«Վինի Թուխը և բոլորը-բոլորը»։ Գլուխ երկրորդ

2

Որտեղ Վինի-Թուխը հյուր է գնում և ընկնում անելանելի վիճակի մեջ

Մի սովորական օր, քթի տակ մի նոր երգ քրթմնջալով՝ Վինի-Թուխը (ի միջի այլոց, կարճության համար երբեմն նրան անվանում էին պարզապես Թուխ) ուռած-փքված զբոսնում էր Անտառում։

Իսկ փքվելու պատճառ նա ուներ, որովհետև այդ երգ-քրթմնջիկը ինքն էր հորինել այսօր առավոտյան, երբ, ինչպես միշտ, հայելու առջև լիցքային վարժություններ էր կատարում։ Պետք է ասեմ, որ Վինի-Թուխը շատ էր ուզում նիհարել, ուստի ջանասիրաբար մարմնամարզությամբ էր զբաղվում։ Նա բարձրանում էր հետևի թաթերի ծայրերին, ամբողջ մարմնով ձգվում էր ու միաժամանակ երգում․

― Տարա-տարա-տարա-րա՛։

Իսկ հետո, երբ կռանում էր, փորձելով առջևի թաթերը գետնին հասցնել (իհարկե, ապարդյուն), այսպես էր երգում։

― Տարա-տարա-տարա-վա՜յ, օգնեցե՜ք, տրամ-պա-պա՛։

Ահա այսպես ծնվեց այդ երգ-քրթմնջիկը։ Նախաճաշից հետո Վինին շարունակ երգը կրկնում էր քթի տակ, քրթմնջում էր ու քրթմնջում, մինչև որ անգիր արեց։ Այդ Քրթմնջիկի բառերը մոտավորապես այսպիսին էին․

Տարա-տարա-տարա-րա՛,

Տրամ-պամ-պամ-տիրամ-պամ-պա՛։

Տիրի-տիրի-տիրի-րի՛,

Տրամ-պամ-պամ-տիրիրիմ-պիմ-պի՛։

Եվ ահա քրթմնջալով քթի տակ այս Քրտմնջիկը և մտածելով, իսկ Վինի-Թուխը մտածում էր այն մասին, թե ինչ կլիներ, եթե նա՝ Թուխը, չլիներ Վինի-Թուխ, այլ բոլորովին-բոլորովին մեկ ուրիշը, նա աննկատելիորեն հասավ զառիվեր լանջին, որտեղ ավազի մեջ մի լայն անցք էր երևում։

― Օհո՛ ― ասաց Թուխը։ ― Տրամ-պամ-պամ-տիրիրամ-պամ-պա՛։ Եթե ես ինչ-որ բան հասկանում եմ, ապա անցքը բույն է, իսկ բույնը՝ Ճագար, իսկ Ճագարը՝ լավ ընկեր, իսկ լավ ընկերը դա այն ընկերն է, որն ինձ որևէ բանով կհյուրասիրի և հաճույքով կլսի իմ Քրթմնջիկը։ Ա՛յ քեզ բախտ։

Եվ Թուխը կռացավ, գլուխը մտցրեց անցքի մեջ ու գոռաց․

― Հե՜յ։ Ո՞վ կա տանը։

Պատասխանի փոխարեն ներսից լսվեց թփթփոց, որից հետո դարձյալ լռություն տիրեց։

― Ես հարցնում եմ՝ «Հե՜յ։ Ո՞վ կա տանը»։ ― Բարձր-բարձր կրկնեց Թուխը։

― Ոչ ոք, ― պատասխանեց ինչ-որ մեկի ձայնը։ ― Եվ կարիք էլ չկա այդպես ոռնալու, ― ավելացրեց ձայնը, ― առաջին անգամ էլ հիանալի հասկացա։

