Գլուխ վեցերորդ – «ԹԵ ԻՆՉՊԵՍ ԳԻՏՈւՆԻԿԸ ՕԴԱՊԱՐԻԿ ՀՆԱՐԵՑ»

Գլուխ հինգերորդ

Գիտունիկը, որ շատ էր սիրում կարդալ, գրքերում կարդացել էր հեռավոր երկրների ու զանազան ճամփորդությունների մասին: Հաճախ, երբ երեկոները բան չէր լինում անելու, նա իր ընկերներին պատմում էր, թե ինչ է կարդացել գրքերում: Մանչուկները շատ էին սիրում այդ պատմությունները: Նրանց դուր էր գալիս լսել այն երկրների մասին, որ ոչ մի անգամ չէին տեսել, բայց ամենից շատ սիրում էին լսել ճանապարհորդների մասին, որովհետև նրանց հետ զանազան անհավատալի բաներ են կատարվում և արտասովոր արկածներ պատահում:

Այդպիսի պատմություններ լսելուց հետո մանչուկները սկսեցին երազել, թե ինչ անեն, որ իրենք էլ ճանապարհորդեն: Ոմանք առաջարկեցին հետիոտն արշավի գնալ, մյուսներն առաջարկեցին նավակներով զբոսնել գետի վրա, իսկ Գիտունիկն ասաց.

— Եկեք օդապարիկ շինենք ու թռչենք:

Այդ միտքը շատ դուր եկավ բոլորին: Ճստլիկները երբեք չէին թռել օդապարիկով, և նրանց

բոլորի համար էլ դա շատ հետաքրքիր էր: Ոչ ոք, իհարկե, չգիտեր, թե ինչպես են օդապարիկ շինում, բայց Գիտունիկն ասաց, որ ինքն ամեն ինչ կմտածի ու հետո կբացատրի:

Եվ ահա Գիտունիկն սկսեց մտածել: Երեք օր ու գիշեր նա միտք արեց և վճռեց օդապարիկը շինել ռետինից: Ճստլիկները ռետին հայթայթելու ձևը գիտեին: Նրանց քաղաքում ֆիկուսի նման բույսեր էին աճում: Երբ այդ բույսի ցողունը կտրում էին, նրանից հյութ էր հոսում: Այդ հյութը կամաց-կամաց խտանում ու դառնում էր ռետին, որից կարելի էր գնդակներ ու կրկնակոշիկներ շինել:

Երբ Գիտունիկը հորինեց այդ, մանչուկներին պատվիրեց ռետինի հյութ հավաքել: Բոլորն սկսեցին հյութ բերել, որի համար Գիտունիկը մի մեծ տակառ էր շինել: Անգետիկն էլ գնաց հյութ հավաքելու և փողոցում հանդիպեց ընկերոջը Ալարկոտիկին, որ պարան էր թռչում երկու աչոնիկի հետ:

— Լսիր, Ալարկոտիկ, թե իմանաս ի՜նչ ենք մտածել, — ասաց Անգետիկը: — Որ իմանաս, նախանձից կտրաքես, ախպերս:

— Իսկի էլ չեմ տրաքի, — պատասխանեց Ալարկոտիկը: — Շատ պետքս է տրաքել:

— Կտրաքես, կտրաքես, — հավատացրեց Անգետիկը: — Այնպիսի մի բան է, եղբայր իմ, որ իսկի երազումդ էլ չես տեսել:

— Էդ ի՞նչ բան է, — հետաքրքրվեց Ալարկոտիկը:

— Շուտով մենք օդային փուչիկ կշինենք ու կթռչենք ճամփորդելու:

Ալարկոտիկը նախանձեց: Նա ուզեց մի բանով էլ ինքը պարծենալ ու ասաց.

— Պահ, փուչիկ: Բա որ ես էլ աչոնիկների հետ եմ ընկերացել:

— Ի՞նչ աչոնիկներ:

— Ա՛յ, սրանց, — ասաց Ալարկոտիկն ու մոտեցավ ցույց տվեց աչոնիկներին: — Այ, էս աչոնիկի անունը Թիթեռնիկ է, իսկ մյուսինը՝ Զատիկ:

Թիթեռնիկն ու Զատիկը կանգնել էին մի կողմ քաշված և երկյուղով նայում էին Անգետիկին:

Անգետիկը խեթ— խեթ նայեց նրանց ու ասաց.

