելի էր տանջում ինձ: Հարկավոր էր, ինչ գնով էլ լինի, իմանալ ճշմարտությունը: Ոտքերս զգուշությամբ մեկնեցի և պարկը շոշափեցի: Նա փափուկ էր: Գուցե իսկապես մուր է: Ո՛չ, անորոշությունը խիստ տանջող բան է. ես պետք է ճշմարտությունն իմանամ: Իմ գրպանում մի ծալովի դանակ կար: Այդ դանակը հանեցի, զգուշությամբ բաց արի և կռանալով պարկի վրա արագ, մի հարվածով կտրեցի, մի մեծ ճեղք բաց արի: Օ՜, սարսափ: Պարկի ճեղքից դուրս պրծավ սառույցի պես պաղ մարդկային մի ձեռք և դիպավ իմ ձեռքին, որով դեռ բռնած էի դանակը: Ես բարձր ճչացի: Այդ ճչոցից վախեցած ձին ավելի արագ սլացավ, իսկ ես մի ակնթարթում դուրս նետվեցի սայլակի միջից և ամբողջ թափով ընկա ցեխի մեջ: Երեսս ջարդվեց, բայց ոտքերս մնացին անվնաս: Ես առաջ վազեցի: Հետևիցս մարդկային ձայներ լսվեցին, և ես լսեցի ինչ-որ մեկի ոտնաձայները: Ինձ հետապնդում էին:
Գլուխ 22. ԱՎԵԼԻ ՍՈՍԿԱԼԻ ՏԵՍԱՐԱՆ, ՔԱՆ ԹԱՏՐՈՆԻ ԲՈԼՈՐ ՆԵՐԿԱՅԱՑՈւՄՆԵՐԸ