― Ներեցեք, ― ասաց Վինի-Թուխը։ ― Իսկապե՞ս տանը ոչ ոք, ոչ ոք չկա։

― Ոչ ոք, ոչ ոք չկա, ― պատասխանեց ձայնը։

Վինի-Թուխը գլուխը դուրս հանեց անցքից ու մտքի մեջ ընկավ։

Նա մտածեց այսպես․ «Չի կարող պատահել, որ ներսում ոչ ոք, ոչ ոք չլինի։ Այնուամենայնիվ ինչ-որ մեկը այնտեղ կա․ չէ՞ որ ինչ-որ մեկը պիտի լիներ, որ ասեր` «Ոչ ոք, ոչ ոք չկա»։

Եվ զարմանալի չէ, որ նա նորից կռացավ, գլուխը նորից մտցրեց անցքի մեջ ու ասաց․

― Լսիր, Ճագար, այդ դու չե՞ս։

― Ոչ, ես չեմ, ― ասաց Ճագարը իսկապես փոխված ձայնով։

― Ձայնը նույնպես քոնը չի՞։

― Իմ կարծիքով՝ ոչ, ― ասաց Ճագարը։ ― Իմ կարծիքով, սա բոլորովին նման չէ իմ ձայնին։ Եվ նմա՛ն էլ չպիտի լինի։

― Ահա թե ի՛նչ, ― ասաց Թուխը։

Նա գլուխը նորից դուրս հանեց և նորից մտքի մեջ ընկավ։ Իսկ հետո նորից գլուխը ներս խոթեց անցքից ու ասաց․

― Բարի եղեք, ասացեք ինձ, խնդրում եմ, որտե՞ղ է Ճագարը։

― Նա հյուր է գնացել իր բարեկամ Վինի-Թուխին։ Եթե չգիտես, իմացիր, որ նրանք աննման բարեկամներ են։

Այստեղ Վինի-Թուխը զարմանքից «ախ» քաշեց։

― Բայց ախր, այդ ե՛ս եմ, ― ասաց նա։

― Ի՞նչ է նշանակում «ես եմ»։ «Ես եմ»-ները տարբեր են լինում։

― Այս «ես եմ»-ը նշանակում է, որ այդ ես եմ՝ Վինի-Թուխը։

Այս անգամ զարմացավ Ճագարը։ Վինի-Թուխից էլ շատ զարմացավ։

― Իսկ դու չե՞ս սխալվում, ― հարցրեց նա, ― համոզվա՞ծ ես։

― Իհարկե՛, իհարկե՛, համոզված եմ, ― ասաց Վինի-Թուխը։

― Դե լա՛վ, որ այդպես է, ներս արի։

Եվ Թուխը ներս սողաց։ Նա խցկվում էր, խցկվում, խցկվում և վերջապես հայտնվեց բնի մեջ։

― Դու միանգամայն իրավացի էիր, ― ասաց Ճագարը, ոտքից գլուխ ուշադիր զննելով նրան։ ― Իսկապես դու ես։ Ողջո՛ւյն, ուրախ եմ, որ տեսնում եմ քեզ։

― Իսկ դու ո՞ւմ տեղն էիր ինձ դրել։

― Դե, ով ասես կարող է լինել։ Դու էլ լավ գիտես, որ այստեղ, Անտառում, ամեն մեկին չի կարելի տուն թողնել։ Զգուշությունը երբեք չի վնասում։ Դե լավ, ժամանակը չէ՞ արդյոք, որ մի բան ուտենք։

Վինի-Թուխը երբեք դեմ չէր մի բան ուտելուն, հատկապես առավոտյան ժամը տասնմեկին, երբ նախաճաշը վաղուց արդեն ավարտվել էր, իսկ ճաշը չէր էլ մտածում սկսվել։ Եվ իհարկե, նա շատ ուրախացավ, տեսնելով, որ Ճագարը բաժակներ ու ափսեներ է դնում սեղանին։ Իսկ երբ Ճագարը հարցրեց․ «Հացի վրա ի՞նչ քսեմ՝ մեղր, թե խտացրած կաթ», Թուխը հիացմունքով վրա տվեց․ «Եվ մեկից, և մյուսից», իսկ քիչ հետո սթափվելով, որպեսզի շատ աչքածակ չերևա, շտապեց ավելացնել․ «Իսկ հաց կարելի է բոլորովի՛ն չտալ»։

