Գլուխ քսանութերորդ – «ՀԱՇՏՈւԹՅՈւՆ»

Գլուխ քսանյոթերորդ

Հաջորդ օրը կայացավ այն պարահանդեսը, որին այնպես անհամբերությամբ բոլորն սպասում էին։ Պարի հրապարակի շուրջը փայլում էին շքեղ վրանները, շողշողում վառ գույներով, ասես մեղրաբլիթե տնակներ լինեին։ Հրապարակի վրա պարաններ էին կապված, որոնցից գույնզգույն լապտերներ ու դրոշակներ էին կախված։ Նույնպիսի դրոշակներ ու լապտերներ էին կախված նաև հրապարակի շուրջը գտնվող բոլոր ծառերից։ Ծառերը նման էին Նոր տարվա շքեղ տոնածառների։

Ծաղիկներով զարդարված տաղավարի երկրորդ հարկում տեղավորված էր տասն աչոնիկից կազմված նվագախումբը։ Աչոնիկներից ամեն մեկը նվագում էր տավղի վրա։ Դրանց մեջ կային բոլորովին փոքրիկ ձեռքի տավիղներ, իսկ դրանցից մեծ տավիղները դնում էին ծնկներին, ավելի մեծերը հատակին, դրանց մեջ կար նաև մի հսկա գործիք, որի վրա նվագելու համար հարկավոր էր սանդուղքին մագլցել։

Դեռ մութը չէր ընկել, բայց բոլորն արդեն հավաքվել էին հրապարակի շուրջը և սպասում էին Ֆռռանաշենի հյուրերին։ Ամենից առաջ եկավ Բևեռիկը՝ մաքուր վերնաշապիկով, լվացված ու սանրված։ Ճիշտ է, ուղիղ գագաթին մի մազափունջ աքլորի կատարի նման վեր էր տնկվել, բայց երևում էր, որ Բևեռիկը հիմնավոր աշխատել է մազերը հարդարելու վրա

— Ա՛յ, հիմա լավ մանչուկ եք, — ասաց նրան Փիսոնիկը։ — Երևի ձեզ համար էլ հաճելի է այդպես զուգված ու մաքուր լինելը։

— Իհարկե, — համաձայնեց Բևեռիկը, ուղղելով վերնաշապիկը։

Բևեռիկից հետո եկան Շուրուպիկն ու Բուբլիկը, իսկ նրանցից հետո երևացին Ֆռռանաշնի մյուս բնակիչները։ Չնայած սրանց ոչ ոք չէր հրավիրել, բայց ամեն մեկն ասում էր, թե ինքը եկել է աչոնիկներին շնորհակալություն հայտնելու մրգերի համար, և տեղն ու տեղն էլ հրավեր էր ստա­նում պարահանդեսին մնալու։

Իսկ Անգետիկը իրոք որ խատուտիկների մեջ նստեց մինչև պարահանդեսն սկսվելը։ Ճիշտն ասած, նա այնքան չնստեց, ինչքան պառկեց, այսինքն պարզ ասած, քնեց, բայց հենց տեսավ, որ մանչուկներն սկսել են հավաքվել, դուրս եկավ և քայլերն ուղղեց դեպի հրապարակ։

Մանչուկները նկատեցին նրան և սկսեցին բղավել.

— Ըհը, սուտլիկ, դու էլ եկար։ Հլա մի պատմիր, թե ո՞նց էիր գլխիվայր թռչում։

— Հապա մի պատմիր, թե ո՞նց էիր ամպերը կիսելի տեղ անուշ անում, — նրա մոտ թռչելով ճչաց Պոնչիկը։

Անգետիկը սոսկալի նեղացավ։ Նա շուռ եկավ և գնաց ուր որ աչքը կտրում էր։ Մանչուկները ինչ-որ բան էին գոռում նրա հետևից ու ծիծաղում, բայց նա նույնիսկ չէր լսում։

Առանց ճանապարհը ջոկելու, նա քարշ եկավ մինչև քաղաքի ծայրամասը, գլուխը խփեց ցանկապատին ու ճակատին մի ուռուցք վաստակեց։ Նա կանգ առավ, գլուխը բարձրացրեց ու ցանկապատին կարդաց «Տխմար Անգետիկ» մակագրությունը։

— Ըհը՜, պրծանք, — ասաց Անգետիկը, — արդեն իմ մասին մակագրություններ են անում ցանկապատին։

Նա այնպես խղճաց իրեն, այնպես, որ էլ ասելու չի։ Ճակատը հպեց ցանկապատին և ար­ցունքները թափվեցին նրա աչքերից։

— Ա՜խ, ինչ դժբախտն եմ ես, — ասում էր նա, — բոլորն արհամարհում են ինձ։ Բոլորը հիմա ծիծաղում են ինձ վրա։ Եվ ոչ ոք, ոչ ոք աշխարհում չի սիրում ինձ։

Երկար կանգնել էր նա, ճակատը ցանկապատին հպած, իսկ արցունքները հա թափվում էին ու թափվում և ոչ մի կերպ չէին դադարում։ Հանկարծ նա զգաց, որ մեկը ցնցում է իր ուսը և մի սիրալիր ձայն ասում.

