Գլուխ քսանհինգերորդ – «ՓԱՄՓՈւՇՏԻԿԻ ԲՈւԺՈւՄԸ»

Գլուխ քսանչորսերորդ

Փնթփնթիկի և Հաբիկյանի փախուստից հետո հիվանդանոցի սպասարկող ողջ կազմը զբաղված էր միակ հիվանդի՝ Փամփուշտիկի բուժմամբ, որը, իր անձի նկատմամբ բոլորի կող­մից այդ ուշադրությունը տեսնելով, բոլորովին երես էր առել։ Նա մերթ պատվիրում էր ճաշին իր համար կոնֆետով սուպ եփել և մարմելադով շիլա, մերթ կոտլետներ էր պատվիրում գետնա­մորուց՝ սունկից պատրաստած մածուկով, չնայած ամեն մեկն էլ գիտե, որ նման կոտլետներ չեն լինում, մերթ էլ հրամայում էր խնձորի պյուրե բերել, իսկ երբ բերում էին խնձորի պյուրեն, ասում էր, թե ինքը տանձի կվաս է խնդրել, իսկ երբ կվաս էին բերում, նա ասում էր կվասից մածու­կի հոտ է զալիս կամ էլի ինչ-որ բան էր հնարում։

Բոլոր դայակները հալից ընկել էին նրա քմահաճույքները կատարելով։ Նրանք ասում էին, թե իրենց մոտ երբևէ նման հիվանդ չի եղել, որ նա իսկական պատիժ է, ոչ թե հիվանդ, և կուզե­նային, որ գոնե շուտ ապաքինվեր։

Ամեն առավոտ դայակներից մեկին նա ուղարկում էր քաղաք՝ փնտրելու Քոթոթիկին: Երբ դայակը, քաղաքում քարշ գալուց հոգնած, հիվանդանոց էր վերադառնում այն հույսով, թե նա մոռացած կլինի իր շան մասին, Փամփուշտիկն անպայման հարցնում էր.

— Հը, գտա՞ր։

— Ախր ոչ մի տեղ հետքը չի երևում։

— Երևի իսկի ման էլ չես եկել։

— Այ, ազնիվ խոսք, բոլոր փողոցները շրջել եմ։

— Իսկ ինչո՞ւ ես չէի լսում, թե ոնց էիր կանչում։ Դե գնա ու էլի փնտրիր։

Խեղճ դայակը դուրս էր գալիս դարպասից և, չիմանալով թե ուր գնա, ժամանակ առ ժամա­նակ ձայն էր տալիս.

— Քոթոթի՜կ, Քոթոթի՜կ, Քոթոթի՜կ։ Գրողը տանի։

Նա գիտեր, որ իր կանչերը գործին չեն օգնի, բայց կատարում էր Փամփուշտիկի պահանջը, որովհետև, նրա կարծիքով, դա հանգստացնում էր հիվանդին։

Մյուս դայակին Փամփուշտիկն ուղարկում էր հետևելու, թե ինչ են անում մնացած մանչուկները և օրը երեք անգամ՝ առավոտ, ճաշին, երեկոյան զեկուցել իրեն։ Երրորդ դայակին ստիպում էր առավոտից երեկո հեքիաթներ պատմել իրեն, իսկ եթե հեքիաթներն անհետաքրքիր էին լինում, նա քշում էր նրան ու պահանջում, որ ուղարկեն մեկ ուրիշ դայակի, որն ավելի լավ հեքիաթներ գիտի։ Նա սոսկալի զայրանում էր, որ ընկերներից ոչ մեկը չէր գալիս իրեն այցելելու։ Իսկ երբ մեկն ու մեկը գալիս էր, դուրս էր անում նրան ու ասում, թե իրեն խանգարում են հեքիաթներ լսել։

Մեղրածաղիկը տեսնում էր, որ հիվանդի բնավորությունը օր օրի վատանում է և ասում էր, թե նա քսան անգամ ավելի վատն է դարձել, քան Փնթփնթիկն ու Հաբիկյանը միասին վերց­րած։ Հիվանդին կարող էր օգնել միայն հիվանդանոցից դուրս գրելը, բայց նրա ոտքը դեռ ցավում էր։ Դրանից բացի, Փամփուշտիկն ինքն էլ էր իրեն վնասում։