Դրանից հետո Վինի-Թուխը լռեց ու երկար ժամանակ չէր խոսում, որովհետև նրա բերանը սաստիկ կարևոր գործով էր զբաղված։

Իսկ էլ ավելի հետո, քաղցր-քաղցր ձայնով ինչ-որ բան մռմռացնելով, իսկ Վինի-Թուխի ձայնը իսկապես ասես մեղրից լիներ, նա վեր կացավ սեղանից, սրտանց սեղմեց Ճագարի թաթիկն ու ասաց, որ արդեն իր գնալու ժամանակն է։

― Արդե՞ն, ― քաղաքավարությամբ հարցրեց Ճագարը։

Դժվար է երաշխավորել, որ Ճագարը չմտածեց․ «Այնքան էլ քաղաքավարի բան չէ կշտանալուն պես հրաժեշտ տալը»։ Բայց բարձրաձայն ոչինչ չասաց, որովհետև շատ խելացի Ճագար էր։

Բարձրաձայն նա ասաց․

― Արդե՞ն։

― Դե, ― կմկմաց Թուխը, ― ես կարող եմ մի քիչ էլ մնալ, եթե միայն դու… եթե քեզ մոտ… ― կմկմում էր նա և չգիտես ինչու աչքը չէր հեռացնում պահարանից։

― Ճիշտն ասած, ես էլ էի պատրաստվում գնալ զբոսանքի, ― ասաց Ճագարը։

― Ա-ա՜, որ այդպես է ես էլ գնամ։ Մնաս բարո՛վ։

― Գնաս բարո՛վ, եթե քեզ էլ ուրիշ ոչինչ պետք չէ։

― Իսկ որևէ բան դեռ մնացե՞լ է, ― հարցրեց Թուխը, կրկին աշխուժանալով։

Ճագարը բացուխուփ արեց բոլոր կաթսաները, նայեց բոլոր ամանների մեջ և հոգոց հանելով ասաց․

― Ափսո՜ս, ոչինչ չի մնացել։

― Ես այդպես էլ գիտեի, ― գլուխն օրորելով, կարեկցեց Թուխը։ ― Դե, մնաս բարով, ես գնացի։

Եվ նա սկսեց բնից դուրս սողալ։ Առջևի թաթերով ամբողջ ուժով նա իրեն քաշում էր առաջ, ինչքան ուժ ուներ իրեն առաջ էր հրում հետևի թաթերով… և որոշ ժամանակ անց երևաց նրա քիթը։ Հետո երևացին ականջները… ապա՝ առջևի թաթերը… հետո՝ ուսերը… իսկ հետո…

Իսկ հետո Վինի-Թուխը գոռաց․

― Վա՜յ, օգնեցե՜ք։ Ավելի լավ է հետ սողամ։

Ավելի հետո նա գոռաց․

― Վա՜յ, փրկեցե՜ք։ Չէ՛, ավելի լավ է առաջ սողամ։

Եվ, վերջապես, նա ոռնաց ամբողջ կոկորդով․

― Վա՛յ-վա՛յ-վա՛յ։ Փրկեցե՜ք-օգնեցե՜ք։ Ոչ առաջ եմ գնում, ոչ հետ։

Ճագարը, եթե հիշում եք, մտադիր էր զբոսանքի գնալ։ Բայց տեսնելով, որ շքամուտքը անդառնալի փակվել է, դուրս եկավ հետնամուտքից և, շրջանցելով բույնը, մոտեցավ Թուխին, ավելի ճիշտ նրա այն կեսին, որ երևում էր։

― Ի՞նչ է պատահել, ― հարցրեց նա, ― մնացել ես անցքի մե՞ջ։

― Ո-ո՛չ, պարզապես հանգստանում եմ, ― աշխատելով անհոգ երևալ, պատասխանեց Թուխը։ ― Պարզապես հանգստանում եմ, մտածում եմ և երգում իմ քեֆին…

