Գլուխ 20. ՍԱՐԴԸ ԵՎ ԻՐ ՇՈՒՆԸ: ԽՈՐՀՐԴԱՎՈՐ ՄՈՒՐԸ

Խոհանոցում կրակը դեռ վառվում էր, լապտերը կախված էր առաստաղի գերաններից մեկին խփված մեխից: Սարդը փաթաթվել, պառկել էր՝ կողքին իր փոքրիկ շնիկը, բայց Սեմը ոչ մի տեղ չկար: Առանց նրան ես չգիտեի, թե որտեղ և ինչպես պիտի պառկեմ քնելու, ուստի ամեն տեղ հայացքով նրան էի փնտրում: Հանկարծ բոլորովին մոտիկից մի քնկոտ շշուկ լսվեց.
– Իմացիր, ով վերջինն է պառկում, նա էլ հանգցնում է լույսը:
Ես ցած նայեցի և տեսա Սեմին: Նա պառկել էր սև պարկերի մի կույտի վրա: Երկտակ ծալված մի պարկ նրան ծառայում էր բարձի տեղ, ամբողջովին մրոտված գլխարկը քաշել էր ականջներին, այնպես որ նրա ամբողջ կերպարանքից ես կարողանում էի տեսնել միայն սպիտակ ատամները և աչքերի սպիտակուցները:
Զարմանալի է, թե մարդ որքան շուտ է վարժվում շքեղության: Եթե նախորդ գիշերը, երբ ես ջրկիրի սայլակում կծկված ամբողջովին դողդողում էի ցրտից, ինձ առաջարկեին գիշերել տաք խոհանոցում՝ պարկերի կույտի վրա և դրա համար յոթ-ութ մղոն ճանապարհ գնալու լինեի, մեծ ուրախությամբ կհամաձայնեի: Բայց այժմ, մի գիշեր միսիս Ուինքշիփի մոտ քնած լինելով, ես արդեն զզվանքով էի նայում Սեմի անկողնին:
– Բայց որտե՞ղ պառկեմ, – տխուր ձայնով հարցրի ես:
– Կուզե՞ս, պառկիր ինձ հետ, – առաջարկեց Սեմը: – Այն կույտերից վերցրու երկու պարկ, մեկը գլխիդ տակ դիր, մյուսի մեջ ինքդ մտիր: Միայն թե տե՛ս, չաղմկես, Սարդին չարթնացնես, թե չէ ամբողջ գիշերը կտնքա և մեզ հանգիստ չի տա:
Ես մտածեցի, թե քանի որ ես ու Սեմը պառկելու ենք տարբեր պարկերի մեջ, ուրեմն կարող եմ պառկել նրա հետ առանց այնքան էլ խախտելու իմ տիրոջ հրամանը: Ուստի և արագ հանվեցի, հագա միստր Բելչերի կապոցից հանած կեղտոտ վարտիքը, ինձ համար «բարձ» պատրաստեցի, լապտերը հանգցրի և մի րոպե անց պառկած էի պարկերի կույտի վրա: Ճիշտ է՝ մուրն ուժեղ հոտ էր արձակում, բայց ինձ չխանգարեց շատ շուտ և հանգիստ քուն մտնել:
Համարյա դեռ մութ էր, երբ ինձ արթնացրեց Սարդի շնիկի հաչոցը: Ես տեսա, որ Սեմը վեր է կենում աշխատանքի գնալու, իսկ Նեդ Փերքսը, չնայած Սարդի տնքոցներին ու գանգատներին, դուռը բաց պահած՝ ինչ-որ հրամաններ է տալիս Սեմին: Մի քանի րոպեից հետո Նեդը և Սեմը գնացին, իսկ ես հիշելով իմ տիրոջ խոսքերը, որ կարող եմ քնել մինչև չկանչեն, մնացի պառկած: Հանկարծ լսեցի, որ Սարդը խոսում է բարկացած ձայնով.
