— Իսկապես որ,— ասաց ինքն իրեն բուրատինոն, շարունակելով ճանապարհը,— մենք, խեղճ երեխաներս, դժբախտ ենք։ Բոլորը մեզ վրա բարկանում են, բոլորը նկատողություն են անում, խորհուրդներ տալիս։ Որ թողնես, գլխիդ հայր ու ուսուցիչ կդառնան, նույնիսկ Խոսող Ծղրիդները։ Ահա թե ինչու ուշադրություն չդարձրի այդ ձանձրալի Ծղրիդի վրա։ Նրա կարծիքով ո՛վ գիտե քանի դժբախտություն է պատահելու ինձ։ Ավազակների՜ պիտի հանդիպեմ։ Դեռ լավ է, որ ես ավազակների գոյությանը չեմ հավատում և, առհասարակ, երբեք էլ չեմ հավատացել։ Ինձ հարցնես, այդ ավազակներին մեր հայրերն են դիտավորյալ հնարել, որպեսզի երեխաներին գիշերները փողոց դուրս գալու դեպքում վախեցնեն։ Եվ եթե ես նրանց նույնիսկ այս փողոցում տեսնեի, կարծես թե բանի տեղ պիտի դնեի՜։ Ո՛չ մի դեպքում։ Ուղղակի առաջ կգնայի ու կբղավեի. «Ի՞նչ են ուզում ինձնից սինյոր ավազակները։ Թող նրանք չմոռանան, որ ինձ հետ կատակ անել չի կարելի և, հետևապես, թող գնան իրենց գործին ու վե՛րջ»։ Լուրջ արտասանած այս ճարտար բառերը լսելիս, ինձ թվում է, այդ ողորմելի ավազակները քամուց արագ կսլանային։ Իսկ եթե այնքան անդաստիարակ լինեին, որ չկամենային սլանալ, այն դեպքում ես ինքս կսլանայի ու այդպիսով ամեն ինչ կվերջացնեի…
Բայց Պինոքիոն չկարողացավ վերջացնել իր դատողությունները, որովհետև հենց այդ րոպեին ետևում լսեց տերևների մի թեթև խշշոց։
Շուռ եկավ նայելու և խավարի մեջ տեսավ երկու սև, ահագին կերպարանք, որոնք ամբողջապես փաթաթված ածուխի երկու պարկերի մեջ, վազում էին իր ետևից, ոտքերի թաթերի վրա, հսկայական քայլերով, ասես թե ուրվականներ լինեին։
— Իսկապես, ահա և նրանք,— ասաց ինքն իրեն Պինոքիոն ու չիմանալով որտեղ թաքցնի այն չորս ոսկին, գցեց բերանը, ուղիղ լեզվի տակ։ Հետո ուզեց փախչել։ Բայց դեռ մի քայլ էլ չէր արել, երբ զգաց, որ անմիջապես թևերը բռնեցին ու խռպոտ ձայնով ասացին.
— Կամ փողիդ քսա՛կը, կամ կյա՛նքդ։
Պինոքիոն բերանը գցած ոսկիների պատճառով չկարողացավ մի բառ արտասանել, հազար ու մի անգամ գլուխ տվեց, համրորեն հազար ու մի շարժում արեց այն երկու ծպտյալներին, որոնց միայն աչքերն էին երևում պարկի անցքերից, հասկացնելու համար, որ ինքը մի խեղճ բարատինո է և որ գրպանում նույնիսկ մի կեղծ չենտեզիմո էլ չունի։
— Շո՛ւտ արա, շո՛ւտ, քիչ բլբլա և փողերդ հանիր,— ահաբեկիչ ձայնով բղավում էին կողոպտիչները։
Իսկ բուրատինոն գլխով ու ձեռքերով մի շարժում արեց, որ նշանակում էր՝ «ես փող չունեմ»։
— Փողե՛րդ հանիր, այլապես մեռած ես,— ասաց առաջին ավազակը, որն ավելի բարձրահասակ էր։
— Այլապես մեռած ես,— կրկնեց մյուսը։
— Քեզ սպանելուց հետո, կսպանենք նաև քո հորը։
— Նաև քո հորը։
— Չէ՛, չէ՛, չէ՛, իմ խեղճ հորը չէ՛,— հուսաբեկ ճղղաց Պինոքիոն։ Բայց ճղղալու ժամանակ ոսկիները բերնում զնգզնգացին:
— Ա՛խ, խորամանկ սրիկա՛, ուրեմն ոսկիները լեզվիդ տա՞կ ես պահել։ Իսկույն ևեթ թափի՛ր։