— Այ թե ինչ: Ախր դու ինձ հետ ես ընկերություն անում:

— Քեզ հետ էլ եմ ընկերություն անում, սրանց հետ էլ: Մեկը մյուսին չի խանգարում:

— Իսկ իմ կարծիքով խանգարում է, — պատասխանեց Անգետիկը: — Ով աչոնիկի հետ ընկերություն է անում, ինքն էլ աչոնիկ է: Իսկույն խռովի՛ր սրանց հետ, դե՛, շո՛ւտ:

— Ինչո՞ւ պիտի խռովեմ:

— Իսկ ես ասում եմ, խռովի՛ր: Թե չէ ես կխռովեմ քեզնից:

— Խռովում ես, խռովիր: Զարմացրիր:

— Այ, կխռովեմ, իսկ քո Թիթեռնիկին ու Զատիկին էնպես կտամ որ…

Անգետիկը բռունցքները սեղմած հարձակվեց աչոնիկների վրա: Ալարկոտիկը բռնեց նրա ճամփան և բռունցքով հասցրեց ճակատին: Նրանք սկսեցին կռվել, իսկ Թիթեռնիկն ու Զատիկը վախեցան ու փախան:

— Ուրեմն դու աչոնիկների պատճառով բռունցքով հասցնում ես ճակատիս, հա՞, — գոռում էր Անգետիկը, աշխատելով հարվածել Ալարկոտիկի քթին:

— Իսկ դու ինչո՞ւ ես նրանց նեղացնում, — հարցնում էր Ալարկոտիկը, ձեռքերը դեսուդեն թափահարելով:

— Պա՛հ, պաշտպանիս մտիկ, — պատասխանեց Անգետիկն ու ընկերոջ գագաթին այնպես հասցրեց, որ Ալարկոտիկը նույնիսկ պպզեց ու փախավ:

— Ես քեզ հետ խռով եմ, — նրա հետևից վազելով գոռում էր Անգետիկը:

— Խնդրեմ, — պատասխանեց Ալարկոտիկը: — Ինքդ էլ կգաս հաշտվելու:

— Կտեսնես, որ չեմ գա: Մենք փուչիկով կթռչենք ճամփորդելու:

— Դուք հազիվ կտուրից ձեղնահարկ կթռչեք:

— Այդ դուք հազիվ կտուրից ձեղնահարկ կթռչեք, — պատասխանեց Անգետիկն ու գնաց ռետինի հյութ հավաքելու:

Երբ տակառը լցվեց ռետինի հյութով, Գիտունիկը մի լավ խառնեց և Ագուցիկին պատվիրեց բերել պոմպը, որով օդ էին լցնում ավտոդողերի մեջ: Այդ պոմպին նա երկար ռետինե խողովակ կցեց, խողովակի ծայրին ռետինի հյութ լցրեց և Ագուցիկին պատվիրեց զգուշությամբ պոմպով օդ մղել: Ագուցիկն սկսեց օդ մղել և իսկույն ևեթ ռետինի հյութը սկսեց փուչիկ դառնալ այնպես, ինչպես օճառաջրից է փուչիկ դառնում: Գիտունիկն անընդհատ, ամեն կողմերից ռետինի հյութ էր քսում այդ փուչիկին, իսկ Ագուցիկն անդադար օդ էր ներս մղում, և այսպես փուչիկը կամաց— կամաց ուռավ ու դարձավ մեծ գունդ: Գիտունիկը չէր էլ հասցնում հյութ քսել բոլոր կողմերից: Այդ ժամանակ նա կարգադրեց, որ մնացած մանչուկներն էլ քսեն:

Բոլորն իսկույն գործի անցան: Բոլորի համար աշխատանք ճարվեց փուչիկի մոտ, իսկ Անգետիկը պտույտ էր գալիս չորս կողմն ու շվշվացնում: Նա աշխատում էր հեռու մնալ փուչիկից, հեռվից նայում էր ու ասում.