Մի անգամ առավոտյան արթնանալով, նա զգաց, որ ոտքը չի ցավում։ Անկողնից վեր թռչե­լով, վազվզեց պալատում, բայց տասը քայլ էլ չէր վազել, որ ոտքը ոլորվեց, ու նա ընկավ։ Խեղ­ճին ձեռքերի վրա անկողին դրին։ Իսկույն այտուցվեց ոտքը, իսկ երեկոյան ջերմությունը բարձրա­ցավ։ Մեղրածաղիկը ամբողջ գիշեր առանց աչք փակելու նստեց նրա անկողնի մոտ։ Նրա ջանքերի շնորհիվ ուռուցքն իջավ, բայց այդ դեպքի պատճառով ոտքի բուժումը երկարեց։

Վերջապես, հիվանդին թույլ տվին կարճ ժամանակով վեր կենալ անկողնից։ Հենակին հենված ու ձեռքով պատից բռնելով Փամփուշտիկը զգուշությամբ շարժվում էր պալատում և կամաց-կամաց սովորում էր քայլել։ Հետո նրան թույլ տվին մի ժամով բակ դուրս գալ և դայակի ուղեկցությամբ զբոսնել պալատի շուրջը։ Այդ զբոսանքներից հիվանդի բնավորությունը լավա­ցավ, նա դարձավ պակաս դյուրագրգիռ, բայց երբ գալիս էր հիվանդասենյակ վերադառնալու ժամանակը, Փամփուշտիկը գոռում էր. «Չեմ գա» ու հենակը թափ տալիս դայակի վրա։ Ստիպ­ված էին լինում գրկել ու զոռով անկողին դնել։

Այդպիսի վճռական միջոցների հետևանքով բուժման գործն արագ առաջ գնաց և շուտով Փամփուշտիկին հայտարարեցին, թե մի օր հետո իրեն դուրս կգրեն հիվանդանոցից։ Մանչուկներն ու աչոնիկները հրճվանքով լսեցին այդ ուրախ լուրը։

Նշանակված օրը ողջ բնակչությունը հավաքվեց հիվանդանոցի մուտքի մոտ։ Բոլորը ողջունում էին ապաքինված հիվանդին, ծաղիկներ էին ընծայում նրան, իսկ նա ասում էր.

— Ահա և բոլորս միասին ենք։ Միայն Գիտունիկն ու իմ Քոթոթիկը չկան։

— Դե, ոչինչ, — մխիթարում էին նրան աչոնիկները, — գուցե ձեր Գիտունիկն ու Քոթոթիկն էլ կգտնվեն։    

— Իրենք իրենց ո՞նց կգտնվեն, — պատասխանում էր Փամփուշտիկը։ — Հարկավոր է փնտրել նրանց։

— Հա, — ասաց Անգետիկը, — պիտի փնտրել այդ տխմար Գիտունիկին, թե չէ կկորչի առանց մեզ։

— Ինչո՞ւ է տխմար, — առարկեց բժիշկ Հաբիկյանը։

— Իհարկե տխմար է ու դեռ հետն էլ վախկոտի մեկը, — պատասխանեց Անգետիկը։

— Իսկի էլ վախկոտ չի… — ուզում էր սկսել Փնթփնթիկը։ Բայց Անգետիկն ընդհատեց նրան.

— Իսկ դու լռիր։ Մեզնից ո՞վ է գլխավորը, ե՞ս, թե՞ դու։ Թե նորից հիվանդանոց գնալ ես ուզում։

Հիվանդանոցի անունը լսելուն պես Փնթփնթիկը սսկվեց։

Ձյունիկն ասաց.

— Կիրակի օրը պարահանդես կկազմակերպենք հիվանդների ապաքինման առթիվ, իսկ հե­տո կարող եք ուղևորվել ձեր տխմար Գիտունիկին որոնելու։ Իսկ երբ նրան գտնեք, մենք մի պա­րահանդես էլ կսարքենք։ Դա նույնիսկ սքանչելի կլինի։

— Հիանալի է, հիանալի է, — հրճվեցին բոլորը։

Հայտնի չէ, թե ավելի շատ ինչի համար ուրախացան. Գիտունիկին գտնելու հնարավորու­թյան, թե այդ առթիվ ևս մի պարահանդես կազմակերպելու հնարավորության վրա։ Այս հարցը մութ մնաց։

Մրգեր հավաքելու գործն ավարտված էր։ Բոլոր մառանները բերնեբերան լցված էին, իսկ ծառերին դեռ շատ խնձոր, տանձ ու սալոր էր մնացել։ Վճռվեց դրանք նվիրել Ֆռռանաշենի տղաներին։

