Անվտանգության կանոններ. ինչպես վարվել

Անվտանգության կանոնները երեխաներին սովորեցրեք աստիճանաբար։ Նրա մոտ չպետք է կասկած ծագի, թե արտաքին աշխարհը վատն է։ Երեխան պետք է լինի ուշադիր ու որոշ իրավիճակներում՝ զգույշ, իսկ մնացած ժամանակ վայելի կյանքի ամենասքանչելի ժամանակաշրջանը՝ մանկությունը։

1. Ո՞ւմ համար կարելի է բացել դուռը, եթե փոքրիկը տանը մենակ է։
Չի կարելի դուռը բացել օտար մարդկանց առջև։ Այդ մասին գիտեն բոլորը։ Համոզվեք, որ փոքրիկը ճիշտ է հասկացել այս կանոնը։ Շատ երեխաներ մտածում են, որ դռան հետևում գլխավոր վտանգը տղամարդիկ են։ Սակայն փոքրիկներին պետք է բացատրել, որ վտանգավոր կարող են լինել նաև բարի տատիկներն ու գեղեցիկ մորաքույրները, ինչպես նաև անմեղ թվացող երեխաները։

2. Օտարը վստահեցնում է, որ ծնողները ուղարկել են փոքրիկի հետևից։ Ինչպե՞ս վարվել։
Նման դեպքերում պետք է երեխայի հետ գաղտնաբառ որոշել։ Եթե անծանոթը գաղտնաբառը չգիտի, կամ ասում է, թե մոռացել է, ոչ մի դ եպքում չի կարելի նրան լսել ու հետը գնալ։ Նման պարագայում փոքրիկը պետք է մոտակա մեծահասակ անցորդների ուշադրությունը հրավիրի ու նրանց պատմի, որ անծանոթն ուզում է իրեն տանել։

3. Ինչպե՞ս վարվել, եթե անծանոթը բռնել ու բաց չի թողնում երեխային։
Ամենաճիշտ գործողությունը՝ կողքի մարդկանց ուշադրությունը հրավիրելն է։ Եթե անծանոթը անցորդիներին ասի, որ փոքրիկն իր երեխան է, փոքրիկը պետք է գոռա, որ չի ճանաչում այս մարդուն և նա փորձում է փախցնել իրեն։ Պետք է պայքարել ամեն ձև։ Նույնիսկ քար վերցնել և կոտրել մոտակա պատուհանը կամ ավտոմեքենան։ Դրանց վնասը փոխհատուցելն այնքան էլ թանկ չէ, ինչքան փոքրիկի կյանքը։

4. Անծանոթ մորաքրոջից կոնֆետ կարելի՞ է վերցնել։
Երբեք չի կարելի անծանոթ մարդկանցից սնունդ, խաղալիք կամ այլ իրեր վերցնել։ Սովորեցրեք փոքրիկին, որ նա երբեմն կարող է օգտվել հարևան տատիկի առատաձեռնությունից, երբ նա հյուրասիրում է բոլոր երեխաներին, բայց անծանոթ մարդկանցից չի կարելի որևէ բան վերցնել։

5. Ի՞նչ անել, եթե ծնողները տանը չեն ու ինչ-որ մեկը փորձում է բացել դուռը։
Պետք է զանգել ծնողներին, ապա զանգահարել փրկարար ծառայություն՝ 911 կամ բջջային հեռախոսից՝ 112։ Ճիշտ է, փրկարարների հետ խոսակցությունը կարող է երկար տևել, բայց այդ ընթացքում ծնողները կարող են զգուշացնել հարևաններին, որպեսզի նրանք օգնության հասնեն։

6. Անծանոթ մեծահասակը օգնություն է խնդրում։ Ինչպե՞ս վարվել։
Եթե փողոցում փոքրիկից անծանոթը օգնություն է խնդրում, երեխան պետք է մերժի։ Պետք է կտրուկ ու պարզ պատասխանել «ոչ», մոտակայքում փնտրի մեծահասակի և ուղղորդի օգնություն խնդրող մեծահասակի մոտ։ Եթե մարդուն իրոք օգնություն է պետք և տարածքում այլ մեծահասակներ կան, ապա նա երեխային չի դիմի։