― Հապա մի տուր թաթդ, ― խիստ ձայնով ասաց Ճագարը։

Վինի-Թուխը տվեց թաթը, և Ճագարն սկսեց քաշել։

Նա քաշում էր ու քաշում, ձգում էր ու ձգում, մինչև որ Վինի-Թուխը գոռաց․

― Վա՛յ-վա՛յ-վա՛յ, ցավում է։

― Հիմա ամեն ինչ պարզ է, ― ասաց Ճագարը, ― դու չես կարող դուրս գալ, որովհետև դեմ ես առել։

― Որովհետև, ― բարկացավ Թուխը, ― որովհետև բնիդ մուտքը չափազանց նեղ է։

― Ոչ, պատճառն այն է, որ ինչ-որ մեկը աչքածակություն էր անում, ― խիստ ասաց Ճագարը։ ― Ինձ ամբողջ ժամանակ թվում էր, թեև քաղաքավարությունից դրդված ոչինչ չէի ասում, թե ինչ-որ մեկը չափազանց շատ է ուտում։ Եվ ես հաստատ համոզված եմ, որ այդ «ինչ-որ մեկը» ես չէի։ Ուրիշ ճար չկա, ստիպված եմ գնալ Քրիստոֆեր Ռոբինի հետևից։ Գուցե նա օգնի։

Քրիստոֆեր Ռոբինը՝ Վինի-Թուխի և Ճագարի մտերիմ բարեկամը, ապրում էր, ինչպես գիտեք, կանաչ դուռ ունեցող տնակում, Անտառի մյուս ծայրում։ Բայց նա անմիջապես օգնության եկավ և տեսնելով Վինի-Թուխի առջևի կեսը, այնպիսի քնքշությամբ ասաց՝ «Ա՛խ, դու իմ հիմա՛ր արջուկ», որ բոլորն էլ թեթևություն զգացին։

― Իսկ ես հենց նոր մտածում էի, ― քիթը վեր քաշելով ասաց Թուխը, ― որ խեղճ Ճագարին այլևս երբեք-երբեք չի վիճակվի տուն մտնել շքամուտքից… Եթե այդպես լիներ, ես շատ կտխրեի։

― Ես նույնպես, – ասաց Ճագարը։

― Չի վիճակվի տուն մտնել շքամուտքի՞ց, ― կրկնեց Քրիստոֆեր Ռոբինը։ ― Իսկ ինչո՞ւ։ Կարծում եմ, որ կվիճակվի…

― Այ դա լավ է, ― թեթևացած շունչ քաշեց Ճագարը։

― Թերևս ստիպված լինենք բնի մեջ հրել, եթե չկարողացանք դուրս քաշել, ― ասաց Քրիստոֆեր Ռոբինը։

Այստեղ Ճագարը մտահոգ քորեց ականջի հետևն ու ասաց, որ եթե Վինի-Թուխին հետ հրեն ապա նա ընդմիշտ կմնա ներսում։ Եվ չնայած ինքը՝ Ճագարը, անսահման ուրախ է, որ Թուխին շարունակ իր կողքին կտեսնի, բայց այնուամենայնիվ, ինչ ուզում ես ասա, ոմանց վայել չէ գետնի երեսին ապրել, իսկ ոմանց էլ՝ գետնի տակ, և…

― Քո կարծիքով, ես երբեք-երբեք դուրս չե՞մ գա այստեղից, ― խեղճացած հարցրեց Թուխը։

― Իմ կարծիքով, քանի որ կիսով չափ դուրս ես եկել, ապա ափսոս է, որ մնաս ճանապարհի կեսին, ― ասաց Ճագարը։

Քրիստոֆեր Ռոբինը գլխով արեց։

― Միայն մի ելք կա, ― ասաց նա, ― հարկավոր է սպասել, մինչև դու նորից նիհարես։

― Իսկ շատ պիտի սպասե՞մ, ― վախեցած հարցրեց Թուխը։

― Մոտ մի շաբաթ։

― Վա՜յ, ես մի շաբաթ ո՞նց ցցվեմ այստեղ։

― Ցցվելուց հեշտ բան չկա քեզ համար, իմ հիմար արջուկ։ Քեզ այստեղից դուրս հանելն է դժվար։