— Կտրաքի փուչիկը: Այ, հիմի, հենց հիմի կտրաքի; Ո՜ւֆ:

Բայց փուչիկը չէր տրաքում, այլ մեծանում էր, հա մեծանում: Շուտով նա այնքան ուռավ, որ մանչուկներն ստիպված էին բարձրանալ բակի մեջտեղն աճած տխիլի թփին, վերևից և կողքերից քսելու համար։

Փուչիկը փչելու գործը տևեց երկու օր և ավարտվեց այն ժամանակ միայն, երբ փուչիկը դարձավ տան չափ: Դրանից հետո Գիտունիկը կապեց ներքևի խողովակը, որ օդը դուրս չգա փուչիկից, և ասաց.

— Հիմա փուչիկը կչորանա, իսկ մենք միասին կանցնենք ուրիշ աշխատանքի:

Եվ նա փուչիկը կապեց թփից, որ քամին չտանի, հետո մանչուկներին երկու խմբի բաժանեց: Մի խմբին պատվիրեց մետաքսի բոժոժներ հավաքել, որպեսզի քանդեն ու մետաքսաթել շինեն դրանից: Այդ թելից պատվիրեց հսկայական ցանց հյուսել: Մյուս խմբին Գիտունիկը պատվիրեց կեչու բարակ կեղևից մեծ զամբյուղ պատրաստել:

Մինչ Գիտունիկն իր ընկերների հետ զբաղված էր այդ աշխատանքով, Ծաղկառատ քաղաքի բոլոր բնակիչները գալիս նայում էին հսկայական փուչիկին, որ կապած էր տխիլի թփից: Ամեն մեկն ուզում էր շոշափել փուչիկը, իսկ ոմանք նույնիսկ փորձում էին բարձրացնել:

— Թեթև փուչիկ է, — ասում էին նրանք, — մի ձեռքով հեշտությամբ կարելի է բարձրացնել:

— Թեթևը թեթև է, բայց իմ կարծիքով չի թռչի, — ասաց Տգետիկ անունով մի մանչուկ:

— Ինչո՞ւ չի թռչի, — հարցնում էին մյուսները:

— Ո՞նց կթռչի: Թե որ թռչելու լիներ՝ վերև կբարձրանար, էլի, այնինչ տեսեք պառկել է գետնին: Ուրեմն, չնայած սա թեթև է, բայց էլի ծանր է, — պատասխանեց Տգետիկը:

Ճստլիկները մտքի մեջ ընկան:

— Հը՜մ, հը՜մ, — ասացին նրանք: — Փուչիկը թեթև է, բայց և ծանր է: Ճիշտ է ասված: Բա ո՞նց կթռչի:

Նրանք հարցրին Գիտունիկին, նա ասաց.

— Մի քիչ համբերեք, շուտով ամեն ինչ կտեսնեք:

Քանի որ Գիտունիկը ոչինչ չբացատրեց Ճստլիկներին, նրանք ավելի կասկածեցին: Տգետիկը ման էր գալիս քաղաքում և անհեթեթ լուրեր տարածում:

— Ի՞նչ ուժ պիտի փուչիկին վեր բարձրացնի, — հարցնում էր նա և ինքն էլ պատասխանում. — Չկա այդպիսի ուժ: Թռչունները թռչում են, որովհետև թևեր ունեն, իսկ ռետինե փուչիկը վերև չի թռչի: Նա միայն ներքև կթռչի:

Վերջիվերջո քաղաքում այլևս դադարեցին հավատալ այդ անիրագործելի մտադրությանը: Բոլորը միայն քահ— քահ ծիծաղում էին, մոտենում Գիտունիկի տանը, ցանկապատի հետևից նայում փուչիկին ու ասում.