– Դու մյուսներից ոչնչով լավ չես: Ի՞նչ ես վեր ընկել, կարծես հիմա կեսգիշեր է և ոչ թե առավոտյան ժամը վեցը: Ի՛նչ է, դու առողջ ես, ուրեմն հիվանդների հետ գործ չունես: Ի՛նչ ես լիզում ինձ: Լիզել չի հարկավոր, այլ՝ շուտ վեր կենալ և անել այն, ինչ հարկավոր է: Դե, վեր կաց, ծույլ անպիտան: Սպասիր, ես քեզ կստիպեմ վեր կենալ:
Այս խոսքերի հետ լսվեց հարվածի ձայն, ապա անսպասելի կաղկանձ, շունը վազեց դեպի դուռը և սկսեց չանգռտել:
– Տես, թե ինչ է նշանակում առողջ ոտքեր, – մրթմրթաց Սարդը, – Ինչպես է վազում:
Նա իջավ իր պարկերի վրայից և ախուվախ անելով քարշ եկավ շան հետևից:
– Ի՞նչ ես շտապում, անասուն: Ուզում ես քո ջանասիրությո՞ւնը ցույց տալ: Իսկ երեկ, հիշո՞ւմ ես, թե ինչպես վարվեցիր ինձ հետ: Մինչև ժամը ինը թողիր առանց կրակի: Տես, այսօր ավելի խելոք եղիր: Ինձ լիզելու կարիք չկա: Ուզո՞ւմ ես լինել իմ ընկերը, ուրեմն ծառայիր ինչպես հարկն է: Ա՛ռ, ահա հոտոտիր այս: Գնա և լավ հիշիր, շուտ վերադարձիր: Թե որ այսօր էլ երեկվա պես ես վարվել ինձ հետ, ես քեզ կսպանեմ, անպայման կսպանեմ:
Ես չկարողացա տեսնել, թե Սարդն ինչ տվեց հոտոտելու շանը, տեսա միայն, որ նա շանը բաց թողեց դռնով, իսկ ինքը տնքտնքալով նորից պառկեց իր պարկերի վրա:
Այդպես մենք պառկեցինք մի քառորդ ժամի չափ: Երևի Սարդին ձանձրացրեց իր չորքոտանի ծառային սպասելը, սկսեց նախատել շանը, նույնիսկ մի քանի անգամ դուռը բաց արեց, որ տեսնի, թե չի՞ վերադառնում նա: Վերջապես լսվեց շան թաթերի թեթև թխկոցը, ապա դռան ճանկռտոցը: Սարդը դուռը բաց արեց, և շնիկը վազեց ներս՝ ինչ-որ բան բռնած բերանում: Ես իսկույն տեսա, որ դա մաքուր կրծած ոչխարի ոսկոր էր: Բայց Սարդը երևի իր թույլ աչքերով չէր կարողացել տեսնել այն։
– Արի, արի այստեղ, անպետք շուն, – դարձավ նա շանը: – Այսքան ժամանակ վազվզել ես հենց միայն մեկ կտոր փայտի համա՞ր: Դե լավ, ի՞նչ արած: Փայտը հաստ է, լավն է, տուր այստեղ: Պինչ, սիրելիս, Պինչ, եկ այստեղ:
Բայց շունը չէր էլ մտածում մոտենալ իր տիրոջը: Նա նետի պես վազեց նրա մոտով, խցկվեց սենյակի հեռավոր անկյունը և պառկեց իր ավարի վրա: Խեղճ Սարդը կատաղում էր, փորձում էր մոտենալ համառ շնիկին, բայց հազիվ էր մի քանի քայլ արել, երբ հիվանդ ոտքերը դավաճանեցին նրան, և նա ընկավ հատակին: Այն ժամանակ ծունկ չոքած՝ նա սկսեց կատաղի լուտանքներ թափել շան վրա: Տիրոջ զայրույթն ավելացնում էր Պինչի երկյուղը, և նա չէր շարժվում իր անկյունից: Վերջապես Սարդին հաջողվեց չորեքթաթ մոտենալ շանը: Նա թափ առավ, որպեսզի ամբողջ ուժով հարվածի Պինչին, բայց շունը շտապ մի կողմ ցատկեց՝ թողնելով իր ավարը:
