Գլուխ տասնվեցերորդ – «ՀԱՄԵՐԳ»

Գլուխ տասնհինգերորդ

Քաղաքով մեկ տարածվեց ականավոր ճանապարհորդ Անգետիկի և հիվանդանոց ընկած նրա ընկերների համբավը։ Ճնճղուկիկն ու Թմբլիկը, առանց դադար առնելու, տնից տուն էին վազում և այդ նորությունը պատմում ընկերուհիներին։ Այդ ընկերուհիներն իրենց հերթին պատ­մում էին ուրիշ ընկերուհիների, այդ ուրիշներն էլ երրորդներին և, շուտով, քաղաքի ողջ բնակչու­թյունը, ասես հրամանով, շարժվեց դեպի հիվանդանոց։ Աչոնիկներից ամեն մեկն ուզում էր որևէ բանով օգնած լինել տուժած մանչուկներին։ Իրենց հետ նրանք տանում էին ամեն ինչ։ Ոմանք համեղ կարկանդակներ, մյուսները՝ մուրաբաներ, երրորդները քաղցր պաստեղ կամ կոմպոտ։

Կես ժամ անց աչոնիկները լցվեցին հիվանդանոցի ողջ փողոցը։ Այդքանին, իհարկե, չէին կարող ներս թողնել հիվանդանոց։ Մեղրածաղիկը դուրս եկավ արտասանդուղք և ասաց, որ հի­վանդները ոչ մի բանի կարիք չունեն, դրա համար էլ բոլորը պետք է ցրվեն տները և չաղմկեն այս­տեղ, լուսամուտների տակ։ Բայց աչոնիկները չէին ուզում ցրվել, ինչ-որ հրաշքով նրանց հայտնի էր դարձել, որ Անգետիկ անունով ամենագլխավոր մանչուկը հիվանդանոցից դուրս է գալիս իր ընկերների Ներկամոլիկի և Տավղիկի հետ միասին։

Մեղրածաղիկը ստիպված եղավ նորից հայտարարելու, որ Անգետիկը դուրս չի գա, մինչև բո­լորը չցրվեն։ Բայց աչոնիկները, փոխանակ տները ցրվելու, գնացին իրենց ընկերուհիների մոտ, որոնք ապրում էին հիվանդանոցային փողոցում։ Երբ Անգետիկը, Ներկամոլիկն ու Տավղիկը Ձյունիկի և Կապտաչիկի ուղեկցությամբ փողոց դուրս եկան, տեսան, որ բոլոր լուսամուտ­ներից դուրս են նայում տասը-տասը աչոնիկ։ Անգետիկի ինքնասիրությունը շատ շոյվեց այդ ուշադրությունից։ Նրա ականջին էին հասնում այսպիսի ձայներ։

— Ասացե՛ք, մի ասացե՛ք, սրանցից ո՞րն է հռչակավոր Անգետիկը։

— Անգետիկը, այ այն մեկն է, դեղին տաբատովը։

— Ախ մեծականջը։ Ոչ մի դեպքում չէի ասի, թե դա է Անգետիկը։ Սա բավական հիմարավուն տեսք ունի։

— Չէ՛, հենց դա է որ կա։ Տեսքը, ճիշտ է, հիմարավուն է, բայց աչքերը շա՜տ խելոք են։

Փողոցի անկյունի տան երկրորդ հարկից մի աչոնիկ, տեսնելով Անգոտիկին, սկսեց ձեռքերը թափահարել և բարակ, ծղրտան ձայնով ճչալ.

— Անգետի՜կ, Անգետի՜կ, ուռա՜։          .           .

Նա աներկյուղ կախվեց լուսամուտից այնպես, որ վերջը քիչ մնաց դուրս ընկներ։ Լավ է, որ մյուս աչոնիկները կարողացան բռնել նրա ոտքերից ու ներս քաշել։

— Թյո՜ւ, ինչ ամոթ է։ Այդ Անգետիկն ով գիտի ոնց կերևակայի իրեն, — ասաց խիստ բարալիկ դեմքով ու սուր կզակով մի աչոնիկ։

— Դուք իրավացի եք, Ծիծեռնակիկ, — պատասխանեց նրան մի ուրիշ աչոնիկ, վեր ցցված վերին շրթունքով, որի տակից փայլում էին ճերմակ ատամները։ — Մանչուկներին չպիտի ցույց տալ, թե նայում ես իրենց։ Երբ նրանք համոզվում են, որ իրենց չարությունները ոչ ոք չի նկա­տում, հենց իրենք են դադարում չարություն անել։

— Այ, ես էլ հենց այդ եմ ասում, Փիսոնիկ, — վրա բերեց Ծիծեռնակիկը։ Մանչուկներին հարկավոր է արհամարհել։ Երբ նրանք տեսնեն, որ իրենց արհամարհում են սիրտ չեն անի վիրավորել մեզ։

Ծիծեռնակիկն ու Փիսոնիկը փսփսացին, փսփսացին, ղժժացին, ղժղժացին, մինչև որ բոլորի ականջները լցրին, թե հարկավոր է եկած մանչուկներին արհամարհանքով վերաբերել։ Բոլոր աչոնիկները իրար մեջ պայմանավորվեցին չնկատելու տալ մանչուկներին, իսկ եթե փողոցում հանդիպեն նրանց, ապա հեռվից նկատելուն պես ետ դառնան կամ անցնեն մյուս կողմը։