7. Եթե փոքրիկը սպասում է վերելակին ու նրան են մոտեցել անծանոթներ, կարելի՞ է օգտվել վերելակից նրանց հետ։
Օտարների հետ վերելակ մտնել չի կարելի։ Սովորեցրեք Ձեր փոքրիկին մերժել, եթե նրան առաջարկեն մտնել վերելակ։ Երեխան կարող է ասել, որ սպասում է ծնողներին, որոնք ուր որ է կմոտենան։ Եվ հիշեցրեք նրան, որ վերելակ կարելի է մտնել միայն լավ ծանոթ մարդկանց հետ։

8. Եթե համացանցում ինչ-որ մեկը սպառնում է երեխային կամ ընտանիքին, ի՞նչ պետք է անել։
Պետք չէ ենթարկվել սադրանքներին ու վախենալ չարագործների սպառնալիքներից։ Եթե երեխան սպառնալիքներ է ստանում, նա պետք է անմիջապես տեղեկացնի ծնողներին կամ համապատասխան մասնագետներին։ Յուրաքանչյուր ծնող պետք է երեխայի հետ վստահելի հարաբերություններ ստեղծի, որպեսզի երեխան կարողանա անկեղծանալ ծնողի հետ։

9. Ինչպես վարվել, եթե փոքրիկը միայնակ հայտնվել է մեծ ամբոխի մեջ։
Սովորեցրեք երեխային պահպանել հանգստությունը, եթե հանկարծ հայտնվի ամբոխի մեջ։ Նա պետք է աստիճանաբար տեղաշարժվի դեպի ամբոխի եզր, բայց ոչ ամբոխի ընթացքին հակառակ ուղղությամբ։ Եթե երեխան ամբոխի մեջ է հայտնվել ծանոթ մեծահասակի հետ, պետք է խնդրի նրան՝ իրեն ուսերին նստեցնել։

10. Ի՞նչ անել, եթե փոքրիկը զգա, որ քեզ հետևում են։
Նման իրավիճակում ամենաճիշտ լուծումը որևէ մեծ խանութ (օրինակ սուպերմարկետ) կամ այլ մարդաշատ վայր մտնելն ու ծնողներին զանգահարելն է։

11. Ի՞նչ անել, եթե երեխան ամպրոպի ժամանակ փողոցում է։
Եթե փոքրիկը ամպրոպի ժամանակ գտնվում է փողոցում, նախևառաջ պետք է անվտանգ ծածկ գտնի։ Կարելի է մտնել մոտակա խանութը կամ շքամուտքը։ Եթե տարածքում նման թաքստոց չկա, պետք է թաքնվել այգու ցածր ծառերի ու թփերի տակ։ Չի կարելի գտնվել մետաղական կոնստրուկցիաների, ջրամբարների, բարձր ծառերի ու ավտոմեքենաների մոտ։ Հիշեք, որ ամպրոպից հետո ճայթող կայծակն ամենավտանգավորն է։

12. Ի՞նչ անել, եթե վարդակից ծուխ է դուրս գալիս, իսկ տանը մեծահասակ չկա։
Եթե հրդեհավտանգ իրավիճակ է ստեղծվել ու ծնողները տանը չեն, անմիջապես պետք է զանգահարել փրկարար ծառայություն՝ 911 կամ բջջային հեռախոսից՝ 112։ Քանի դեռ հրշեջ մեքենան չի մոտեցել, երեխան պետք է օգնության կանչի հարևաններին։ Հրդեհն ինքնուրույն հանգցնել չի կարելի։

13. Ի՞նչ անել, եթե տանը գազի հոտ է զգացվում։
Երեխան պետք է անմիջապես դուրս գա տնից, օգնության կանչի հարևաններին ու զանգահարի 104՝ գազի վթարային ծառայություն։

14. Կարելի՞ է վերցնել դեղատուփը, եթե ծնողները տանը չեն։
Պատմեք երեխային դեղանյութերի վտանգավորության մասին։ Նույնիսկ եթե երեխան վստահ է, որ նուրոֆենը գլխացավն անց է կացնում, առանց ծնողի չի կարելի վերցնել դեղատուփը։ Վատ զգալու դեպքում պետք է զանգել մայրիկին, հայրիկին կամ այլ մոտիկ հարազատի։