— Տեսեք, տեսեք, թռչում է: Հա՜— հա՜— հա՜:

Բայց Գիտունիկը ուշադրություն չէր դարձնում այդ ծաղրուծանակին: Երբ մետաքսաթելից հյուսված ցանցը պատրաստ էր, նա պատվիրեց դա վերևից գցել փուչիկի վրա: Ցանցը ձգեցին ու նրանով ծածկեցին Փուչիկը:

— Մի տեսեք, — գոչում էին Ճստլիկները ցանկապատի հետևից: — Ցանցով փուչիկ են բռնում: Վախենում են, թե կթռչի: Հա՜— հա՜— հա՜:

Գիտունիկը պատվիրեց փուչիկի տակից պարան գցել և կապել թփի ճյուղից ու վերև ձգել: Հապճեպիկն ու Ագուցիկը պարանը ձեռքներին թփի վրա բարձրացան ու սկսեցին փուչիկը դեպի վեր ձգել: Դա շատ ուրախացրեց հանդիսականներին:

— Հա՜— հա՜— հա՜— հա՜, — ծիծաղում էին նրանք: — Բանից պարզվում է, այնպիսի փուչիկ է, որ հարկավոր է պարանով վերև քաշել: Էլ ո՞նց կթռչի, եթե հարկավոր է պարանով վեր քաշել:

— Հենց այդպես էլ կթռչի, — պատասխանեց Տգետիկը: — Նրանք կնստեն փուչիկի վրա և կսկսեն պարանը ձգել՝ դե փուչիկն էլ կթռչի:

Երբ փուչիկը վեր բարձրացրին, ցանցը կողքերից կախ ընկավ, և Գիտունիկը պատվիրեց ցանցի անկյուններից կապել կեչու կեղևից շինած զամբյուղը: Զամբյուղը քառանկյունի էր: Ամեն կողմում մի նստարան էր շինած, և դրանցից ամեն մեկի վրա կարող էին տեղավորվել չորս մանչուկ:

Զամբյուղը կապեցին ցանցի չորս անկյունից, և Գիտունիկը հայտարարեց, որ օդապարիկի շինարարության աշխատանքը ավարտված է: Հապճեպիկը կարծում էր, թե արդեն կարելի է թռչել, բայց Գիտունիկն ասաց, որ դեռ պարաշյուտներ պիտի պատրաստել բոլորի համար:

— Իսկ դրանք ինչի՞ համար են, — հարցրեց Անգետիկը:

— Եթե հանկարծ օդապարիկը պայթի, ստիպված կլինենք պարաշյուտներով ցած թռչել: Հաջորդ օրը Գիտունիկն ու նրա ընկերները զբաղված էին պարաշյուտներ պատրաստելու գործով: Ամեն մեկն իր համար խատուտիկների փետրիկներից պարաշյուտ պատրաստեց, իսկ Գիտունիկը բոլորին ցույց էր տալիս, թե ինչպես պիտի անել:

Քաղաքի բնակիչները տեսնում էին, որ փուչիկն անշարժ կախված է ճյուղից և ասում էին իրար.

— Այդպես էլ կախված կմնա մինչև պայթելը: Էլ ի՞նչ թռիչք, ի՞նչ բան:

— Հը՜, ինչո՞ւ չեք թռչում, — գոռում էին ցանկապատի վերևից: — Հարկավոր է թռչել, քանի դեռ փուչիկը չի պայթել:

— Անհոգ կացեք, — պատասխանում էր Գիտունիկը: — Թռիչքը տեղի կունենա վաղը առավոտյան ժամը ութին:

Շատերը ծիծաղեցին, բայց ոմանք սկսեցին կասկածել:

— Հանկարծ ու իսկապես թռչեն, — ասում էին նրանք: — Հարկավոր է վաղը գալ ու տեսնել:

Գլուխ յոթերորդ

Սիրելի այցելու, եթե դու այլևս ՓՈՔՐԻԿ չես, այլ ՊԱՏԱՆԻ, եթե արդեն քո հետաքրքրությունների շրջանակն ընդլայնվել է և դու ուզում ես տարիքիդ համապատասխան հետաքրքիր հոդվածներ կարդալ, ապա «Պատանի եմ» կայքը հենց այն հարթակն է, որը կհագեցնի քո հետաքրքրասիրությունները։ Այստեղ դու կարող ես նաև ինքդ լինել հեղինակ, ունենալ ու վարել քո բլոգային էջը։ Միացի՛ր պատանիների թիմին։ Դարձի՛ր «Պատանի եմ» կայքի մի մասնիկը։