– Ա՛յ դու, նզովյալ շուն, – գոչեց Սարդը՝ տեսնելով կրծած ոսկորը: – Ուրեմն ա՞յս ես բերել: Քեզ ուղարկում եմ փայտի, իսկ դու ոսկոր ես բերում: Դե՛ սպասիր, ես քեզ ցույց կտամ, միայն թե կարողանամ բռնել:
Եվ շարունակելով հայհոյանքը՝ սկսեց սողալ շան հետևից:
Ես այլևս չկարողացա քնած ձևանալ: Տեղիցս բարձրացա և Սարդին հարցրի, թե ինչո՞ւ է բարկացել:
– Ես նրան ցույց կտամ, հենց որ բռնեցի, – պատասխանեց նա շարունակելով հետապնդել շանը: – Բռնիր դրան, խնդրում եմ:
– Բայց ի՞նչ է արել, – հարցրի ես, փորձելով բռնել շանը, որը նետի պես սլացավ իմ կողքով:
– Ինչ է արե՞լ, – պատասխանեց Սարդը՝ հոգնածությունից հազիվ շունչ առնելով: – Նա պարզապես ծաղրում է ինձ, գիտե, որ ես կրակ վառել չեմ կարող, մինչև որ ինքը փայտ չբերի: Դա ամեն առավոտ նրա աշխատանքն է: Եվ ի՞նչ: Երեկ նա ինձ համար բերեց երեք հատ ցեխոտ, թաց տաշեղ, որոնք բանի պետք չէին: Ես նրան ներեցի: Այսօր դիտմամբ նրան հոտոտելու տվի մի լավ, չոր փայտի կտոր, որպեսզի հասկանա, թե ինձ ինչ է հարկավոր, իսկ նա գնացել է զբոսնել, իր համար ոսկորներ է հավաքել և դեռ համարձակվում է քարշ տալ այստեղ: Հիմա նա պիտի կրծի դրանք, իսկ ես պետք է առանց կրակի նստեմ մինչև Սեմը տուն վերադառնա, այսինքն՝ մինչև ժամը տասը-տասնմեկը, այնինչ իմ բոլոր ոսկորները ցավում են, այնպե՜ս են տնքում:
Խեղճ հաշմանդամի զայրույթը փոխվեց տխրության, նա լաց եղավ և սկսեց աչքերը սրբել իր կեղտոտ ձեռքերով:
– Դե լավ, մի լաց, ընկեր, – ասացի ես, խիստ զգացվելով նրա դժբախտ դրությունից, – մենք կրակ կունենանք, հիմա ես կգնամ և ածուխ կխնդրեմ միստր Բելչերից: Նա կտա, չէ՞:
– Նրան մնար՝ կտար, բայց կինը չի տա, – շշնջաց Սարդը: – Եթե նա իմանա, որ ես տղաների վերադառնալուց շուտ կրակ եմ վառում, ուղղակի կսպանի ինձ: Դրա համար էլ ես այսպիսի խորամանկություններ եմ անում, որպեսզի փայտ ճարեմ:
Անցյալ գիշերը, երբ դուրս էի գալիս միսիս Ուինքշիփի տնից, նա իմ բուռը դրեց վեց պեննիանոց մի դրամ:
– Դու միայն ինձ ասա, թե այստեղ մոտերքը որտեղ խանութ կա,- ասացի ես, – մենք մեզ համար կրակ կճարենք, ես կես պեննի ունեմ:
– Ինչպե՞ս, դու կես պեննիի ածուխ կգնե՞ս, – գոչեց Սարդը, և նրա խամրած աչքերը փայլեցին ուրախությունից: – Խանութն այստեղից մոտիկ Է, հենց փողոցի անկյունի այն կողմը: Միայն թե, գիտե՞ս ինչ: Գուցե քեզ մոտ էլի՞ մի կես պեննի կգտնվի:
– Այ, եթե մենք մեզ համար տաք սուրճ եփեի՜նք: Դա գիտե՞ս որքան հիանալի բան է, երբ մարդու բոլոր ոսկորները ցավում են: Ես մի փոքրիկ կաթսա էլ ունեմ, նրա մեջ կարող Էինք եփել:
Եթե ես ստիպված լինեի սուրճի վրա ծախսել ամբողջ հինգ պեննին, որ ածուխը գնելուց հետո մնալու էր ինձ մոտ, նույնիսկ այդ դեպքում չէի կարող հակառակվել Սարդի աղերսական հայացքին:
Տասը րոպեից ես գնումներով վերադարձա, և մի ժամ հետո ես ու Սարդն արդեն նստած էինք գոլորշի արձակող փոքրիկ կաթսայի մոտ: Ես սուրճը խմում էի կոտրված կավե կճուճի տակով, իսկ նա մի հին երկաթե գդալով խմում էր ուղղակի կաթսայի միջից, որ փոխարինում էր սրճամանին: Տաք խմիչքը հանգստացրեց խեղճ Սարդի ցավերը, նա զվարթացավ, զրուցասեր դարձավ և ինձ պատմեց իր ամբողջ պատմությունը:
Նա որբ էր եղել և մանկությունից ապրել էր բանվորական տանը: Չորս տարի սրանից առաջ նրան աշակերտ էին տվել միստր Բելչերին: Մի ամբողջ տարի գործը լավ էր ընթանում: Թորիասը (այդ էր նրա իսկական անունը) շատ ժիր ու ճարպիկ տղա էր, որի համար էլ Սարդ մականունն էր ստացել, իսկ միստր Բելչերը նրան կերակրում էր, հագցնում և արհեստ էր սովորեցնում: Բայց մի ձմեռային դժբախտ օր միստր Բելչերին կանչել էին մաքրելու երկար ժամանակ առանց գործածության մնացած շոգեմեքենայի կաթսան: Սարդն ստիպված էր եղել մտնել կաթսայի մեջ, համարյա ամբողջ օրը պառկել սառած երկաթի վրա և քերել ու մաքրել ժանգոտած կաթսայի ներքին մասերը: Այս աշխատանքի ժամանակ տղան մրսել էր, նրա ոտքերը հոդացավ էին ստացել, նա ոչ միայն ծխնելույզ մաքրել, այլև ոտքի վրա կանգնել կամ քայլել չէր կարող: Միստր Բելչերը նրան տեղավորել էր իր խոհանոցում: Նա պետք է սպասարկեր մյուս աշակերտներին, նրանց նախաճաշի համար սուրճ եփեր և ընթրիքի համար՝ խաշիլ: Երբ տիրոջ գործերը վատացել էին, և նա ստիպված էր եղել իր աշակերտներին արձակել, Թոբիասը մնացել էր առանց գործի, բայց և այնպես միստր Բելչերը պարտավոր էր նրան կերակրել մինչև յոթ տարվա ժամկետը լրանալը, ինչպես նշված էր պայմանագրում:
– Իսկ ինչքա՞ն ուտելիք են տալիս քեզ, – հարցրի ես:
– Դե իհարկե ոչ այնքան, որքան ես ցանկանում եմ: Բայց գանգատվել չեմ կարող, ինչի՞ համար են ինձ կերակրում, քանի որ ես ոչինչ չեմ անում: Ասենք, ինչպես Սեմն է ասում, ես առողջ լինելու դեպքում էլ ոչինչ չպետք է անեի: Նա ասում է, որ իրենք բոլորը միասին երբեմն շաբաթական մեկ ֆունտ էլ չեն վաստակում:
– Բայց կարծեմ Նրանք շատ են ստանում գյուղերում կատարած գիշերային աշխատանքների համար, – հարցրի ես:
– Զարմանալի բան, – շարունակեց Սարդը՝ չլսելով իմ դիտողությունը, – շաբաթական ընդամենը մի ֆունտ են վաստակում, բայց շարունակ նորանոր շորեր են կարում: Մի ձին քիչ էր, երկրորդն էլ գնեցին, այն էլ ի՜նչ ձի: Սեմն ասում է, որ շոգեքարշի պես է վազում:
– Դե ի՞նչ կա որ, – ասացի ես, – ձի և սայլակ ունենալը ձեռնատու բան է:
– Բայց հենց բանն էլ այն է, – ձայնը ցածրացնելով ասաց Սարդը, – որ նրանք ամբողջ օրը այդ ձին պահում էին գոմում, փակի տակ:
– Ի՜նչ է, ուրեմն գողացել են:
– Ի՞նչ գողանալ: Սեմն ինքն է տեսել, թե ինչպես նրանք մաքուր փողով երեսուն ֆունտ են վճարել նրա համար:
– Եվ երբեք այդ ձին չե՞ն լծում:
– Ցերեկը՝ երբեք: Նոր աշխետը լծում են միայն գիշերները: Սը՛ս… Դու ոչ ոքի չասես, թե քեզ ինչ ասացի:
– Ինչո՞ւ: Մի՞թե գաղտնիք է, որ մեր տերը աշխետ ձի ունի:
– Ոչ, գաղտնիքն այդ չէ, այլ այն, թե նրանք ուր են գնում այդ ձիով:
– Ինչպե՞ս թե ուր: Գնում են գիշերային աշխատանքի: Դու ինքդ ասացիր, որ դա ձեռնտու գործ է:
– Այո, ձեռնտու է: Գյուղական ծխնելույզները հաճախ մաքրում են, և նրանց մեջ մուր չկա, համենայն դեպս՝ սովորական մուր, – ասաց Սարդը՝ տարակուսանքով գլուխն օրորելով:
Այդ րոպեին խոհանոց մտավ Սեմը և իր գալով վերջ դրեց մեր խորհրդավոր խոսակցությանը:
Շուտով ես իմացա, որ Սարդը և Սեմը ճիշտ են ասել, և որ ապրելով միստր Բելչերի մոտ՝ ինձ համար իրոք դժվար է ծխնելույզ մաքրողի արհեստը սովորել: Ես համարյա բոլորովին անելիք չունեի: Սակավ էր պատահում, որ միստր Բելչերը և Նեդ Փերքսը գործ ունենայինք և այդ դեպքում Սեմը գնում էր նրանցից մեկի հետ, ես՝ մյուսի: Սովորաբար տուն էինք վերադառնում առավոտյան ժամը 10-ին, 11-ին, և այն փոքր աշխատանքը, որ ես կատարում էի, ամենևին էլ հոգնեցուցիչ չէր: Երբ մենք մի տանից մյուսն էինք փոխադրվում, ես փոխադրում էի մեքենայի մի մասը, ձողեր էի տալիս միստր Բելչերին, որպեսզի նա դրանք ամրացնի և իրար հետ կապի, երբ քանդված էին լինում, և վերջապես երբ աշխատանքը ավարտված էր լինում, վառարանի շուրջը ավլում էի հատակը: Նախաճաշից հետո ես ինչ ուզենայի կարող էի անել, և որովհետև ինձ լավ էին կերակրում, ամենևին էլ չէի անհանգստանում, որ զբաղմունք չունեմ:
Միստր Բելչերն էլ չէր հետևում, որ ավելի շատ աշխատանք ճարի:
– Պարոն, – ասացի նրան, երբ մի առավոտ գնում էինք աշխատանքի, – լուսամուտները փակված են, և ոչ ոք չգիտե, որ ծխնելույզ մաքրող է անցնում: Կուզե՞ք ես գոռամ՝ «Ծխնելույզ մաքրող, ծխնելույզ մաքրող»: Ես ուժեղ ձայն ունեմ, շատերը ինձ կլսեն և մենք տասնապատիկ ավելի աշխատանք կունենանք:
– Հարկավոր չէ, Ջիմ, – պատասխանեց միստր Բելչերը: – Իմ դռանը ցուցանակ է փակցված և ամեն ոք, ում որ պետք լինի իմ ծառայությունը, կարող է դիմել ինձ:
Նա միշտ գրպանում շատ փող էր ունենում: Առավոտյան միստր Փերքսի հետ ռոմ էր խմում, իսկ երեկոներն անց էր կացնում պանդոկում, որտեղ ծխամորճ էր ծխում և հարբեցողությամբ զբաղվում:
Շաբաթական երկու անգամ նրանք գնում էին գիշերային աշխատանքի և իրենց հետ տանում էին Սեմին: Սեմը շատ էր սիրում այդ ուղևորությունները, մեկնելուց առաջ նրան կերակրում էին համեղ ընթրիքով և մի գավաթ ռոմ էին տալիս, որ տաքանա: Միստր Բելչերը և Փերքսը գնում էին երկուսով, բանվորական հագուստով, և իրենց հետ վերցնում էին ծխնելույզ մաքրելու մեքենան, գործիքներով լի մեկ երկար պարկ, մի դատարկ պարկ, մի լապտեր և ջրով լի մի շիշ: Տուն էին վերադառնում երբեմն ժամը երկուսին, երբեմն չորսին: Սեմը պատմում էր, որ երբեմն աշխատանքը կատարած է լինում որևէ մեկ ուրիշը, կամ թե որևէ պատճառով այդ անգամ աշխատանքը կատարել հնարավոր չի լինում, և այդպիսի դեպքերում վերադառնում էին դատարկաձեռն: Իսկ երբ աշխատանքը հաջող էր լինում, տուն էին բերում մի պարկ լիքը մուր: Տեղ հասնելուն պես նրանք Սեմին ուղարկում էին քնելու, իսկ իրենք դեռ երկար ժամանակ մնում էին գոմում, երևի միստր Բելչերի թանկարժեք ձիուն էին խնամում:
Մեզ տղաներիս առանձնապես հետաքրքրում էր այն հարցը, թե ո՞ւր է կորչում գյուղական ծխնելույզներից բերած մուրը:
– Ի՞նչ ես կարծում, Սեմ, – հարցնում էի ես, – որտե՞ղ են թաքցնում նրանք այդ մուրը:
– Չգիտեմ, – պատասխանում էր Սեմը: – Նեդ Փերքսը մրով լիքը մեծ պարկը քարշ է տալիս, տանում գոմը, իսկ հետո այդ մուրը չգիտեմ ուր է չքանում:
– Մի՞թե Նեդը իր հետ տանում է մուրը, – տարակուսանքով մտածում էինք մենք: – Չէ՞ որ նա ծխնելույզ մաքրելու ձեռնարկություն չունի:
Նեդ Փերքսը Բելչերի մոտ չէր ապրում: Նա իր տունն ուներ Նյուգեթի ճանապարհին, և աշխատանքը վերջացնելուց հետո մեծ մասամբ իր տուն էր գնում փոքրիկ սայլակով:
– Իսկ ինչո՞ւ Սարդի շնիկն այնքան անհանգստանում է, երբ Փերքսը գիշերելու է մնում Բելչերի մոտ, – ասում էի ես:
– Ես կարծում եմ շնիկը Փերքսին չի սիրում, – պատասխանում էր Սեմը, – կամ գուցե գյուղական մրի հոտը դուր չի գալիս նրան: Երևի Նեդը իր հետ տանում է այն, երբ գնում է: Իսկ երբ Նեդը մեզ մոտ է գիշերում, Պինչը այնպես է ոռնում ու վնգստում, որ ուղղակի քնել չի լինում:
– Գուցե նա առնետի հոտ է առել, – ասաց Սեմը, – երբ Պինչը սովորականից ավելի էր կատաղել և թաթերով հողը փորփրում էր խոհանոցն ու գոմը միմյանցից բաժանող պատի տակ, – գոմում առնետներ կան:
– Ո՛չ, դա առնետի բան չէ, – շշուկով պատասխանեց Սարդը, փաղաքշանքով և սպառնալիքներով շանն ստիպելով, որ հանգիստ պառկի: – Բանն այն է, որ Փերքսը չի գնացել և այսօր չի գնալու, սարսափելի է։ Ճիշտ չէ՞, Ջիմ:
– Սարսափելի է, որովհետև քո Պինչն այդպես անհանգստանում է, – պատասխանեցի ես:
– Ջիմ, – խոսեց Սարդը մի քանի րոպե լռելուց հետո, – դու շների մասին բան գիտե՞ս: Նրանք հո խելոք են, շատ բան են հասկանում, ճիշտ չէ՞։
Ես շատ էի ուզում քնել, բայց խղճում էի Սարդին, որը երևի տառապում էր անքնությունից և ուզում էր զրուցել ինձ հետ: Ես նրան պատմեցի իմ լսած երկու-երեք պատմություններ խելոք շների մասին:
– Այո, պատահում է, որ նրանք ավելի խելոք են լինում, – պատասխանեց նա, երբ վերջացրի իմ պատմությունները: – Դու որևէ բան լսե՞լ ես շնաձկների մասին, Ջիմ:
– Ոչ, չեմ լսել:
– Այդ շնաձկները շատ հետաքրքիր արարածներ են: Եթե նավի վրա մի նավաստի է մեռնում, նրանք մոտենում են նավեզրին, որ երբ նավաստուն ծովը նետեն, իրենք ուտեն:
– Վերջ տուր, Սարդ, ես այդպիսի պատմություններ լսել չեմ ուզում: Ինչո՞ւ ես վախեցնում ինձ: Եթե ուզում ես զրուցել, խնդրեմ, ես պատրաստ եմ զրուցելու շների մասին, միայն ոչ մեռելների:
– Ես միայն ուզում էի ասել, որ շներն էլ այնպիսի խելք ունեն, ինչպես շնաձուկը, Ջիմ, միայն թե նրանք դրա համար չեն ուրախանում, այլ վախենում են, հենց որ հոտ են առնում, սկսում են ոռնալ:
– Ինչի՞ հոտ են առնում:
– Դե դու չես ուզում, որ դրա մասին խոսեմ: Այնպես էլի, ինչպես շնաձկները և…
– Դե բավական է, ես այլևս քեզ հետ խոսել չեմ ուզում: Բարի գիշեր, ես քնել եմ ուզում:
Մյուս օրը միստր Բելչերի հետ աշխատանքի գնալիս տեղը եկավ, և ես նրան պատմեցի Սարդի արած պատմությունը շնաձկների մասին: Նա ծիծաղեց, ապա հարցրեց.
– Իսկ ինչու պատմեց նա այդ պատմությունը: Դրանից առաջ ինչի՞ մասին էիք խոսում:
Ես պատմեցի Պինչի տարօրինակ արարքների մասին և Սարդի հետ ունեցած մեր ամբողջ խոսակցությունը: Միստր Փերքսը ևս մեզ հետ էր: Նա և իմ տերը մի տեսակ իրար նայեցին և ինձ ուղարկեցին մի ուրիշ տեղ: Հենց այդ գիշեր Սարդի շնիկն անհետացավ և այլևս տուն չվերադարձավ, մեծ վիշտ պատճառելով իր տիրոջը:

Գլուխ 21. ԻՄ ՑԱՆԿՈՒԹՅՈՒՆԸ ԿԱՏԱՐՎՈՒՄ Է