― Մի տխրի, մենք քեզ համար գրքեր կկարդանք, ― ուրախ բացականչեց Ճագարը։ ― Միայն թե ձյուն չգա… Հա, մի բան էլ ասեմ, ― ավելացրեց նա, ― դու, բարեկամս, զբաղեցրել ես համարյա ամբողջ սենյակս… Եթե թույլ տաս, ես քո հետևի թաթերից սրբիչներ կկախեմ։ Ինչո՞ւ իզուր տեղը ցցվեն, երբ դրանցից հրաշալի կախիչներ դուրս կգան սրբիչի համար։

― Վա՛յ-վա՛յ-վա՛յ, մի ամբողջ շաբաթ, ― տխուր ասաց Թուխը։ ― Իսկ ո՞նց եմ ճաշելու։

― Դու, սիրելիս, չես ճաշելու, ― ասաց Քրիստոֆեր Ռոբինը, ― որովհետև ինչքան շուտ նիհարես, այնքան լավ։ Իսկ բարձաձայն ընթերցանություն մենք քեզ խոստանում ենք։

Վինի-Թուխը ուզում էր հառաչել, բայց չկարողացավ․ շատ ամուր էր դեմ առել։ Նա մի կաթիլ արցունք թափեց ու ասաց․

― Գոնե հեշտ մարսողական գրքեր կարդացեք, որոնք կմխիթարեն ու հույս կներշնչեն անելանելի վիճակում գտնվող դժբախտ արջուկիս…

Եվ ահա մի ամբողջ շաբաթ Քրիստոֆեր Ռոբինը հենց մի այդպիսի հեշտ-մարսողական, այսինքն՝ հասկանալի ու հետաքրքիր գիրք էր կարդում Վինի-Թուխի Հյուսիսային Կեսի մոտ, իսկ Ճագարը լվացված սպիտակեղենը կախ էր տալիս Հարավային Կեսից… Իսկ Թուխը բարակում էր, բարակում էր ու բարակում։

Իսկ երբ շաբաթը վերջացավ, Քրիստոֆեր Ռոբինը ասաց․

― Ժամանակն է։

Նա բռնեց Թուխի առջևի թաթերից, Ճագարը բռնեց Քրիստոֆեր Ռոբինից, իսկ Ճագարի բոլոր Ազգականներն ու Ծանոթները (նրանք չափազանց շատ էին) բռնեցին Ճագարից և ամբողջ ուժով սկսեցին քաշել։

Սկզբում Վինի-Թուխը ասում էր․

― Վա՛յ։

Հետո մեկ ուրիշ բառ էր ասում․

― Վա՛խ։

Իսկ ավելի հետո նա բոլորովին-բոլորովին անսպասելի ասաց․

― Կլո՛փ, ― ճիշտ և ճիշտ շշի բերանից դուրս թռչող խցանի նման։

Այստեղ թե Քրիստոֆեր Ռոբինը, թե Ճագարը, թե Ճագարի բոլոր Ազգականներն ու Ծանոթները, մի խոսքով, բոլորը միասին գլուխկոնծի տվեցին։

Իսկ այդ կույտի վերևում հայտնվեց ազատված Վինի-Թուխը։

Վինի-Թուխը ի նշան երախտագիտության՝ ուռած-փրկված տեսքով գլուխ տվեց իր բարեկամներին, իսկ հետո նույն փքված տեսքով գնաց զբոսնելու Անտառում, չմոռանալով ճանապարհին երգել իր երգը։ Իսկ Քրիստոֆեր Ռոբինը նայեց նրա հետևից ու քնքշանքով շշնջաց․

― Ա՛խ, դու իմ հիմա՛ր արջուկ։

Գլուխ երրորդ