— Լաց մի լինեք, Անգետիկ։

Նա շուռ եկավ և տեսավ Կապտաչիկին։

— Հարկավոր չի լալ, — կրկնեց նա։

Անգետիկը երեսը շուռ տվեց նրանից, ձեռքերով կառչեց ցանկապատից և ավելի բարձր ոռ­նաց։ Կապտաչիկը լռելյայն շոյեց նրա ուսը։ Անգետիկը թափ տվեց ուսը, աշխատելով դեն նետել նրա ձեռքը և նույնիսկ ոտքով քացահարեց։

— Դե, ախր լաց լինելու կարիք չկա, — քնքշորեն ասաց նա։ — Ախր դուք բարի, լավ ման­չուկ եք։ Դուք ուզում էիք լավը երևալ, դրա համար էլ սկսեցիք պարծենալ ու խաբել մեզ։ Էլ այդ­պես չեք անի, չէ՞։ Չե՞ք անի։

Անգետիկը ծպտուն չէր հանում։

— Ասացեք, որ չեք անի։ Ախր դուք լավն եք։

— Չէ՛, ես վատն եմ։

— Բայց ավելի վատերն են լինում։

— Չէ՛, ես բոլորից վատն եմ…

— Ճիշտ չէ։ Բևեռիկը ձեզնից վատն էր։ Դուք երբեք այնպիսի զզվելի բաներ չեք արել, ինչպիսին Բևեռիկն էր իրեն թույլ տալիս, բայց չէ՞ որ վերջապես նա էլ ուղղվեց։ Ուրեմն, եթե ուզենաք, դուք էլ կարող եք լավը դառնալ։ Ասացեք, որ այլևս այդպես չեք անի, և կսկսեք նոր կյանք։ Անցածն այլևս չենք հիշի։       

— Դե լավ, էլ չեմ անի, — դժկամ մռթմռթաց Անգետիկը։

— Այ, տեսնում եք, ինչ լավ եղավ, — ուրախացավ Կապտաչիկը։ — Այժմ աշխատեցեք լինել ազնիվ, խիզախ ու խելոք, լավ գործեր կանեք և այլևս ստիպված չեք լինի ստեր փչել լավ երևալու համար։ Ճիշտ է, չէ՞։

— Ճի՛շտ է, — պատասխանեց Անգետիկը։

Նա թախծոտ աչքերով նայեց Կապտաչիկին ու ժպտաց արցունքների միջից։ Կապտաչիկը բռնեց նրա ձեռքը։

— Գնանք այնտեղ, ուր բոլորն են։

Շուտով նրանք պարի հրապարակում էին։ Պոնչիկը տեսավ, որ Անգետիկը վերադառնում է Կապտաչիկի հետ և կոկորդով մեկ գոռաց.

— Սուտլիկ Անգետիկ։ Է՜շ Անգետիկ։

— Պատմիր, թե ոնց կուլ տվիր ամպը, — ճչաց Քաղցրահյութիկը։

— Ամոթ է, մանչուկներ, — բացականչեց Կապտաչիկը։ — Ինչո՞ւ եք ծաղրում նրան։

— Իսկ նա ինչո՞ւ էր խաբում, — ասաց Պոնչիկը։

— Նա ձե՞զ էր խաբում, ի՞նչ է, — զարմացավ Կապտաչիկը։ — Նա խաբում էր մեզ, իսկ դուք լռում էիք. ուրեմն դուք էլ նրա հետ մեկ էիք։

— Դուք ոչնչով ավելի լավ չեք նրանից, — բացականչեց Ձյունիկը։ — Չէ՞ որ դուք գիտեիք, որ նա սուտ է ասում ու պարծենում, և ձեզանից ոչ ոք չէր զսպում նրան, չէր ասում, թե դա լավ բան չի։ Ինչո՞վ եք դուք ավելի լավը, հը՞, ասացե՛ք։

— Դե, մենք չենք էլ ասում, թե ավելի լավն ենք, — ուսերը թոթվեց Պոնչիկը։

— Դե որ լավը չեք, էլ մի ծաղրեք նրան, — մեջ մտավ Փիսոնիկը։ — Ձեր տեղը ուրիշները որ լինեին՝ վաղուց կօգնեին, որ նա ուղղվի։

Պոնչիկն ու Քաղցրահյութիկը ամաչեցին ու վերջ տվին ծաղրուծանակին։

Ծիծեռնակիկը մոտեցավ նրան ու ասաց.

— Խեղճ տղա։ Դուք լաց եք եղել։ Ձեզ բարկացրել են։ Մանչուկներն այնպես գիժ են, բայց մենք չենք թողնի, որ ձեզ նեղացնեն։ Այլևս ոչ ոքի թույլ չենք տա, որ ձեզ ծաղրեն։ — Նա մի կողմ քաշվեց և շշնջաց աչոնիկներին. — Սրա հետ պետք է քնքուշ վարվել։ Նա մեղք է գործել ու դրա համար պատժվել, բայց այժմ զղջում է և իրեն լավ կպահի։

— Իհարկե, — վրա բերեց Փիսոնիկը։ Ծաղրելը վատ բան է։ Նա կզայրանա ու ավելի վատ կպահի իրեն։ Իսկ եթե կարեկցենք, նա ավելի խոր կզգա իր մեղքը և ավելի շուտ կուղղվի։

Աչոնիկները շրջապատեցին Անգետիկին և սկսեցին կարեկցել նրան։ Անգետիկը զգացվեց ու ասաց.

— Ես առաջ չէի ուզում աչոնիկների հետ ընկերություն անել, կարծում էի, թե մանչուկներն ավելի լավն են, իսկ հիմա տեսնում եմ, որ մանչուկներն իսկի էլ լավը չեն։ Մանչուկները հենց մի գլուխ ծաղրում էին, իսկ աչոնիկները պաշտպան կանգնեցին ինձ։ Հիմի միշտ աչոնիկների հետ ընկերություն կանեմ։

Գլուխ քսանիններորդ