Բայց այդ պայմանից բան դուրս չեկավ։ Ինչ-որ հրաշքով բոլորին հայտնի դարձավ, որ Ներկամոլիկը նկարիչ է, իսկ Տավղիկը՝ սքանչելի երաժիշտ, որ նվագում է ֆլեյտայի վրա։ Բոլորն իհարկե, ուզում էին շուտով լսել նրա նվագը, քանի որ Կանաչ քաղաքում գիտեին նվագել միայն տավղի վրա, իսկ ֆլեյտա ոչ ոք չէր լսել։ Շատերը նույնիսկ չգիտեին, որ այդպիսի գործիք կա։

Շուտով աչոնիկներն իմացան, որ Ներկամոլիկն ու Տավղիկը տեղավորվել են Խնձորի հրապարակի վրա գտնվող այն տանը, ուր ապրում էր Քորոցիկն իր ընկերուհիների հետ։ Այդ տան երկրորդ հարկում, հենց կտուրի տակ, կար մի լայնարձակ սենյակ՝ ամբողջ պատը բռնող մեծ, լուսավոր պատուհանով։ Այդ սենյակը Ներկամոլիկին դուր էր եկել, որովհետև շատ լուսավոր էր, և նա ու Տավղիկը վճռել էին այնտեղ բնակություն հաստատել։ վերևի սենյակի լուսամուտը ուղիղ Խնձորի հրապարակին էր նայում։ Եվ ահա, երեկոյան, Խնձորի հրապա­րակը, ուր առաջ մեծ անցուդարձ չէր լինում, անմիջապես լցվեց զբոսնող աչոնիկներով։ Ձեռք-ձեռքի տված՝ նրանք զույգ-զույգ անցուդարձ էին անում հրապարակում և աչքի պոչով նայում երկորրդ հարկի լուսավոր պատուհանին։ Նրանք այդ անում էին, իհարկե, ոչ այն բանի համար, որ տեսնեն Ներկամոլիկին ու Տավղիկին, այլ ուղղակի անհամբերությունից, բոլորն ուզում էին շու­տով երաժշտություն լսել։

Ժամանակ առ ժամանակ նրանք նկատում էին բաց լուսամուտում վայրկենաբար երևացող Տավղիկի կանոնավոր սանրվածքով գլուխը, մերթ էլ Ներկամոլիկի խճճված մազախուրձը։ Ապա դադարեց դա, և աչոնիկներր տեսան Ներկամոլիկին, որ լուսամուտի գոգին հենված, երազուն հայացքով հեռուն էր նայում։ Ներկամոլիկից հետո լուսամուտի մոտ հայտնվեց Տավղիկը։ Նրանք ձեռքերը թափահարելով և շուրջները նայելով ինչ-որ դատողություններ էին անում։ Հետո դուրս կախվեցին լուսամուտից և, կռանալով, սկսեցին ներքև նայել։ Ապա երկուսն էլ մի-մի ան­գամ թքեցին երկրորդ հարկից և նորից ծածկվեցին լուսամուտի հետևում։

Թվում էր, թե այլևս հետաքրքիր ոչինչ չի կատարվի, բայց աչոնիկները ցրվելու միտք չու­նեին։ Եվ հենց այդ ժամանակ լուսամուտից հորդեցին առվակի քչքչոցի նման քնքուշ հնչյուն­ները։ Նրանք մերթ ալիքների նման համաչափ ծփում էին մեկը մյուսի հետևից, մերթ էլ թռչկո­տում ու թավալվում օդում, վազելով իրար հետևից և իրար բախվելով։ Դա բոլորի սիրտը լցնում էր հրճվանքով։ Ֆլեյտայի հնչյուններն ասես քաշում էին աչոնիկների ձեռքերից ու ոտքերից, բոլորն ակամա ուզում էին պարել։

Անաղմուկ բացվեցին տների լուսամուտները։ Շարժումը հրապարակում դադարեց։ Բոլո­րը քարացան՝ ջանալով բաց չթողնել և ոչ մի հնչյուն։

Վերջապես ֆլեյտան լռեց, բայց և իսկույն դիմացի տան լուսամուտից լսվեց տավղի ձայ­նը։ Տավիղն աշխատում էր կրկնել նոր, մինչև այժմ անծանոթ այդ մեղեդին։ Ինչ-որ մեկի մատները անվստահ սահում էին լարերի վրայով։ Բավական աշխույժ տեմպով սկսված մեղեդին կամաց-կամաց թուլացավ, վերջապես բոլորովին մարեց, բայց ֆլեյտան իսկույն օգնության հա­սավ, վրա բերեց շարունակությունը։ Տավիղն աշխուժացավ, ավելի հաստատ հնչեց։ Հարևան տնից նրան միացավ մեկ ուրիշը, ապա՝ երրորդը։ Ավելի բարձր և ուրախ հնչեց երաժշտությունը։

Անգետիկը, որ ներկերն ու վրձինը վազել բերել էր Ներկամոլիկին տալու, հրապարակում, տան առաջ, մի արտակարգ տեսարանի հանդիպեց։ Ողջ հրապարակը լիքն էր աչոնիկներով, որոնք լսում էին այդ սքանչելի համերգը։ Անգետիկը ևս ականջ դրեց և նույնիսկ թռչկոտեց մի ոտքի վրա, բայց տեսնելով, որ իր պարը ոչ ոք բանի տեղ չի դնում, ձեռքը թափ տվեց ու անհետացավ տան դռների հետևում։

Գլուխ տասնյոթերորդ