Բայց Պինոքիոն ուշադրություն չդարձրեց։
— Ա՜ա, դու խո՞ւլ ես ձևանում։ Սպասիր մի փոքր, մենք ինքներս կգտնենք թափել տալու հնարը։
Եվ իսկապես, նրանցից մեկը ձեռքը գցեց բուրատինոյի քթի ծայրին, մյուսն էլ բռնեց երկար կզակից, և սկսեցին վայրենաբար ձգել մեկն այս կողմը, մյուսը՝ այն, այնպես որ նա ստիպված լինի բերանը բաց անել, բայց այդ նրանց ոչ մի կերպ չհաջողվեց. բուրատինոյի բերանը կարծես թե մեխած լիներ։
Այն ժամանակ կարճահասակ ավազակը դուրս քաշելով մի մեծ դանակ, փորձեց այն մինչև կոթը խրել Պինոքիոյի բերանը։ Բայց Պինոքիոն կայծակի արագությամբ այնպես կծեց նրա ձեռքը, որ ամբողջապես կտրեց ու մի կողմ նետեց։ Պատկերացնեք ինչպիսի զարմանք պատեց նրան, երբ կտրած ու գետին նետած մարդու ձեռքի փոխարեն տեսավ կատվի թաթ։
Գոտեպնդված իր այդ առաջին հաղթանակից, ուժ գործադրելով, նա դուրս պրծավ ավազակների ճանկերից և, թռչելով ցանկապատի մյուս կողմը, սկսեց դաշտերի միջով փախչել։ Իսկ ավազակներն էլ, հետապնդելով նրան, այնպես էին վազում, որ կարծես թե նապաստակի ետևից ընկած երկու շուն լինեին։ Նույնիսկ նա, որի թաթը կտրված էր, վազում էր մի ոտքով, թե ինչպե՞ս, դժվար է հասկանալ։
Մի տասնհինգ կիլոմետր վազելուց հետո Պինոքիոյի շունչը կտրվեց։ Տեսնելով, որ կորած է, մագլցելով վեր բարձրացավ մի շատ բարձր սոճու ծառ ու նստեց նրա ծայրին։ Ավազակները նույնպես փորձեցին վեր բարձրանալ նրա ետևից, բայց հասնելով մինչև բնի կեսը սայթաքեցին և, ձեռք ու ոտքերը քերծելով, ցած ընկան։
Բայց միևնույնն է, դրանից հետո էլ նրանք իրենց պարտված չհամարեցին։ Հավաքեցին մի կապ չոր փայտ, դարսեցին սոճու տակ և վառեցին։ Մի ակնթարթում սոճու ծառն այնպես սկսեց այրվել ու ճթճթալ, որ կարծես թե մոմից լիներ։ Պինոքիոն տեսնելով, որ բոցն անընդհատ վեր է բարձրանում և, չուզենալով դառնալ խորոված աղավնի, ծառի գագաթից մի գեղեցիկ թռիչքով ներքև ցատկեց ու նորից, դաշտերը ոտքի տակ տված, սկսեց վազել: Իսկ ավազակներն էլ նրա ետևից ընկած հետապնդում էին՝ առանց հոգնություն զգալու։
Լույսն արդեն սկսել էր բացվել: Բայց նրանք դեռ շարունակում էին վազել։ Մեկ էլ հանկարծ Պինոքիոն հանդիպեց պղտոր, սրճագույն ջրով լի մի լայն ու խոր փոսի։ Ի՞նչ անել։ «Մե՛կ, երկո՛ւ, երե՛ք»,— ասաց բուրատինոն ու, մի լավ թափ առնելով, թռավ մյուս կողմը։
Ավազակները նույնպես թռան, բայց ճիշտ հաշված չլինելու պատճառով՝ թրը՜մփ… ընկան ուղիղ փոսի մեջտեղը։ Պինոքիոն, լսելով նրանց թրմփոցն ու ջրի չփչփոցը, ծիծաղեց ու վազքը շարունակելով, գոռաց.
— Բաղնիքներդ անո՜ւշ, սինյոր ավազակնե՛ր։
Նա արդեն երևակայում էր, թե ավազակներն հիմա խեղդված կլինեն, երբ շուռ եկավ ու տեսավ, որ ետևից ընկած երկուսն էլ դեռ վազում են՝ միևնույն պարկերի մեջ փաթաթված, որոնցից ջուրն այնպես էր ծլծլում, ինչպես ծակ դույլից։
XV. Ավազակները հետապնդում են Պինոքիոյին մինչև բռնելը, որից հետո կախում են Կաղնու ճյուղից