Բոլորն անցան պարահանդեսի նախապատրաստման աշխատանքներին։ Բնակչության մի մասը մաքրում էր խոտով ծածկված պարի կլոր հրապարակը, մյուս մասը հրապարակի շուր­ջը նստարաններ էր շարում։ Հապճեպիկը, Լռիկմնջիկը և Բևեռիկը, կացիններով զինված, հրա­պարակի մոտ երկհարկանի տաղավար էին կառուցում նվագախմբի համար։ Մյուս տղաները վրան­ներ էին կառուցում գազով ջրի, պաղպաղակի և ուրիշ քաղցրավենիքների համար։ Այդ ամբողջ աշխատանքը կատարվում էր երաժշտության ուղեկցությամբ, որովհետև Տավղիկը ընտրել էր տա­սը ամենալավ տավղահարներին և նվագախումբ կազմել նրանցից։ Հենց այդտեղ էլ նրանք սկսե­ցին փորձերը։

Ամենազարմանալին այն էր, որ Բևեռիկն աշխատում էր հափշտակությամբ։ Նա կատարում էր այն բոլորը, ինչ հանձնարարվում էր իրեն և ամենևին էլ աչքակապություն չէր անում։ Նա կար­ծես վերածնվել էր։

— Ինչ լավ է, որ դուք օգնում եք մեզ, — ասում էր նրան Փիսոնիկը։

— Իսկ ինչու չօգնել, — պատասխանում էր Բևեռիկը։ — Թե որ պետք լինի, գլուխս կջար­դեմ, բայց գործը կանեմ։

Դուք ամեն ինչ այնպես եռանդով եք անում, որ ուղղակի հաճելի է նայել, — ասում էր Ծիծեռնակիկը։ — Ինչպես երևում է, դուք սիրում եք աշխատել։

— Շատ եմ սիրում, — խոստովանեց Բևեռիկը։ — Ես միշտ սիրում եմ մի բան անել։ Երբ բան չկա անելու, ես չգիտեմ, թե ինչ անեմ և սկսում եմ անել այն, ինչ ամենևին էլ պետք չի անել։ Դրանից հիմար բան է դուրս գալիս, և այդ պատճառով նույնիսկ մի լավ բաժին է հասնում ինձ։

Բևեռիկր ֆսսացրեց ու բռունցքով սրբեց քիթը։

— Ի՞նչ բաժին, — հարցրեց Փիսոնիկը։

— Դե, մշակում են, էլի։

— Ի՞նչ բան է մշակելը։

— Այսինքն դնգստում են, տուր են տալիս, էլի։

— Վա՜յ, խեղճ Բևեռիկ, — գոչեց Փիսոնիկը։ — Իսկ դուք մի արեք այն, ինչ չի կարելի։ Ավելի լավ է մեզ մոտ եկեք։ Մեզ մոտ միշտ մի աշխատանք կճարվի, ցանկապատ վերանորոգել, կոտրած ապակին փոխել…

— Լա՜վ, — համաձայնեց Բևեռիկը։

— Իսկ մեր պարահանդեսին կգա՞ք։  .

— Կարելի՞ է։

— Ինչու չի կարելի։ Միայն թե՝ ինչպես հարկն է լվացվեք, մի լավ սանրվեք ու եկեք։ Մենք ձեզ հրավիրում ենք։

— Լավ, ես կգամ։ Շնորհակալություն։

Փիսոնիկին շատ դուր եկավ, որ Բևեռիկն այդպես քաղաքավարի խոսեց և նույնիսկ շնորհա­կալություն հայտնեց։ Նա հաճույքից շիկնեց և, Ծիծեռնակիկի հետ մի կողմ քաշվելով, շշնջաց.

— Նրան ամենևին էլ դժվար չէ դաստիարակել։

— Հարկավոր է հաճախ գովել, — պատասխանեց Ծիծեռնակիկը։ — Դա օգտակար է նրա համար։ Երբ չարություն է անում՝ պետք է նախատել, իսկ երբ լավ բան է անում՝ գովել, այդ դեպքում նա մյուս անգամ կաշխատի լավ բան անել, որ էլի գովեն։ Բացի այդ, նրան պետք է շարժուձև սովորեցնել, թե չէ նա այնպես անշնորհք է քիթը վեր քաշում։

— Եվ բացի այդ, նա շատ անճոռնի խոսելաձև ունի, — վրա բերեց Փիսոնիկը։ — Ինչ խոսքեր են՝ դնգստել, մշակել։

Իսկ Բևեռիկը, գովասանքից շոյված, ավելի եռանդով սկսեց աշխատել։ Ամեն մեկին էլ ախր դուր է գալիս, երբ իրեն գովում են։

Գլուխ քսանվեցերորդ